Tập đoàn Dầu khí Việt Nam: Chủ động xử lý sau thanh tra

Vấn đề đầu tiên được đề cập là về kiến nghị Tập đoàn thu hồi về Quỹ Hỗ trợ sắp xếp doanh nghiệp (HTSXDN) số tiền 1.922 tỉ đồng thu được từ cổ phần hóa (số chưa nộp), tính và thu tiền lãi chậm nộp theo quy định.

Đến thời điểm 31/12/2010, PVN đã thực hiện cổ phần hóa được 17 công ty, hầu hết các công ty sau cổ phần hóa đã phát triển tốt, tuy nhiên có những công ty sau khi thực hiện cổ phần hóa cũng gặp không ít khó khăn do những nguyên nhân khách quan và chủ quan. Các đơn vị được nêu trong kết luận thanh tra chưa nộp ngay tiền cổ phần hóa về Tập đoàn là những đơn vị gặp khó khăn về vốn do những nguyên nhân khác nhau.

Vì vậy, việc Tổng Công ty Khí Việt Nam (PV Gas) chậm nộp về Quỹ HTSXDN do Tổng Công ty Điện lực Dầu khí (PV Power) chậm thanh toán tiền mua khí từ PV Gas. Nguyên nhân là do Tập đoàn Điện lực Việt Nam liên tục chậm thanh toán tiền mua điện cho PV Power lên đến hơn chục nghìn tỉ đồng. Do đó, đơn vị thực sự khó khăn về vốn khi phải chuyển trả Tập đoàn. Tính đến thời điểm hiện nay, PV Gas đã hoàn thành nộp số tiền 1.903 tỉ đồng và nhận nợ với Tập đoàn số tiền lãi phát sinh theo quy định. Tập đoàn cũng đang tiếp tục đôn đốc, yêu cầu Tổng Công ty Máy & Phụ tùng và Công ty Cổ phần Hóa dầu Dầu khí nộp tiền về quỹ.

Về kiến nghị Tập đoàn cần báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ trong việc sử dụng tiền cho các hoạt động tài chính không thuộc dự án trọng điểm dầu khí (góp vốn liên doanh Rusvietpetro, cho vay liên doanh Rusvietpetro, cấp vốn điều lệ cho PVEP).

Trong 2 năm 2010 và 2011, PVN đã có các công văn báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc đã sử dụng tiền lãi dầu khí để lại cho PVN. Theo đó, PVN kiến nghị Thủ tướng chấp thuận việc sử dụng nguồn lãi nước chủ nhà để lại PVN để đầu tư góp vốn cho hoạt động tìm kiếm thăm dò tại Rusvietpetro và PVEP. Đây là hoạt động cốt lõi của Tập đoàn (hoạt động này đã được đánh giá có hiệu quả cao trong kết luận của Thanh tra Chính phủ) và phù hợp với Kết luận 41/KL-TW ngày 19/1/2006 của Bộ Chính trị về chiến lược phát triển ngành Dầu khí Việt Nam. Theo đó “từ năm 2007 trở đi, hàng năm để lại cho Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam (nay là Tập đoàn Dầu khí Việt Nam) ít nhất 50% lợi nhuận được chia cho chủ nhà từ Xí nghiệp liên doanh Dầu khí Vietsovpetro (nay là liên doanh Việt – Nga Vietsovpetro) và các hợp đồng chia sản phẩm; Tổng Công ty Dầu khí Việt Nam được chủ động sử dụng phần tài chính này để đầu tư phát triển sản xuất kinh doanh”.

Ngày 14/10/2011, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1786/QĐ-TTg về việc ban hành tiêu chí xác định công trình, dự án dầu khí được phép sử dụng tiền lãi, dầu, khí nước chủ nhà được Nhà nước để lại cho PVN. Theo đó, các công trình, dự án phát triển mỏ dầu khí trong nước và nước ngoài có trong quy hoạch phát triển ngành Dầu khí là đối tượng đáp ứng tiêu chí xác định công trình, dự án dầu khí. PVEP và Rusvietpetro là hai đơn vị của PVN thực hiện các chức năng trên nên việc sử dụng nguồn vốn trên là phù hợp.

Về việc Tập đoàn cần điều chỉnh lại đúng nguồn các khoản tiền xây dựng Trường THPT Đất Mũi, Trường Mẫu giáo Trà My.

