Vụ “nhà quan” phá rừng Sơn Động: Hệ thống kiểm lâm “tê liệt” cục bộ!

Sau hơn 10 kỳ báo điều tra của Dân trí làm sáng tỏ hành vi phá hàng chục nghìn m2 rừng tự nhiên của gia đình chủ tịch thị trấn Thanh Sơn (Sơn Động - Bắc Giang), từ chỗ kiểm lâm “ém nhẹm” định xử phạt hành chính, Chủ tịch UBND huyện Sơn Động vừa ký kết luận sự việc, yêu cầu xử lý hình sự vụ việc và truy trách nhiệm hàng loạt cán bộ liên quan.

Theo kết luận số 460/KL-UBND do Chủ tịch UBND huyện Sơn Động Nguyễn Quang Ngạn ký, việc công dân tố cáo hộ gia đình ông Phạm Văn Thắng (Chủ tịch UBND thị trấn Thanh Sơn) tự ý phá 26.056m2 rừng tự nhiên tại khu vực Khe Lê, thôn Tân Thanh, xã Tuấn Mậu, thị trấn Thanh Sơn khi chưa được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất là đúng. Hành vi này vi phạm khoản 1, Điều 12 Luật Bảo vệ và phát triển rừng năm 2004 quy định về những hành vi bị nghiêm cấm: “Chặt phá rừng, khai thác rừng trái phép”.

Bản kết luận cũng yêu cầu làm rõ trách nhiệm đối với lãnh đạo và nhân viên Hạt Kiểm lâm Sơn Động vì đã để xảy ra việc phá rừng diễn ra trong một khoảng thời gian dài nhưng không phát hiện và ngăn chặn kịp thời là vi phạm Điều 81, Luật Bảo vệ và Phát triển rừng năm 2004 quy định về quyền hạn và trách nhiệm của Kiểm lâm.

Không những vậy, việc phá rừng xảy ra từ tháng 3/2014 nhưng tới tháng 11/2015, ông Trần Ngọc Sơn - Trạm trưởng Trạm Kiểm lâm Tuấn Đạo mới làm báo cáo cho Hạt Kiểm lâm Sơn Động về việc gia đình ông Phạm Văn Thắng chỉ phát dọn có 3000m2 rừng là không có cơ sở.

Đồng thời, Chủ tịch UBND huyện Sơn Động đề nghị Sở NN&PTNT tỉnh Bắc Giang xem xét trách nhiệm và có biện pháp xử lý theo thẩm quyền đối với Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Sơn Động Nguyễn Văn Hiệu và cán bộ chuyên môn liên quan trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao đối trong vụ việc phá rừng tự nhiên nghiêm trọng này.

Đặc biệt, trong vài năm trở lại đây, rừng tại Sơn Động bị tàn phá không chỉ bởi người dân mà bởi cả công ty lâm nghiệp. Cụ thể, năm 2014, Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Sơn Ðộng (Công ty Lâm nghiệp Sơn Động) lợi dụng việc được giao thực hiện dự án cải tạo rừng tự nhiên để nhập nhèm phá, bán hơn 20ha rừng trên địa bàn xã Bồng Am - Sơn Ðộng (Bắc Giang). Thêm vụ việc gia đình lãnh đạo ngang nhiên phá rừng tự nhiên khiến dư luận “sốc” bởi cách bảo vệ rừng của chính quyền huyện Sơn Động.

Tuy nhiên, điều bất thường ở chỗ hàng chục nghìn m2 rừng bị phá gia đình lãnh đạo địa phương phá tan hoang nhưng trong suốt hơn 1 năm lực lượng kiểm lâm tại đây dường như đã bị “bịt mắt” khi không thể phá hiện. Sự việc chỉ vỡ lở khi một người dân liên tục làm đơn tố cáo. Và sau khi nhận được đơn thư của người dân, Hạt kiểm lâm Sơn Động mới bắt buộc phải lập đoàn kiểm tra xác minh kết luật sư việc phá rừng của gia đình chủ tịch thị trấn là đúng.

Trước đó, trả lời PV Dân trí, ông Nguyễn Văn Hiệu - Hạt trưởng hạt kiểm lâm Sơn Động cho rằng vụ việc này không thể xử lý hình sự do diện tích rừng bị phá dưới 30.000m2 nên Hạt kiểm lâm Sơn Động không chuyển hồ sơ sang cơ quan công an mà chỉ có thể xử phạt hành chính lỗi vi phạm. “Thế nhưng khó là thời hiệu xử phạt hành chính chỉ trong 2 năm nên nếu xác định gia đình ông Thắng phá rừng trước đó hơn 2 năm cũng lại không thể xử phạt được”.

Tuy nhiên, sau loạt bài điều tra của báo Dân trí, ông Nguyễn Văn Hiệu cho biết cơ quan này đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc phá 26.000m2 rừng tự nhiên tại Sơn Động sang Công an huyện Sơn Động điều tra dấu hiệu tội phạm. Cơ quan này đã chính thức có Công văn số 18/HKL-TTPC gửi Công an huyện Sơn Động ngày 1/6/2016 với nội dung: Hạt kiểm lâm Sơn Động đã xác minh làm rõ đối tượng phá rừng là Phạm Văn Cương - cán bộ tư pháp thị trấn Thanh Sơn. Diện tích rừng bị phá là 26056m2 rừng tại lô a1 và lô e, khoảnh 3 xã Tuấn Mậu - Sơn Động (Bắc Giang). Hiện trạng rừng trước khi bị phá là rừng tự nhiên.

Trong nỗ lực cứu rừng của Chính phủ, đặc biệt là chỉ đạo trực tiếp của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc thì điều mà công luận đặt ra câu hỏi cần phải được trả lời là những “ông vua con” phá rừng tại huyện Sơn Động sẽ được xử lý như thế nào?

Hệ thống chính quyền huyện Sơn Động, cụ thể là những cá nhân lãnh đạo nào sẽ bị xử lý bởi sự tắc trách, buông lỏng quản lý của mình.

Việc này đã được quy định rõ tại Quyết định số 07/2012/QĐ-TTg ngày 8/2/2012 của Thủ tướng Chính phủ.

Theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, công việc và trách nhiệm của chính quyền cấp huyện được phân cấp và xác định rất rõ: "Tổ chức hoạt động có hiệu quả của các tổ đội quần chúng bảo vệ rừng với nòng cốt là lực lượng dân quân tự vệ; huy động các lực lượng trên địa bàn kịp thời ngăn chặn các hành vi phá rừng và phòng cháy, chữa cháy rừng theo phương án bốn tại chỗ (chỉ huy, lực lượng, phương tiện, hậu cần); kịp thời báo cáo lên cấp trên đối với vụ việc khi vượt quá tầm kiểm soát của xã; giám sát hoạt động của các cơ sở chế biến gỗ, lâm sản theo quy định của pháp luật.

Địa phương nào để xảy ra tình trạng phá rừng, chuyển đổi mục đích sử dụng, giao, cho thuê rừng và đất lâm nghiệp trái quy định pháp luật, cháy rừng nghiêm trọng, kéo dài mà trong phạm vi trách nhiệm và quyền hạn của mình không có biện pháp phòng ngừa, ngăn chặn và xử lý kịp thời, triệt để, thì lãnh đạo địa phương đó phải kiểm điểm và bị xử lý trách nhiệm quản lý theo quy định của pháp luật".

Được biết, ông Trần Công Thắng hiện đang giữ cương vị Bí thư huyện ủy Sơn Động, ông Nguyễn Quang Ngạn đang giữ cương vị Chủ tịch UBND huyện Sơn Động.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế