Quảng Trị: Người dân bức xúc, dùng tàu cá ngăn chặn việc hút cát!

Công ty TNHH phát triển khoáng sản Duy Tân được UBND tỉnh Quảng Trị cấp phép thực hiện việc nạo vét luồng dẫn tàu thuyền vào khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt (từ cầu Cửa Việt đến khu neo đậu bờ Bắc Cửa Việt có chiều dài 3,2km), luồng dẫn tàu thuyền từ khu neo đậu tránh trú bão Nam Cửa Việt đến sông chính (chiều dài 1,7km).

Dự án được thực hiện theo hình thức xã hội hóa, Công ty Duy Tân được phép bán số cát nạo vét được để bù lại chi phí thực hiện việc nạo vét. Giữa tháng 7/2017, Công ty TNHH phát triển khoáng sản Duy Tân (gọi tắt là Công ty Duy Tân) đưa tàu và sà lan thực hiện nạo vét luồng dẫn tàu thuyền vào khu neo đậu tránh trú bão Bắc Cửa Việt (thuộc huyện Gio Linh và Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị), thì gặp sự phản ứng của người dân ở khu phố 1, khu phố 2 thị trấn Cửa Việt (huyện Gio Linh).

Ông Hồ Văn Đài (SN 1940, trú tại khu phố 2) bức xúc: Mấy năm trở lại đây, nước ở sông Hiếu đã lấn sâu vào bờ, khiến một vài đoạn bờ kè ngay trước khu dân cư có dấu hiệu bị nứt, lún, sạt lở nên ai cũng lo lắng. Vì vậy, khi thấy xuất hiện hàng dài sà lan và tàu tải trọng lớn hút cát ở đoạn sông ngay trước nhà, người dân ở dọc bờ sông lập tức phản ứng dữ dội.

Vì lo lắng việc hút cát sẽ làm sạt lở sông, ảnh hưởng đến cuộc sống, nên người dân ở khu phố 1 và khu phố 2 kiên quyết phản đối. Thậm chí, người dân ở thị trấn Cửa Việt (huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị) đã dùng tàu cá áp sát để ngăn chặn hoạt động hút cát.

Tuy nhiên, các tàu này vẫn tiến sát vào bờ, tiến hành hút cát ngay trước cửa nhà người dân. Khi phát hiện sự việc, người dân đã báo với lực lượng biên phòng và UBND thị trấn Cửa Việt. Và, người dân càng bức xúc hơn khi phát hiện các tàu của Công ty Duy Tân hút cát mang đi, lén lút thả bùn lại chỗ cũ.

Phía đơn vị thực hiện dự án, ông Hoàng Minh Tân, Tổng Giám đốc Công ty Duy Tân giải thích, phản ánh của người dân là đúng, tuy nhiên không phải công ty cố tình làm sai. Ông Tân giải thích, vì các hộ có rớ trên sông Hiếu đã nhận tiền đền bù nhưng chưa tháo dỡ, nên công ty mới nạo hút “nhảy cóc”; việc nạo hút bùn lên rồi thải xuống lại là vì công ty hợp đồng bán cát trước, khi hút trúng bùn thì đổ lại, khi khai thác hết cát rồi mới chuyển sang hút bùn?

Không thực hiện đúng quy trình

Trước tình trạng này, Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Trị đã tổ chức họp khẩn. Trong số hơn 15 ý kiến của lãnh đạo địa phương, các ban ngành liên quan thì đại đa số đều chỉ trích việc Công ty Duy Tân chưa thực hiện đúng quy định trong quá trình nạo vét.

Lãnh đạo huyện Gio Linh khẳng định, dự án có mục đích tốt nhưng quá trình thực hiện Công ty Duy Tân chưa làm tốt, việc nạo vét không thực hiện đúng trình tự theo kiểu cuốn chiếu...

Ông Hồ Xuân Hòe, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Quảng Trị nói rằng: “Trước hết, Công ty Duy Tân cần phối hợp với địa phương tổ chức tham vấn cộng đồng, giải thích cho người dân hiểu được ý nghĩa của dự án. Phải thành lập ban giám sát cộng đồng và tăng cường việc giám sát, nếu người dân phản đối thì tạm thời dừng việc khai thác để giải thích cho người dân hiểu.

Mới đây, chính quyền địa phương đã tổ chức cuộc đối thoại giữa người dân với đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành hữu quan và Công ty Duy Tân.

Người dân phản ánh rằng, Công ty TNHH phát triển khoáng sản Duy Tân triển khai dự án nhưng không công khai cho bà con biết; việc khai thác không tuân theo phương án được phê duyệt; quá trình nạo vét chỉ lấy cát thải bùn, tìm những địa điểm có cát nhiều, đẹp để hút; việc khai thác này làm hư hỏng hệ thống kè dọc sông, ảnh hưởng đến nhà cửa, đời sống ven sông.

Liên quan đến những vi phạm của đơn vị thực hiện dự án, tỉnh Quảng Trị đã có văn chỉ đạo, yêu cầu Công ty TNHH phát triển khoáng sản Duy Tân tạm dừng thi công nạo vét để tập trung tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc. Công ty phải thực hiện đúng quy trình thi công đã được phê duyệt, báo cáo các tác động môi trường. Thi công theo hình thức cuốn chiếu từ ngoài cửa biển tiến dần vào, nạo vét hoàn chỉnh, tránh tạo thành các hố sâu, quản lý bùn và tạp chất, nghiêm cấm không được đổ bùn lại lòng sông và việc thi công nạo vét chỉ thực hiện vào ban ngày.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Trị đề nghị các Sở NN-PTNT, Sở TN-MT, Sở GTVT, Sở Xây dựng phải giám sát chặt chẽ trong quá trình Công ty TNHH phát triển khoáng sản Duy Tân thi công nạo vét. Tiếp tục kiểm tra khối lượng cát xuất khẩu, các điều kiện xuất khẩu cát nhiễm mặn của công ty tận thu từ dự án.

Đăng Đức