4 dự án nhà ở xã hội khởi công rồi để không tại TPHCM giờ ra sao?

Năm 2022, TPHCM tổ chức khởi công, động thổ 4 dự án nhà ở xã hội (NOXH), tạo sự hứng khởi lớn cho thị trường. Đó là dự án NOXH thuộc khu dân cư Nguyên Sơn (huyện Bình Chánh) do Công ty cổ phần Bất động sản Nguyên Sơn làm chủ đầu tư; NOXH thuộc khu dân cư Tân Thuận Tây (quận 7) do Công ty cổ phần Đầu tư Xây dựng Xuân Mai Sài Gòn làm chủ đầu tư; NOXH thuộc khu nhà ở tại phường Phú Hữu (TP Thủ Đức).

Tuy nhiên đến nay, theo khảo sát thực tế, các dự án vẫn im lìm.

Dự án NOXH thuộc Khu dân cư Nguyên Sơn do Công ty cổ phần Bất động sản Nguyên Sơn làm chủ đầu tư tại huyện Bình Chánh, TPHCM. Dự án được triển khai trên diện tích gần 26.300m2, quy mô 242 căn, đã khởi công xây dựng từ tháng 4/2022.

Tuy nhiên, một năm sau, vào ngày 12/4 dự án mới được Sở Xây dựng TPHCM cấp giấy phép xây dựng. Theo xác nhận từ Sở Xây dựng TPHCM ngày 25/5, đây là dự án duy nhất trong 4 dự án được khởi công trong năm 2022 đã hoàn tất thủ tục đầu tư xây dựng.

Một dự án khác cũng được làm lễ khởi công trong tháng 4/2022 là khu NOXH phường Long Trường, dự kiến đưa ra thị trường khoảng 558 căn hộ.

Chủ đầu tư dự án là Công ty Điền Phúc Thành, xây dựng dự án trên diện tích 14.300m2, chiều cao 6 tầng.

Tại ngày khảo sát (26/5), dự án vẫn chưa tiến hành xây dựng. Bên ngoài dự án, chủ đầu tư quây tôn kín. Bên trong, dự án là bãi đất trống.

Theo Sở Xây dựng, dự án này đang thực hiện thủ tục gia hạn tiến độ thực hiện, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, điều chỉnh Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000.

Ngoài ra, Sở Xây dựng đã có công văn và báo cáo UBND TPHCM điều chỉnh số lượng căn hộ dự án từ 726 căn xuống còn 558 căn, được chấp thuận vào ngày 10/10/2022. Đồng thời, Sở có công văn ngày 7/4/2023 báo cáo Bộ Xây dựng tháo gỡ vướng mắc liên quan thẩm định giá bán và giá cho thuê nhà ở xã hội của dự án.

Dự án NOXH thuộc Khu dân cư Tân Thuận Tây, quận 7 do Công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Xuân Mai Sài Gòn làm chủ đầu tư cũng được khởi công hồi tháng 8/2022.

Công trình có diện tích gần 13.000m2, dự kiến đưa ra thị trường 1.300 căn hộ - số lượng lớn nhất trong các dự án được khởi công trong năm 2022. Tuy nhiên đến nay, dự án vẫn chưa thành hình, đang được tận dụng làm bãi giữ xe. 

Như các dự án đã được động thổ cùng năm, dự án này đang thực hiện thủ tục gia hạn tiến độ thực hiện dự án, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng, điều chỉnh Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/2000.

Cuối cùng là dự án NOXH tại Khu nhà ở phường Phú Hữu. Dự án có diện tích gần 19.000m2, chiều cao 8 tầng với 764 căn hộ. Hiện trạng dự án vẫn là bãi đất trống, cỏ mọc hoang.

Khởi công rầm rộ nhưng đến nay tiến độ các dự án chậm trễ, thậm chí chưa triển khai. Sở Xây dựng lý giải năm 2022, thực hiện chỉ đạo của UBND TPHCM, Sở Xây dựng đã phối hợp với chủ đầu tư tổ chức lễ khởi công, động thổ 4 dự án NOXH nhằm tạo động lực để thúc đẩy các Sở ngành giải quyết nhanh thủ tục đầu tư dự án. Việc tổ chức lễ động thổ do các dự án này chưa hoàn tất thủ tục đầu tư xây dựng. Tuy nhiên, lễ động thổ và khởi công có ý nghĩa chính trị chào mừng các ngày lễ lớn trong năm, từ đó các Sở ngành và chính quyền địa phương tập trung thực hiện hoàn tất các thủ tục pháp lý của dự án.

Cùng với 4 dự án đã khởi công, động thổ trong năm 2022, TPHCM còn 5 dự án chuyển tiếp từ giai đoạn 2016 - 2020. Tổng cộng, TPHCM có 9 dự án NOXH đang triển khai với diện tích 17,5 ha, quy mô gần 6.400 căn hộ.

Trong quá trình triển khai các dự án NOXH, Sở Xây dựng thừa nhận có nhiều khó khăn, vướng mắc. Các bước thủ tục đầu tư dự án còn phức tạp, ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt Quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chấp thuận đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất, ký quỹ như nhà ở thương mại, các dự án nhà ở xã hội phải thực hiện thêm nhiều thủ tục khác. Đó là thẩm định giá bán, xác nhận đối tượng mua, thuê mua NOXH, kiểm toán chi phí để xác định lợi nhuận định mức...

Công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số dự án NOXH hội rất khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện dự án chậm, thậm chí không thực hiện được. Đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng đất trên 10 ha, tuy đã xác định quỹ đất 20% xây dựng NOXH nhưng chủ đầu tư dự án chậm triển khai bồi thường giải phóng mặt bằng hoặc chưa đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, nên chưa triển khai đầu tư xây dựng NOXH.

Sở Xây dựng cũng nhìn nhận theo quy định, nguồn tiền sử dụng đất thu được từ các dự án phát triển nhà ở thương mại, phát triển đô thị có quy mô sử dụng đất dưới 10 ha thực hiện nghĩa vụ NOXH bằng hình thức nộp tiền, được sử dụng để đầu tư xây dựng NOXH. Tuy nhiên, việc sử dụng nguồn tiền này để tái đầu tư xây dựng NOXH thuộc sở hữu Nhà nước để cho thuê trong giai đoạn vừa qua còn hạn chế.

Nguồn vốn dài hạn với lãi suất ưu đãi để hỗ trợ các chủ đầu tư vay thực hiện đầu tư dự án NOXH cho các đối tượng được hưởng chính sách vay mua nhà chưa ổn định. Thủ tục điều chỉnh Quy hoạch tỷ lệ 1/2000, Quy hoạch chi tiết 1/500 mất nhiều thời gian. Chủ đầu tư dự án NOXH hội chưa thực sự chủ động về nguồn vốn nên tiến độ thi công kéo dài. Cơ chế ưu đãi chủ đầu tư NOXH chưa hấp dẫn nên không thu hút được nhiều nhà đầu tư tham gia.