Vụ em học sinh bị kết tội "Cướp tài sản" kêu oan: Chờ một bản án công tâm!

“Ngày 19/7/2015, xã Hà Linh tổ chức giao lưu đá bóng với các chi đoàn xã ở huyện Hương Khê, em (Khánh) có đi với tôi để cổ vũ cho đội bóng. Khi đến xã Phúc Đồng, tại quán bi-a tôi có nhờ em cầm hộ tiền cho tôi, số tiền là 2,8 triệu đồng. Sau khoảng 10 phút thì em đưa lại cho tôi, còn số tiền trên em Khánh không biết và không liên quan, vi phạm gì đến pháp luật”, bị cáo Phạm Hồng Tuấn đã viết giấy xác nhận liên quan đến sự việc em Lê Văn Khánh (SN 1999, học lớp 11B7, Trường THPT Hàm Nghi, huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) bị kết tội Cướp tài sản.

Sau đó, em Lê Văn Khánh bị các cơ quan tố tụng huyện Hương Khê khép vào tội “Cướp tài sản” và bị TAND huyện Hương Khê tuyên phạt 27 tháng tù giam. Gia đình làm đơn kháng cáo và ngày 1/7/2016, TAND tỉnh Hà Tĩnh đã mở phiên tòa phúc thẩm, tuyên em Lê Văn Khánh 18 tháng tù giam về tội “cướp tài sản”.

Cho rằng kết quả xét xử chưa đúng người đúng tội, còn có dấu hiệu bỏ lọt tội phạm, gia đình chị Nguyễn Thị Nhàn, mẹ em Lê Văn Khánh đã có đơn cầu cứu khẩn cấp gửi các cơ quan chức năng và báo Dân trí.

Đơn kêu cứu cho rằng không biết trước sự việc, chỉ cầm giúp tài sản rồi trả lại sau 10 phút, không được chia chác nhưng cơ quan điều tra đã khởi tố, bắt tạm giam em Khánh về tội “cướp tài sản”. Vụ án khiến người dân địa phương cũng bàng hoàng, bức xúc.

Sau 19 kỳ báo điều tra của Dân trí làm rõ từng góc khuất trong vụ án em Lê Văn Khánh bị kết tội Cướp tài sản kêu oan, VKSND Cấp cao tại Hà Nội vừa chính thức ra Quyết định kháng nghị hủy một phần bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại.

VKSND cấp cao tại Hà Nội chỉ ra rằng trong bản án kết tội bị cáo Lê Văn Khánh chưa đủ cơ sở và bỏ sót nhiều nhân chứng quan trọng. Thứ nhất, Khánh không được bàn bạc trước về việc chiếm đoạt tài sản của Tý. Thứ 2, việc cướp đoạt tài sản là hành vi độc lập giữa Tuấn và Đạt. Cùng với đó, sau khi chiếm đoạt được số tiền 4 triệu đồng của Tý thì bị cáo Khánh không được hưởng lợi gì.

Mặt khác, khi vụ án xảy ra bị cáo Khánh chỉ mới 16 tuổi, nhận thức còn hạn chế. Theo lời khai của Khánh, thì em không nhận thức được nhận và đếm số tiền 2,8 triệu đồng đặt trên bàn bi-a theo yêu cầu của Tuấn là đã vi phạm pháp luật. Các cơ quan tiến hành tố tụng không xác định rõ khả năng nhận thức cũng như động cơ và mục đích của Lê Văn Khánh trong vụ án mà đã kết luận Khánh là đồng phạm trong việc chiếm đoạt tài sản 4 triệu đồng là chưa đủ căn cứ.

Về tố tụng: Trong vụ án này, Lê Quang Linh là người đi cùng với nhóm của Tuấn, Đạt, Khánh và có mặt tại hiện trường chứng kiến vụ việc. Ngoài ra, còn có nhiều người có mặt tại quán bi-a và chứng kiến vụ việc. Tuy nhiên, trong quá trình điều tra lại không thu thập được lời khai của Linh cũng như các nhân chứng khác có mặt tại hiện trường để làm rõ các tình tiết khách quan của vụ án. Tại phiên tòa sơ thẩm và phúc thẩm không có mặt Linh và các nhân chứng khác trong khi tại phiên tòa sơ thẩm bị cáo Khánh không nhận tội là việc điều tra, xét xử phiến diện không đầy đủ.

Sau đó, TAND Cấp cao tại Hà Nội nhận định, tuy bị cáo Khánh không có sự bàn bạc, kích động, xúi giục trong việc lấy tiền của người bị hại Võ Văn Tý nhưng bị cáo có mặt từ đầu. Khi được Tuấn gọi vào lấy tiền Khánh biết rõ nguồn gốc số tiền trên là của anh Tý nhưng Khánh đến bàn bi-a lấy tiền, đếm tiền, thông báo số tiền 2,8 triệu đồng và cất số tiền vào túi quần. Sau đó, Khánh đi ra đứng ở cửa quán bi-a tiếp tục chứng kiến Tuấn và Đạt đe dọa, cưỡng ép anh Tý để lấy thêm tiền. Điều này góp phần cũng cố tinh thần thêm cho Tuấn và Đạt, tạo điện kiện cho Tuấn, Đạt tiếp tục chiếm đoạt của anh Tý số tiền 1,2 triệu đồng. Hành vi của Khánh đã đồng phạm với Đạt và Tuấn với vai trò là người tiếp sức.

