Trưởng công an dùng nhục hình với nghi phạm đối diện hình phạt nặng cỡ nào?

Ngày 17/11, Cơ quan Điều tra VKSND tối cao đã tống đạt quyết định khởi tố bị can, thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Đại úy Đặng Thế Đông là Trưởng Công an thị trấn Vĩnh Tuy, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang.

Cơ quan Điều tra VKSND tối cao cũng tống đạt quyết định khởi tố bị can đối với Hoàng Trọng Tấn, Nguyễn Vũ Hiệp, công an viên thị trấn Vĩnh Tuy, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang.

Các bị can đều bị khởi tố để điều tra tội “Dùng nhục hình” theo quy định tại khoản 2, Điều 373 Bộ luật Hình sự năm 2015.

Các lệnh trên đã được VKSND tối cao (Vụ 6) phê chuẩn.

Theo thông tin điều tra ban đầu xác định, trong quá trình làm việc với ông Vũ Đình H, trú tại Thị trấn Vĩnh Tuy, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang, Đặng Thế Đông, Hoằng Trọng Tấn, Nguyễn Vũ Hiệp đã có hành vi tát, bẻ tay ra sau lưng, dùng thuốc đang cháy dí vào móng tay của Vũ Đình H. gây cháy, bỏng móng tay, dùng còng số 8 treo 2 tay lên tường…

Phân tích sự việc dưới góc độ pháp lý, luật sư Quách Thành Lực - Giám đốc Công ty Luật TNHH LSX (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết: “Điều 20 Hiến pháp năm 2013 ghi nhận: Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khoẻ, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.

Người bị tình nghi, người bị phạm tội, người bị kết án thì từng giai đoạn cơ quan tố tụng đều phải có ứng xử tuân thủ pháp luật, nghiêm cấm mọi hành vi tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm.

Bộ luật Tố tụng hình sự tại điều 10 Bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể quy định: Việc giữ người trong trường hợp khẩn cấp, việc bắt, tạm giữ, tạm giam người phải theo quy định của Bộ luật này. Nghiêm cấm tra tấn, bức cung, dùng nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, tính mạng, sức khỏe của con người.

Tại khoản 5 điều 183 Bộ luật tố tụng hình sự xác định: Điều tra viên, Cán bộ điều tra, Kiểm sát viên, Kiểm tra viên bức cung, dùng nhục hình đối với bị can thì phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của Bộ luật hình sự.

Trong trường hợp này, Trưởng công an thị trấn Vĩnh Tuy cùng thuộc cấp đã có những hành vi vi phạm pháp luật đủ yếu tố cấu thành Tội dùng nhục hình.

Điều 373 Bộ luật hình sự về Tội dùng nhục hình quy định như sau:

1. Người nào trong hoạt động tố tụng, thi hành án hoặc thi hành các biện pháp đưa vào trường giáo dưỡng, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc mà dùng nhục hình hoặc đối xử tàn bạo, hạ nhục nhân phẩm của người khác dưới bất kỳ hình thức nào, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

3. d) Đối với người dưới 18 tuổi, phụ nữ mà biết là có thai, người già yếu, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng;

đ) Gây thương tích hoặc gây tổn hại về sức khỏe cho người khác mà tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 11% đến 60%.

Các quy định pháp luật nghiêm cấm hành vi bức cung nhục hình trong hoạt động tố tụng tương đối đầy đủ. Những người thuộc cơ quan tiến hành tố tụng vốn nắm rất rõ, hiểu sâu các quy định này.

Tuy nhiên trên thực tế ít nhiều, nơi này nơi kia vẫn còn tồn tại tâm lý đấu tranh với tội phạm đến cùng, còn lối tư duy “già đòn non lý sự” trong suy nghĩ của người tiến hành tố tụng. Nhiều người tiến hành tố tụng nóng vội, không làm chủ kiểm soát tâm lý hoặc vì thành tích, sức ép dư luận mà sử dụng biện pháp bức cung, nhục hình đối với người dân, người nghi phạm tội, người phạm tội.

Hiện tượng bức cung nhục hình sẽ bị hạn chế thấp nhất bởi việc thực hiện ghi âm, ghi hình trong toàn bộ hoạt động tố tụng từ khi bắt, tạm giữ, điều tra, truy tố xét xử. Do vậy để đảm bảo quyền lợi của người dân, nghi phạm, người phạm tội các quy định tiến bộ này cần phải được triển khai nhanh chóng, rộng khắp, triệt để.

Mặt khác để hạn chế tình trạng bức cung nhục hình thì người dân, người bị tình nghi phạm tội, người phạm tội cần có thái độ ứng xử phù hợp khi làm việc với người tiến hành tố tụng. Tâm lý quá sợ hãi, suy nghĩ lệch lạc tiêu cực, cầu xin nên tuyệt đối hạn chế. Dù sao đây cũng là quan hệ giữa hai bên, khi một bên quá yếu thế, không có phản kháng thường khiến bên còn lại lấn át, áp đặt thiếu chuẩn mực tố tụng.

Người dân, người bị tình nghi phạm tội, người phạm tội cũng nên tận dụng chế định người bào chữa khi làm việc với cơ quan tiến hành tố tụng. Quy định của Bộ luật tố tụng hình sự hiện nay rất tiến bộ, người bào chữa được tham gia ngay, bất cứ giai đoạn nào của hoạt đông tố tụng. Sớm nhất là từ khi người dân bị tạm giữ hình sự. Một buổi làm việc chỉ có hai bên sẽ không có lợi cho người dân bằng có ba bên tham gia.