TP. Bắc Giang chưa giải quyết quyền lợi cho các hộ dân đã vội cưỡng chế

(Dân trí) - Liên quan đến khiếu nại của ông Ngô Văn Hải trú tại phường Thọ Xương, TP. Bắc Giang. Chủ tịch UBND TP. Bắc Giang đã có văn bản chỉ đạo giải quyết đơn khiếu nại, nhưng ngay sau đó lại ban hành quyết định cưỡng chế thu hồi đất đối với 6 hộ gia đình.

Nội dung văn bản số 1304/UBND-TTR ngày 17/06/2013 của Chủ tịch UBND Thành phố nêu rõ:“Chủ tịch UBND thành phố nhận được đơn của ông Ngô Văn Hải (đại diện cho 06 công dân), trú tại tổ dân phố số 1, phường Thọ Xương, thành phố Bắc Giang nội dung: Khiếu nại việc thu hồi đất, bồi thường GPMB, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất của gia đình 06 hộ dân để thực hiện dự án mở rộng Nhà máy đạm Hà Bắc. Sau khi xem xét nội dung đơn, Chủ tịch UBND thành phố giao Trung tâm Phát triển quỹ đất và Cụm công nghiệp thành phố xem xét báo cáo nội dung vụ việc và tham mưu giải quyết; kết quả chuyển đến phòng Tài nguyên và Môi trường thành phố xong trước ngày 15/7/2013. Phòng Tài Nguyên và Môi trường thành phố có trách nhiệm thẩm định và tham mưu Chủ tịch UBND thành phố văn bản giải quyết xong trước ngày 20/7/2013”.

Ý kiến chỉ đạo giải quyết của Chủ tịch UBND TP. Bắc Giang
Ý kiến chỉ đạo giải quyết của Chủ tịch UBND TP. Bắc Giang

Tiếp xúc với PV Dân trí ông Ngô Văn Hải bức xúc cho biết: phương án bồi thường GPMB tại quyết định 1312/QĐ-UBND ngày 10/05/2013 chưa xác định đúng diện tích các thửa đất bị thu hồi như thửa số 01,02,03,04,05, việc kiểm kê tài sản trên đất, số liệu đo đạc khác với số liệu tại biên bản kiểm tra lại hiện trạng sử dụng đất ngày 11/04/2011; về hạn mức công nhận là đất ở để làm căn cứ bồi thường về đất ở và bố trí đất tái định cư cũng chưa đúng với thực tế nguồn gốc sử dụng đất tại các thửa đất có nhà ở, đó là thửa số 01, diện tích 828,4m2; thửa số 2, diện tích 890,8m2.
 
Tuy nhiên, UBND TP. Bắc Giang vẫn ban hành quyết định số 1311/QĐ-UBND ngày 10/5/2013 thu hồi toàn bộ diện tích đất ở, mặc dù trên các thửa đất này có 06 hộ gia đình, 6 hộ khẩu, có nhà ở riêng biệt (18 nhân khẩu) thường xuyên sinh sống. UBND Thành phố chỉ bồi thường, bố trí tái định cư cho hộ ông Hải và hộ bà Xưa, còn lại 4 hộ gia đình Ngô Thị Thư, Ngô Thị Dung, Ngô Hoàng Nam, Ngô Văn Hùng được bồi thường tài sản trên đất, không được bố trí đất tái định cư là chưa thoả đáng.
 
Điều đáng nói trong thời gian chờ giải quyết khiếu nại, 4 hộ dân bị thu hồi toàn bộ diện tích đất ở, không có chỗ ở nào khác, nhưng UBND Thành phố vẫn phớt lờ số phận 04 hộ dân này không bố trí tái định cư, đồng thời cùng một lúc ban hành 02 quyết định cưỡng chế thu hồi đất ngày 21/6/2013 đó là quyết định số 2126/QĐ-UBND, quyết định số 2127/QĐ-UBND để thực hiện cưỡng chế các thửa số 01,02,03,04,05 có tổng diện tích 5.232,1 m2 đối với hộ bà Nguyễn Thị Xưa, hộ ông Nguyễn Văn Hải, theo quyết định cưỡng chế bà Xưa, ông Hải phải thu dọn mặt bằng xong trước ngày 8/7/2013; nếu không thực hiện sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế.
 
Quyết định cưỡng chế số 2126 và 2127
Quyết định cưỡng chế số 2126 và 2127
 
Để làm rõ vụ việc, PV Dân trí có cuộc trao đổi với luật sư Tạ Anh Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Bách Gia Luật và Liên danh (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) dưới góc nhìn pháp lý về vụ việc trên.

Xin luật sư cho biết việc UBND TP.Bắc Giang ban hành các quyết định thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với các hộ dân, khi chưa có phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có đúng quy định Luật Đất đai hiện hành?

