Fica
DTiNewsNợ… miệng!
Nợ gì không nợ, nợ... miệng! Nghe "thô thiển" thế nào ấy, nhưng lại là "vấn đề nóng" mang tính xã hội, đang ngày càng phát triển trong đời sống cộng đồng! Thật vậy! Nợ cái khác, có người mắc có người không, nhưng "nợ miệng" thì dân ta ngày nay không mấy ai ... thoát nợ!
"Nợ miệng", thực chất là "miệng nợ", tức là cái miệng đã chót ăn của thiên hạ rồi, tức chót "nợ" rồi, phải lo trả! Đám mừng thọ - ăn, đám cưới - ăn, đám tân gia - ăn,... đã đành; bởi vì nó còn có "không khí vui mừng" của gia chủ cũng như của thực khách.
Nhưng cái đám ma lạnh lẽo, buồn thảm là thế, mà cũng... ăn được thì thật không thể hiểu nổi! Dựng rạp: ăn, ba ngày: ăn, bốn chín ngày: ăn, trăm ngày: lại ăn! Vậy mà thiên hạ vẫn ... ăn đấy! Có kẻ cúi mặt ăn; nhưng cũng nhiều người vẫn thản nhiên ngửa mặt cười hô hố trong khi tang gia buồn đau nẫu cả ruột gan, chả bận lòng chút nào sất! Ngày xưa, chuyện như thế chỉ thấy ở làng quê cổ hủ, lạc hậu; nhưng ngày nay thì đâu đâu cũng có; ngay giữa thủ đô ngàn năm văn hiến cũng có!
"Nợ", hiểu theo cách thông thường, là người nợ có nhu cầu vay, thì người chủ nợ thoả thuận cho vay. Nhưng "nợ miệng" thời hiện đại thì khác: người nợ không có nhu cầu "ăn", tức không có nhu cầu "nợ", vẫn phải ăn, phải nợ! Lại có chuyện không hề nợ, vẫn cứ bị "đòi nợ miệng" như thường! Mà thậm chí nhiều khi không “đòi” được (do chủ sơ suất quên không đưa thiếp mời chẳng hạn), thì còn làm mặt hờn dỗi nữa (có hờn dỗi thật, mà cũng có cả "hờn dỗi" vờ: "may quá, đám ấy họ quên mình!")!
Ý kiến của bạn về vấn đề này xin gửi đến Diễn đàn Dân trí qua địa chỉ e-mail: thaolam@dantri.com.vn. |
Cái cách "đòi" nợ miệng cũng có nhiều điều trớ trêu: Có người phải đi tìm nhà "con nợ" đến "mờ cả mắt", vì nỗi đã lâu lắm rồi có gặp nhau đâu! Lại có cách đòi nợ theo kiểu "ra thông cáo báo chí"! Làm như thế thì không còn sợ bỏ sót bất kì ai, để không còn bị ai "chê trách"; lại không mất thời gian, công sức đến từng nhà! Cao tay chửa? Nhưng mà cái cách "cao tay" ấy, dân thường không bắt chước được đâu, bắt chước thì chỉ có mà ăn.. chửi no! Cách ấy thường là cách của "sếp"; sếp càng lớn, càng hiệu quả!
Công bằng mà nói, thực tế cũng có không ít người muốn xoá bỏ cái hủ tục này, khi nhà có việc, không muốn bầy vẽ cỗ bàn ra làm gì; nhưng khốn nỗi lại ngại bị chê là "chỉ biết ăn của người", nên lại đành cắn răng làm theo. Cái "văn hoá" sợ cái "vô văn hoá" là thế đấy!
Cái miệng con người ta quả thật lắm điều rắc rối: "nói lắm thì vạ miệng", "chửi lắm thì khô miệng", "ăn lắm nợ miệng"; lại có cả "miệng không ăn, miệng vẫn nợ"..! Ấy là may mà cái miệng chỉ có một thôi đấy, chứ lại có hai như cái mắt, cái tai,... thì còn đẻ ra ối chuyện phức tạp! Đến phải nghĩ cách trang bị cho cái miệng một cái gì đó, giống như ta đang bảo hiểm cái đầu khi ngồi xe máy tham gia giao thông, chẳng hạn!
Kính thưa các nhà văn hoá , Nước ta vốn là nước ngàn năm Văn hiến - và thực sự đã, đang là nước Văn hiến; chả nhẽ không "văn hoá" được cái món ... "nợ miệng” này sao?!.
Trần Huy Thuận
thuanhuytran@gmail.com
LTS Dân trí - Câu chuyện “Nợ miệng” mà tác giả bài viết trên đây phản ảnh là câu chuyện có tính phổ biến hiện nay. Có thể nói đó là hủ tục của thời xưa ở làng quê đã trở thành hủ tục mang những biến thái vụ lợi của thời nay.
Đã bị coi là “hủ tục” thì phải lên án và bài trừ.
Chúng ta cần có thái độ rõ ràng: đi đôi với việc kế thừa và phát huy những mặt tốt đẹp của phong tục, tập quán được coi là truyền thống văn hóa dân tộc, cần kiên quyết bài trừ những hủ tục mang động cơ vụ lợi hoặc mang tính chất mê tín dị đoan, nhằm xây dựng đời sống văn hóa lành mạnh ở mọi khu dân cư cũng như toàn xã hội. Đấy cũng là nội dung cần được coi trọng của phong trào xây dựng gia đình văn hóa, cụm dân cư văn hóa và xã phường văn hóa đang phát triển và phát huy tác dụng trên nhiều địa bàn trong phạm vi cả nước.