Việc thực hiện công tác an sinh xã hội trong các năm qua được Tập đoàn và các đơn vị triển khai rất tốt, được Chính phủ đánh giá cao. Việc triển khai xây dựng trường học là không ngoài nhiệm vụ trên. Việc sử dụng chưa đúng nguồn cho việc thực hiện dự án này đã được Tập đoàn điều chỉnh lại từ nguồn kinh phí an sinh xã hội của Tập đoàn.

Về kiến nghị Tập đoàn cần báo cáo xin ý kiến của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính trong việc: ứng vốn cho các tỉnh Sóc Trăng, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Hậu Giang với số tiền 622,2 tỉ đồng; sử dụng 97,6 tỉ đồng từ Quỹ Đầu tư Phát triển (ĐTPT) cho các địa phương để xây dựng các công trình không phải công trình dầu khí.

Vấn đề này được lãnh đạo PVN giải thích là: Việc ứng trước vốn cho các địa phương, ngành trong các năm qua của Tập đoàn là để giúp các địa phương, ngành thực hiện các hạng mục công trình ngoài hàng rào và công trình gắn với các dự án đầu tư của Tập đoàn. Việc PVN ứng vốn cho các tỉnh Sóc Trăng, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Hậu Giang để các địa phương thực hiện công tác giải phóng mặt bằng khi chưa có chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sử dụng Quỹ ĐTPT cho các địa phương để xây dựng các công trình không phải là công trình dầu khí đều đã được giải quyết.

 PVN sẽ ký Biên bản thỏa thuận với UBND tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình về việc hoàn trả tạm ứng của hai dự án NMNĐ Vũng Áng 1 và Sân phân phối 500kV Trung tâm Điện lực (TTĐL) Vũng Áng và Dự án cơ sở hạ tầng TTĐL Quảng Trạch.

Số tiền Tập đoàn ứng trước cho tỉnh Sóc Trăng sẽ được khấu trừ vào tiền thuê đất hoặc giao đất có thu tiền sử dụng đất sau này của Dự án TTĐL Long Phú – GĐ1. PVN đang làm việc với tỉnh Hậu Giang để hoàn tất công tác đền bù giải phóng mặt bằng và quyết toán chi phí này của Dự án TTĐL Sông Hậu 1.

Còn việc sử dụng 97,601 tỉ đồng từ Quỹ ĐTPT cho các địa phương để xây dựng các công trình không phải là công trình dầu khí thì ngày 21/10/2011, Tập đoàn đã có Công văn số 9649/DKVN-HĐTV báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình ứng vốn tại các địa phương.

Ngày 8/12/2011, Bộ Tài chính có công văn trả lời, theo đó, đề nghị PVN và UBND tỉnh Cà Mau thực hiện theo đúng các nội dung hướng dẫn của Bộ Tài chính về đề nghị hỗ trợ vốn ngân sách Trung ương kế hoạch năm 2012 cho các dự án của tỉnh Cà Mau.

Về kiến nghị PVN cần đã chỉ đạo các đơn vị thành viên rà soát việc đầu tư góp vốn ra ngoài doanh nghiệp, xác định những đơn vị bị thua lỗ để có kế hoạch thoái vốn, tái cơ cấu thích hợp để bảo toàn vốn Nhà nước.

Đồng chí Phùng Đình Thực cho biết: Việc đầu tư vào các đơn vị khác do các công ty thành viên đầu tư thực hiện trong các năm trước đây là phù hợp với điều lệ tổ chức hoạt động của PVN và phù hợp với điều kiện thị trường và nền kinh tế tốt. Tuy nhiên, hiệu quả một số doanh nghiệp hoạt động chưa cao do mới thành lập và chịu sự ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế. Tập đoàn đã và đang chỉ đạo các đơn vị tái cấu trúc sắp xếp lại để đảm bảo nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị.

Về vấn đề PVN chỉ đạo PVEP thu hồi khoản tiền PTSC chưa thanh toán trong việc chuyển nhượng tàu Bình Minh 02 theo hợp đồng. Chỉ đạo PVEP thu hồi khoản tiền 111,7 tỉ đồng mà PVC chưa thanh toán trong việc chuyển nhượng khách sạn Thái Bình.

Đến thời điểm hiện tại, PTSC đã thanh toán cho PVEP đợt 1 số tiền liên quan đến việc chuyển nhượng tàu Bình Minh 02 là 123 tỉ đồng, phần còn lại sẽ được PTSC thanh toán trả chậm có tính lãi với PVEP trong thời gian 8 năm theo đúng hợp đồng kinh tế đã được hai đơn vị này ký kết.