Tôi cho rằng việc thực hiện thu hồi đất, bồi thường GPMB, cưỡng chế thu hồi đất khi chưa có phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là trái luật cụ thể: theo khoản 2, Điều 39 Luật đất đai quy định “Trước khi thu hồi … cơ quan nhà nước có thẩm quyền phải thông báo cho người bị thu hồi đất biết lý do thu hồi, thời gian và kế hoạch di chuyển, phương án tổng thể về bồi thường ...” trong suốt quá trình UBND Thành phố thực hiện việc thu hồi đất, không có bất cứ một văn bản nào về phương án tổng thể về bồi thường hỗ trợ và tái định cư, trước đây UBND tỉnh Bắc Giang ban hành quyết định số 251, 252/QĐ-UBND ngày 24/2/2009 về phê duyệt phương án tổng thể bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
 
Luật sư Tạ Anh Tuấn
Luật sư Tạ Anh Tuấn

Tuy nhiên, 2 quyết định này bị thay thế bởi Công văn số 1634/TNMT-KHTC ngày 30/9/2010 của Sở Tài nguyên và Môi trường Tỉnh và đề nghị UBND Thành phố không vận dụng quyết định 251, 252 để bồi thường, điều đáng nói 2 quyết định này được ban hành trên cơ sở quyết định số 212/QĐ-HCVN ngày 19/3/2008 về phê duyệt dự án đầu tư xây dựng Nhà máy đạm Hà Bắc đã bị thay thế bởi quyết định số 427/QĐ-HCVN ngày 20/10/2009, và cho đến nay chưa có văn bản nào sửa đổi, bổ sung thay thế quyết định 251, 252. Như vậy, UBND Thành phố ban hành các quyết định liên quan đến việc thu hồi, phương án bồi thường, cưỡng chế thu hồi đất khi chưa có phương án phê duyệt tổng thể về bồi thường hỗ trợ và tái định cư là trái pháp luật.

Xin luật sư cho biết việc thu hồi đất, phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất mà UBND TP. Bắc Giang áp dụng đối với 6 hộ gia đình có đúng quy định?

Theo tôi thửa đất có nhà ở số 01 và 02 tại thời điểm có quyết định thu hồi đất có 6 hộ gia đình cùng chung sống, 06 hộ khẩu, nhà ở riêng biệt ở ổn định lâu dài, đất có nguồn gốc sử dụng từ trước ngày 18/12/1980 được UBND phường Thọ Xương xác nhận, các hộ dân này thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế nhà, đất cho Nhà nước, không có tranh chấp, do vậy có đủ điều kiện bồi thường về đất ở, được bố trí đất tái định cư. Tuy nhiên, UBND Thành phố chỉ thu hồi và bồi thường cho hộ ông Hải, bà xưa; 04 hộ còn lại được bồi thường tài sản trên đất, không bồi thường về đất ở, không bố trí tái định cư là vi phạm khoản 2, Điều 87 Luật đất đai; khoản 4, Điều 18 Nghị định 69/NĐ-CP; khoản 1, Điều 15 nghị định 197/NĐ-CP; khoản 2, Điều 7 Thông tư 14 hướng dẫn nghị định 69/NĐ-CP;

Thời gian tới đây, UBND TP. Bắc Giang sẽ tổ chức thực hiện cưỡng chế thu hồi đất đối với 6 hộ gia đình, theo quan điểm luật sư việc cưỡng chế này có đúng pháp luật?

Cưỡng chế thu hồi đất là một việc hệ trọng cần phải tuân thủ theo đúng trình tự, thủ tục được quy định tại Điều 32 Nghị định 69; nếu thực hiện cưỡng chế thu hồi đất không đúng quy định sẽ dẫn đến hậu quả khó lường không thể khắc phục như: gây thiệt hại về tài sản cho người có đất bị thu hồi, gây bất ổn về trật tự an toàn xã hội, làm giảm lòng tin của nhân dân vào chính quyền địa phương nơi có đất bị thu hồi.

Việc cưỡng chế thu hồi đất 6 hộ dân ở phường Thọ Xương do UBND TP. Bắc Giang tổ chức thực hiện trong thời gian sắp tới. Theo tôi không đúng về mặt pháp luật, trái với cả đạo lý. Bởi lẽ, UBND Thành phố không bồi thường về đất ở, không xem xét bố trí nhà tái định cư cho 04 hộ gia đình để ổn định về chỗ ở sau khi toàn bộ đất ở của họ bị thu hồi, mặc dù họ có đủ điều kiện bồi thường về đất ở, được bố trí tái định cư, thực hiện cưỡng chế thu hồi đất khi họ chưa nhận tiền bồi thường, hỗ trợ; không có quyết định thu hồi đất riêng đối với từng hộ gia đình. Trong trường hợp này, UBND TP, Bắc Giang đã vi phạm các quy định tại Điều 39 Luật Đất đai năm 2003 và Điều 32 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP của Chính phủ, chưa thực hiện theo đúng nội dung Chỉ thị số 05/2006/CT-TTg ngày 22/2/2006 của Thủ tướng Chính phủ cụ thể: “…Từ nay, các địa phương không được cưỡng chế buộc tháo dỡ nhà ở khi người bị thu hồi đất chưa được giải quyết chỗ tái định cư”.

Pháp luật về đất đai và Nghị định 69 chưa có quy định nào về việc tổ chức thực cưỡng chế khi người có đất bị thu hồi chưa nhận tiền tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Theo tôi được biết trong thời gian tới Chính phủ giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn cụ thể trường hợp thực hiện cưỡng chế khi người bị thu hồi đất không nhận tiền chi trả về bồi thường hỗ trợ, không nhận nhà, đất được bố trí tái định cư để trình Chính phủ xem xét quyết định sửa đổi bổ sung Nghị định 69.

Xin cảm ơn luật sư!

Ban Bạn đọc