Vụ hành dân tại Vũng Tàu: Nguồn gốc, hiện trạng sử dụng đất bị “bóp méo”?

“Lý lịch” mảnh đất

Theo bản án sơ thẩm của TAND TP. Vũng Tàu, bản án phúc thẩm của TAND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BRVT) xác định gia đình ông Hoàng Bùi Hường và bà Dương Thị Liên sử dụng mảnh đất diện tích 909,8m2 tại số 2A đường Nguyễn Chí Thanh (phường Thắng Tam, TP. Vũng Tàu) từ trước năm 1990 tới nay và có đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) và việc trả hồ sơ xin cấp GCNQSDĐ của Chi nhánh Văn phòng Đăng ký đất đai (CN VPĐKĐĐ) TP. Vũng Tàu đối với gia đình ông Hường là trái luật. 

Tại Thông báo kết quả giải quyết đơn đề nghị kháng nghị tái thẩm của Viện KSND Cấp cao và TAND Cấp cao tại TP.HCM cũng thể hiện, thời điểm gia đình ông Hường sử dụng đất trước năm 1990 khi đó nhà nước sử dụng vào mục đích mở đường giao thông. Sau đó, theo quy hoạch của cấp có thẩm quyền sau ngày 6/12/1993 thì phần đất này không còn là đất thuộc quy hoạch đường giao thông và cũng không làm trụ sở cơ quan, công trình sự nghiệp và công trình công cộng.

“Gia đình ông Hường sử dụng đất trước ngày UBND tỉnh BRVT phê duyệt quy hoạch chi tiết 1/2000 khu vực Bãi Sau. Đồng thời tính đến thời điểm ông Hường xin cấp GCNQSDĐ không có tổ chức, cá nhân nào đăng ký, kê khai với phần đất này, phần đất có tứ cận rõ ràng, không có tranh chấp và không có văn bản thu hồi đất của của cơ quan có thẩm quyền”, Thông báo giải quyết đơn đề nghị tái thẩm của TAND Cấp cao tại TP.HCM nêu rõ.

TAND Cấp cao tại TP.HCM xác định, trường hợp của gia đình ông Hường đủ điều kiện được cấp GCNQSDĐ theo Khoản 1, Điều 22, Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 nhưng gia đình ông Hường phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định của pháp luật.

Vụ việc cấp GCNQSDĐ cho gia đình ông Hường cũng được 2 cấp xét xử của toà án điều tra, xác minh làm rõ về nguồn gốc, quá trình sử dụng nhà đất, được TAND Cấp cao, Viện KSND Cấp cao, Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT), Tổng cục Quản lý Đất đai đều khẳng định diện tích đất này đủ điều kiện để được cấp GCNQSDĐ.

Mới đây, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh BRVT có văn bản gửi UBND tỉnh với nội dung kiến nghị UBND tỉnh xem xét giao UBND thành phố Vũng Tàu căn cứ theo thẩm quyền, lập thủ tục công nhận quyền sử dụng đất cho gia đình ông Hường đối với diện tích đất ở đô thị 150m2 theo hạn mức và diện tích đất nông nghiệp trồng cây lâu năm còn lại theo hiện trạng sử dụng đất… 

Vụ án hành chính này cũng đã được Đoàn Giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ban Dân nguyện của Quốc hội yêu cầu phải tổ chức thi hành bản án và Chi cục Thi hành án TP. Vũng Tàu có văn bản đôn đốc thi hành án nhưng đến nay gia đình ông Hường tiếp tục bị “hành” vì một văn bản của cấp phường gửi CN VPĐKĐĐ TP. Vũng Tàu. 

Nguồn gốc đất bị “bóp méo”?

Sau khi ông Hoàng Vũ Thảnh Phó Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu “phớt lờ” 2 bản án đã tuyên của tòa, “phớt lờ” việc Viện KSND Cấp cao và TAND Cấp cao tại TP.HCM bác kháng nghị để ký quyết định 6195/QĐ-UBND ngày 29/11/2017 xác lập diện tích đất đang là tài sản thi hành án cho gia đình ông Hường vào quỹ đất công do Nhà nước quản lý thì đến lượt UBND phường Thắng Tam ban hành văn bản kiểu “tiền hậu bất nhất”.

Cụ thể, ngày 6/02/2020 ông Trương Thế Hải, Phó Chủ tịch UBND phường Thắng Tam (TP. Vũng Tàu) đã ký văn bản số 158/UBND-ĐC phúc đáp công văn của CN VPĐKĐĐ TP. Vũng Tàu về việc xác nhận bổ sung nguồn gốc đất đề nghị cấp GCNQSDĐ, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất của ông Hường trong đó thể hiện phần đất ông Hường đề nghị cấp giấy thuộc tờ bản đồ 68 (tờ cũ 03), thửa số 26 (một phần thửa cũ 20), diện tích 899,4m2. Nguồn gốc phần đất này thuộc nhà nước quản lý được thể hiện tại sơ đồ vị trí liên hệ trong hồ sơ giao đất cho Ban quản lý phát triển Côn Đảo và Tổng Cục hậu cần Bộ Công an năm 1989 – 1990 là thuộc phần đất trừ mở đường giao thông khi giao đất.

