Thủ tục nhận con nuôi là trẻ bị bỏ rơi tại bệnh viện sau đại dịch ở TPHCM

Khả Vân

(Dân trí) - Sau bài viết: "Chuyện về những trẻ sơ sinh bị cha mẹ bỏ rơi sau đại dịch ở TPHCM" vừa được Dân trí đăng tải, nhiều bạn đọc ngỏ ý muốn nhận các cháu về làm con nuôi và thắc mắc về thủ tục.

Thủ tục nhận con nuôi là trẻ bị bỏ rơi tại bệnh viện sau đại dịch ở TPHCM - 1

Những đứa trẻ vẫn còn người "đứt ruột" sinh ra mình nhưng lại chịu cảnh bơ vơ nhiều tháng trời. Và bác sĩ, bệnh viện, cán bộ phường bỗng trở thành "ông bố, bà mẹ" bất đắc dĩ (Ảnh: Hoàng Lê).

Theo Luật sư Quách Thành Lực - Đoàn Luật sư TP Hà Nội, nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình.

Thông thường, trẻ em được nhận nuôi thường là trẻ bị bỏ rơi, trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khác:

- Trẻ em bị bỏ rơi là trẻ em không xác định được cha mẹ đẻ;

- Trẻ em mồ côi là trẻ em mà cả cha mẹ đẻ đã chết hoặc một trong hai người đã chết và người kia không xác định được.

Đặc biệt, Điều 7 Luật Nuôi con nuôi khẳng định, Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân hỗ trợ nhân đạo cho việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt.

Trong trường hợp bạn đọc muốn nhận các cháu bị bỏ rơi tại bệnh viện, thì theo luật pháp hiện hành, bệnh viện không có chức năng cho con nuôi. Điều này thể hiện rõ tại Điều 56, Bộ luật Dân sự: Người hoặc cơ sở y tế nào phát hiện trẻ sơ sinh bị bỏ rơi phải có trách nhiệm bảo vệ trẻ em đó và báo ngay cho UBND cấp xã hoặc công an cơ sở gần nhất để lập biên bản xác nhận tình trạng trẻ sơ sinh bị bỏ rơi.

UBND cấp xã hoặc cơ quan công an cơ sở nơi có trẻ sơ sinh bị bỏ rơi phải thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng để tìm cha, mẹ đẻ của trẻ em đó. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ khi phát hiện trẻ sơ sinh bị bỏ rơi, nếu không tìm được cha, mẹ đẻ, thì cá nhân hoặc tổ chức nhận nuôi dưỡng phải khai sinh cho trẻ em đó tại UBND cấp xã nơi lập biên bản...

Trong trường hợp có người nhận trẻ em làm con nuôi, thì căn cứ vào quyết định công nhận việc nuôi con nuôi của UBND cấp xã, cán bộ hộ tịch tư pháp ghi tên của người được công nhận là cha, mẹ nuôi vào phần khai về cha, mẹ trong giấy khai sinh của con nuôi, nhưng phần ghi chú trong sổ đăng ký khai sinh phải ghi rõ "cha, mẹ nuôi".

Thủ tục nhận con nuôi là trẻ bị bỏ rơi tại bệnh viện sau đại dịch ở TPHCM - 2

Trẻ bị cha mẹ bỏ lại Bệnh viện Nhân dân Gia Định, TPHCM giữa mùa dịch Covid-19 (Ảnh: Hoàng Lê).

Điều kiện để được nhận con nuôi

Ngoài ra để được nhận con nuôi bạn cần phải có đầy đủ các điều kiện sau đây, được quy định tại "Điều 14 Luật nuôi con nuôi" như sau:

1. Người nhận con nuôi phải có đủ các điều kiện sau đây:

a) Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;

b) Hơn con nuôi từ 20 tuổi trở lên;

c) Có điều kiện về kinh tế, sức khỏe, chỗ ở bảo đảm việc chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con nuôi;

d) Có tư cách đạo đức tốt.

 2. Những người sau đây không được nhận con nuôi:

a) Đang bị hạn chế một số quyền của cha, mẹ đối với con chưa thành niên;

b) Đang chấp hành quyết định xử lý hành chính tại cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh;

c) Đang chấp hành hình phạt tù;

d) Chưa được xóa án tích về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của người khác; ngược đãi hoặc hành hạ, ông bà, cha mẹ, vợ chồng, con, cháu, người có công nuôi dưỡng mình; dụ dỗ, ép buộc hoặc chứa chấp người chưa thành niên vi phạm pháp luật; mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em. 

Hồ sơ nhận nuôi con nuôi

Tại Điều 17 Luật nuôi con nuôi, Hồ sơ của người xin nhận con nuôi gồm có:

1. Đơn xin nhận con nuôi (theo mẫu);

2. Bản sao Hộ chiếu, Giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy tờ có giá trị thay thế (Bản sao chứng thực);

3. Phiếu lý lịch tư pháp (bản sao chứng thực hoặc bản photo);

4. Văn bản xác nhận tình trạng hôn nhân (bản sao chứng thực hoặc bản photo);

5. Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp (không quá 6 tháng); văn bản xác nhận hoàn cảnh gia đình, tình trạng chỗ ở, điều kiện kinh tế do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người nhận con nuôi thường trú cấp, trừ trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 14 của Luật này.

Hồ sơ của người được nhận làm con nuôi

Theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Luật nuôi con nuôi Hồ sơ của người được nhận làm con nuôi gồm có:

a) Giấy khai sinh (bản sao chứng thực);

b) Giấy khám sức khỏe do cơ quan y tế cấp huyện trở lên cấp;

c) Hai ảnh toàn thân; nhìn thẳng chụp không quá 6 tháng;

d) Biên bản xác nhận do Ủy ban nhân dân hoặc Công an cấp xã nơi phát hiện trẻ bị bỏ rơi lập đối với trẻ em bị bỏ rơi.

Thời hạn giải quyết

Tại khoản 2 Điều 19 Luật nuôi con nuôi quy định: Thời hạn giải quyết việc nuôi con nuôi là 30 ngày, kể từ ngày Ủy ban nhân dân cấp xã nhận đủ hồ sơ hợp lệ.