Tuy nhiên, khi Khánh phạm tội là người chưa thành niên, nhận thức pháp luật còn có phần hạn chế. Tòa án cấp phúc thẩm xử phạt Khánh 18 tháng tù giam là có phần nghiêm khắc, chưa phù hợp với tính chất, mức độ hành vi phạm tội của bị cáo.

Vì vậy, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã chính thức quyết định hủy một phần bản án hình sự phúc thẩm của TAND tỉnh Hà Tĩnh về phần hình phạt đối với Lê Văn Khánh và xét xử lại theo hướng cho em Khánh được hưởng án treo.

Bỏ lọt tội "Đánh bạc" để kết tội "Cướp tài sản"?

Là người theo sát sự việc ngay từ đầu, Luật sư Lê Thị Kim Soa, Công tác tại văn phòng luật sư Lê Trần (thuộc Đoàn luật sư tỉnh Nghệ An) khẳng định hành vi của Lê Văn Khánh không cấu thành tội “Cướp tài sản”, bản án của hai cấp tòa đã tuyên là chưa đúng người đúng tội, chưa khách quan, công bằng. Các cơ quan tố tụng đã bỏ qua nhiều nhân chứng, tình tiết có lợi cho em Khánh.

Luật sư Lê Thị Kim Soa cũng cho rằng hai bản án đã bỏ lọt tội “đánh bạc” đối với Trần Văn Giáp (cán bộ huyện đoàn Hương Khê) và Võ Văn Tý.

Anh Lê Văn Hoàng (xã Hà Linh), người chứng kiến gần như từ đầu đến cuối cuộc chơi bi-a giữa Giáp và Tý thuật lại: “Bữa đó là anh Giáp và Tý chơi bi-a. Lúc đầu là cơ 500 nghìn, anh Giáp lúc đó thắng được 6 triệu. Sau đó anh Tý vào cắm xe máy cho chủ quán 6 triệu. Sau đó nâng lên cơ 1 triệu đồng. Lúc đó anh Giáp lại thua. Đánh được vài cơ thì lại nâng lên cơ 2 triệu rồi 3 triệu. Lúc đánh cơ 3 triệu anh Giáp thua 4 cơ nhưng trả có 3 cơ. Lúc chuyển lên đánh cơ 3 triệu thì anh Trần Văn Công (em trai anh Giáp) vào và cầm tiền cho Giáp và trả tiền thua bi-a cho anh của mình".

Và điều này cũng đã được Tý thừa nhận trong lời khai tại Cơ quan điều tra, Công an huyện Hương Khê. “Trong quán, tôi và anh Giáp chơi bi-a bằng hình thức ăn tiền, chơi bi-a lỗ. Sau khi chơi xong thì anh Giáp thua, tôi thắng. Tôi không nhớ là thắng bao nhiêu”, Tý khai nhận….

“Từ những phân tích trên có thể khẳng định vào ngày 19/7/2015 tại quán bi-a Anh Nhung, Võ Văn Tý và Trần Văn Giáp đã có hành vi đánh bạc bằng hình thức chơi bi-a ăn tiền…” luật sư Soa nói trong đơn đề nghị gửi các cơ quan chức năng.

Luật sư Nguyễn Văn Hậu, Phó Chủ tịch Hội luật gia TPHCM chỉ ra rằng: Pháp luật hình sự Việt Nam quy định việc xử lý người chưa thành niên phạm tội chủ yếu nhằm giáo dục, giúp đỡ họ sửa chữa sai lầm, phát triển lành mạnh và trở thành công dân có ích cho xã hội. Do đó, việc điều tra, xử lý các vụ việc hình sự có liên quan đến người chưa thành niên phải được tiến hành hết sức thận trọng.

Trong trường hợp của Lê Văn Khánh, khi xét xử, nếu em Khánh phạm tội thật nhưng nếu không cần thiết phải áp dụng hình phạt thì Tòa án có thể áp dụng một trong các biện pháp tư pháp có tính giáo dục, phòng ngừa như giáo dục tại xã, phường, thị trấn; hoặc đưa vào trường giáo dưỡng.

Luật sư Nguyễn Văn Chiến - Đại biểu Quốc hội khóa XIV, Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam, Chủ nhiệm Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội thì cho rằng cần khẩn trương xem xét lại vụ án: Phải đề nghị các đồng chí lãnh đạo TAND, VKSND Tối cao và cấp cao sớm quan tâm xem xét đơn kêu oan của Lê Văn Khánh và ý kiến của cơ quan báo chí đã thông tin về vụ án này nhằm sớm có kết quả trả lời trước công luận, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người dân. Rất mong vụ án Lê Văn Khánh kêu oan sớm được kiểm tra, xem xét lại.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc tới bạn đọc.

Xuân Sinh