Theo văn bản này, hiện trạng trên đất có nhà tạm, cây cối và đường điện cao thế chạy dọc theo thửa đất do nhà nước lắp khoảng thời gian trước năm 1993…khuôn viên đất ông Hường xin cấp giấy từ năm 1989, 1990 đến nay vẫn nằm chung khuôn viên hàng rào của khu đất nhà nghỉ và không có cơ sở pháp lý chứng minh ông Hường đã sử dụng đất từ năm 1986. Thửa đất trên cũng nằm trong danh mục quỹ đất công đã được UBND TP. Vũng Tàu phê duyệt tại Quyết định số 6195/QĐ-UBND ngày 29/11/2017 (Quyết định do ông Hoàng Vũ Thảnh, Phó Chủ tịch UBND TP. Vũng Tàu ký sau khi đã có 2 bản án của toà, Viện KSND Cấp cao và TAND Cấp cao tại TP.HCM bác kháng nghị – PV).

Gia đình ông Hường cho rằng nội dung trong văn bản số 158/UBND-ĐC nêu trên đã làm sai lệch hoàn toàn hồ sơ vụ việc và hiện trạng sử dụng đất nhằm cản trở thi hành án.

Trước đó, tại biên bản làm việc ngày 31/3/2011 của chính UBND phường Thắng Tam đã khẳng định ông Hường sử dụng đất làm nhà ở từ năm 1990 – 1991. Tiếp đến là văn bản số 87/UBND-ĐC ngày 25/4/2011 của UBND phường Thắng Tam gửi VPĐKQSDĐ TP. Vũng Tàu cũng thể hiện rõ việc gia đình ông Hường đá sử dụng đất từ năm 1990, ranh giới tứ cận không có tranh chấp với đất ông Hường xin cấp giấy chứng nhận.

Ngày 7/11/2014, phường Thắng Tam tiếp tục xác nhận vào đơn xin đăng ký, cấp GCNQSDĐ của gia đình ông Hường với nội dung thể hiện việc gia đình ông hường làm nhà và ở trên phần đất sát nhà nghỉ Phương Đông từ trước năm 1993.

Tại biên bản làm việc ngày 4/6/2015 do Văn phòng ĐKQSDĐ chủ trì phối hợp với đại diện Phòng TNMT và đại diện UBND phường Thắng Tam, ông Lê Sỹ Lâm (Phó Giám đốc nhà nghỉ Phương Đông) cho biết: “Khi nghỉ Phương Đông đi vào hoạt động giai đoạn 1 thì ranh giới nhà nghỉ rõ ràng, có tường bao quanh, đất hiện nay ông Hường đang sử dụng không phải đất nhà nghỉ, còn căn nhà gỗ thì khoảng năm 1990 hay 1991 ông Hường làm lên để ở, căn nhà gỗ không thuộc lán trại nhà nghỉ”.

Ngày 21/8/2019, Sở TNMT có biên bản làm việc với đại diện nhà nghỉ Phương Đông. Theo lãnh đạo nhà nghỉ Phương Đông, trước năm 1989, ông Hường là cán bộ Công an Đặc khu Vũng Tàu – Côn Đảo, đến năm 1989 làm cán bộ bảo vệ tại nhà Phương Đông. Tháng 11/2012, ông Hường nghỉ hưu. Trong quá trình làm bảo vệ tại nhà nghỉ, ông Hường có sử dụng thửa đất sát bên nhà nghỉ, trước năm 1993, ông Hường có cất nhà tạm để bán nước và để ở cả gia đình gồm vợ và 2 con.

Khảo sát thực tế, hiện không có đường điện cao thế nào chạy dọc theo thửa đất mà gia đình ông Hường chờ cấp GCNQSDĐ và từ những tài liệu cụ thể như trên có thể xác định phần diện tích đất của gia đình ông Hường nằm ngoài khuôn viên của nhà nghỉ Phương Đông, không như nội dung văn bản số 158/UBND-ĐC ngày 6/2/2020 của UBND phường Thắng Tam thể hiện.

Dù sau 2 bản án công minh, cộng với sự vào cuộc quyết liệt, công tâm của Viện KSND Cấp cao, TAND Cấp cao tại TP.HCM nhằm bảo vệ tính thượng tôn pháp luật, sự vào cuộc của các cơ quan chuyên môn như Bộ TNMT, Tổng Cục quản lý đất đai, sự chỉ đạo kịp thời của UBND tỉnh, Sở TNMT tỉnh BRVT tưởng rằng gia đình ông Hường sẽ được cấp GCNQSDĐ như bao công dân khác…nhưng đến nay, người dân vẫn “dài cổ” chờ đợi, vẫn bị đẩy đến đường cùng.

Qua vụ việc này, dư luận càng băn khoăn, trăn trở về việc người dân thắng kiện được một cơ quan Nhà nước là không nhiều nhưng để thi hành bản án đã có hiệu lực của Toà thì vô cùng gian nan khi chính những cán bộ phải phục vụ dân lại quay sang “hành dân”.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Trung Kiên