Vụ "đi đòi nợ, bị truy tố tội cướp tài sản": Vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng?

Ngày 11/11, trao đổi với PV Dân trí, Luật sư Trần Bá Học (Hãng Luật Roma, Đoàn Luật sư TPHCM) cho biết đã có đơn kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với 2 bản án (sơ thẩm của TAND huyện Vĩnh Lợi và phúc thẩm của TAND tỉnh Bạc Liêu) trong vụ “Đi đòi nợ, bị truy tố cướp tài sản”, gửi đến TAND Cấp cao tại TPHCM và Viện KSND Cấp cao tại TPHCM.

Luật sư Trần Bá Học cho biết, trong phiên tòa phúc thẩm mới đây của TAND tỉnh Bạc Liêu, HĐXX nhận định: “Bị cáo Nguyễn Văn Phèn xác định không có hành vi ép xe hay đạp vào xe của bị hại Nguyễn Văn Bò làm cho bị hại té xe. Mà lúc đó do 2 xe chạy gần nhau nên va chạm và làm bị hại té xuống đất. Khi bị hại té thì bị cáo có đến dựng xe lên, bị hại đồng ý cho bị cáo lấy tiền để trừ nợ nên bị cáo không phạm tội cướp tài sản.

Tuy nhiên, căn cứ vào các tài liệu chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, HĐXX có đầy đủ căn cứ xét xử bị cáo Nguyễn Văn Phèn phạm tội “Cướp tài sản” theo khoản 2, Điều 168, Bộ Luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017”. Do đó, HĐXX phúc thẩm đã tuyên y án sơ thẩm 3 năm tù đối với bị cáo Nguyễn Văn Phèn.

Qua 2 bản án sơ thẩm của TAND huyện Vĩnh Lợi và phúc thẩm của TAND tỉnh Bạc Liêu, cũng như quá trình tiếp cận hồ sơ vụ việc, Luật sư Trần Bá Học có quan điểm cho rằng, vụ án này đã có vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng trong điều tra, truy tố, xét xử…

Trong đơn kiến nghị, Luật sư Trần Bá Học phân tích, CQĐT cũng như VKS đều nhận định ông Nguyễn Văn Phèn trong quá trình chạy xe trên đường có hành vi “ép xe” vợ chồng ông Nguyễn Văn Bò dẫn đến té ngã. Và tại 2 bản án sơ thẩm và phúc thẩm đều nhận định như vậy để định tội đối với ông Phèn. Tuy nhiên, theo Luật sư Học, việc này chỉ là suy đoán, không phù hợp hồ sơ của các cơ quan tiến hành tố tụng.

Luật sư Học cho biết, thực tế, trong quá trình điều tra, CQĐT đã không tiến hành thực nghiệm hiện trường để làm rõ chi tiết nói trên. Hơn nữa, tại giấy xác nhận của vợ chồng ông Nguyễn Văn Bò có nội dung: “… Hai xe máy của tôi và ông Phèn chạy cặp nhau làm va chạm, bánh xe trước của tôi đụng vô chân đạp thắng của ông Phèn làm xe tôi ngã xuống đường …”. Như vậy, việc nhận định của VKS là ông Phèn ép xe ông Bò là một nhận định hết sức chủ quan, không phù hợp với diễn biến xảy ra vụ việc.

“Trong khi đó, việc thực nghiệm hiện trường để xác định nguyên nhân xe của ông Bò té ngã có liên quan trực tiếp đối với việc định tội danh thì CQĐT lại bỏ qua. Đây là hành vi vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng theo quy định tại Điều 204, Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015 về thực nghiệm điều tra”, Luật sư Học nêu quan điểm.

Theo Luật sư Trần Bá Học, tại cả 2 cấp tòa xét xử đều sử dụng lời khai của bị cáo Nguyễn Văn Phèn như là chứng cứ duy nhất để buộc tội bị cáo Phèn về hành vi “Phèn ép xe dẫn đến xe của bị hại té ngã”, mà không chỉ ra được chứng cứ nào khác chứng minh cho việc này. Trong khi đó, theo quy định tại Điều 98, Bộ Luật Tố tụng hình sự 2015, thì “không được dùng lời nhận tội của bị can, bị cáo làm chứng cứ duy nhất để buộc tội, kết tội.”

Luật sư Trần Bá Học cũng cho rằng, việc Biên bản hỏi cung bị cáo Nguyễn Văn Phèn ngày 10/11/2017 với Biên bản lấy lời khai ngày 6/11/2017 (cả 2 biên bản đều được đánh máy và lúc này chưa có sự tham gia của luật sư) có nội dung giống nhau, đã thể hiện là có sự “sao chép” của điều tra viên trong việc lấy lời khai.

“Trong khi đây lại là 2 biên bản lấy lời khai rất quan trọng mà 2 cấp tòa xét xử đã sử dụng như là chứng cứ duy nhất để buộc tội bị cáo Phèn. Hành vi này đã vi phạm nghiêm trọng hoạt động tố tụng trong việc lấy lời khai của bị can, bị cáo, không đảm bảo được tính hợp pháp trong việc lấy lời khai”, Luật sư Học nêu quan điểm.

Như Dân trí đã phản ánh, theo cáo trạng của Viện KSND huyện Vĩnh Lợi (tỉnh Bạc Liêu), ông Nguyễn Văn Phèn (44 tuổi, ngụ xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu) và Nguyễn Chí Lành (ngụ tỉnh Sóc Trăng) có mối quan hệ làm ăn với nhau. Tính đến tháng 4/2017, Lành còn nợ ông Phèn khoảng 200 triệu đồng.

Ngày 13/7/2017, ông Nguyễn Văn Bò và bà Ngô Thị Lang (cha mẹ của Lành) có trả cho ông Phèn 16,5 triệu đồng. Lúc này, bà Lang có nói khoảng vài ngày nữa thì phía Ngân hàng Eximbank có bán mảnh đất của Lành để thu nợ, sau khi trừ các khoản thì còn dư khoảng 120 triệu đồng.

Đến khoảng 17h ngày 14/7/2017, khi thấy vợ chồng ông Bò rời khỏi ngân hàng, ông Phèn điều khiển xe máy chạy theo sau. Đến khu vực ấp Tân Tạo (thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu), ông Phèn có nói: “Cô, dượng dừng xe lại con nói chuyện”. Tuy nhiên, vợ chồng ông Bò không dừng lại. Lúc này, ông Phèn chạy xe máy vượt lên ép xe dẫn đến va chạm giữa 2 xe khiến vợ chồng ông Bò ngã xuống đường.

Sau đó, ông Phèn dựng xe của ông Bò lên và mở cốp xe lấy bọc nilon bên trong rồi chạy về hướng Sóc Trăng. Lúc này, vợ chồng ông Bò do ngã xe bị thương nên không phản ứng gì.

Ông Phèn mang số tiền lấy từ cốp xe của ông Bò (133 triệu đồng) đến nhà Nguyễn Thị Muội (em ông Phèn) để trả nợ. Đến ngày 17/7/2017, ông Phèn giao nộp số tiền này cho Công an huyện Vĩnh Lợi.

Cơ quan tố tụng huyện Vĩnh Lợi cáo buộc, hành vi trên của ông Nguyễn Văn Phèn đã phạm vào tội “Cướp tài sản” theo Điều 168, Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này.

Huỳnh Hải