Ngày 29/12/2010, PVEP đã ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ vốn của Công ty TNHH MTV Du lịch Dầu khí Thái Bình cho PVC, trong đó Dự án Khách sạn dầu khí Thái Bình (đang thi công dở dang) đã chuyển giao cho PVC với giá trị là 111,7 tỉ đồng, thực chất đây là phần vốn ứng của PVEP cho dự án này do đó sẽ được PVC hoàn trả cho PVEP. Từ tháng 10/2010, Thủ tướng Chính phủ đã có Văn bản số 1142/VPCP-KTN kết luận là đồng ý với những giải trình của Tập đoàn về việc mua sắm và hoán cải tàu Bình Minh 02.

Về kiến nghị của Thanh tra là PVN cần rà soát lại tất cả các gói thầu chỉ định thầu chưa đúng quy định, phân tích nguyên nhân, đánh giá hiệu quả đối với các gói thầu này, đồng thời chỉ đạo để chấm dứt việc chỉ định thầu cho các đơn vị không phải là thành viên của Tập đoàn.     

Bà Phạm Thu Hà, Phó tổng giám đốc PVN cho biết: Tập đoàn đã rà soát, phân tích nguyên nhân các gói thầu chỉ định thầu chưa đúng quy định. Nguyên nhân của việc chỉ định thầu cho những đơn vị không thuộc Tập đoàn phần lớn các gói thầu này đều là các công việc chuyên ngành (như cắm mốc ranh, tư vấn hỗ trợ đền bù, cấp chứng chỉ công trình) hoặc các công việc đòi hỏi chuyên môn cao (tư vấn quản lý dự án đường ống dẫn khí, khảo sát biển…). Mà tại thời điểm đó chưa có đơn vị thành viên của Tập đoàn có thể thực hiện được.

Ngoài ra, một số gói thầu được chỉ định vào thời điểm căn cứ Công văn số 2006/VPCP-KTN ngày 29/3/2010, theo đó Thủ tướng Chính phủ đồng ý để HĐTV Tập đoàn chủ động xem xét, quyết định hình thức lựa chọn nhà thầu (chứ không bắt buộc phải giao cho đơn vị thành viên thuộc Tập đoàn thực hiện). Hơn nữa, việc chỉ định thầu đều do yêu cầu cấp bách về tiến độ của dự án, yêu cầu về giao diện giữa các hạng mục thuộc dự án. Một số công việc là do tính đặc thù và việc chỉ định thầu các đơn vị ngoài ngành này đều dựa trên kết quả đã được lựa chọn ở dự án khác tương tự.

Bên cạnh đó, các gói thầu này đều đã tiết giảm được chi phí so với dự toán gói thầu được phê duyệt hàng triệu USD và hàng tỉ đồng (một số gói thầu giảm được từ 4,4- 15% so với dự toán được duyệt), với chất lượng và tiến độ triển khai được đảm bảo, các gói thầu đã đóng góp hiệu quả vào kết quả sản xuất kinh doanh của đơn vị. Các gói thầu được nêu tại kết luận của Thanh tra Chính phủ đến nay đã hoàn thành, đáp ứng tốt về mặt chất lượng và đưa vào sử dụng đúng tiến độ, đóng góp vào hiệu quả chung của các dự án, công trình.

Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam cũng đã ký ban hành Chỉ thị số 1428/CT-DKVN ngày 24/02/2012 về việc chấn chỉnh, khắc phục tồn tại trong hoạt động đấu thầu tại các đơn vị thành viên của Tập đoàn, đồng thời chấm dứt việc chỉ định thầu không thuộc đối tượng được phép theo quy định nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả công tác đấu thầu.

Về việc Tập đoàn và một số nhà thầu thực hiện việc trích Quỹ bảo đảm nghĩa vụ tài chính theo Quyết định số 40/2007/QĐ – TTg ngày 2/3/2007 của Thủ tướng Chính phủ.

Việc thành lập Quỹ thu dọn mỏ do của các nhà thầu nước ngoài do PVN đề xuất và được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 40/2007/QĐ – TTg ngày 2/3/2007. Do Quyết định ban hành năm 2007 nên có một số hợp đồng ký từ những năm 1990 không đề cập đến vấn đề này, do đó các nhà thầu chưa thực hiện. Hiện nay, một số hợp đồng đã được thực hiện. PVN vẫn đang tiếp tục yêu cầu các nhà thầu còn lại thực hiện đầy đủ theo đúng quy định.

Vũ Văn Tiến