Bạn đọc viết:

Những chỉ số đáng suy nghĩ

Thứ hai, 14/05/2012 - 00:03

(Dân trí) - Sau bữa cơm tối, cả nhà đang quây quần uống nước thì vợ tôi bỗng nẩy sinh tâm trạng “dạo này kinh tế sao khó khăn quá, mua thứ gì cũng như kẻ mất tiền”.

Nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu của Việt Nam đã tính đồng lương bèo bọt hiện nay chỉ cho phép người lao động duy trì được khoảng 47% mức sống trung bình

Tôi thấy lạ bèn tham gia nghe báo đài nói Văn phòng Chính phủ thông báo giá cả hàng hóa tháng 4 chỉ tăng nhú có một tý, nội trợ như bà được dễ thở hơn rồi. Bà vợ lại khiêu khích ông chỉ giỏi làm mọt sách, mai cầm tiền đi chợ cho có tý thực tế ha.

Nhân chuyện, thằng quý tử xen vào con vừa thống kê một đống những chuyện kinh tế tăng giảm, đáng suy nghĩ lắm. Rồi nó kể: qua 2 lần tăng giá chỉ trong vòng hơn một tháng xăng dầu đã lên thêm 3000đ/lít, số lượng các doanh nghiệp phải đắp chiếu tăng gấp 3 - 4 lần, hàng tồn kho ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 35%, sắt thép xi măng gần 60%, rồi giá cước vận tải cũng vừa tăng chừng gần 10% nay lại rục rịch điều chỉnh. Đến cái ngành sữa tuy không ồn ào nhưng vẫn âm thầm nhích giá lên hàng chục %.

Đó mới chỉ là những khoản tăng trục dọc, bởi từ đây sẽ có hàng trăm hàng ngàn thứ tăng kiểu té nước theo mưa mà không ai thống kê nổi.

Thế nhưng cũng có 3 cái tăng đáng chú ý nữa. Đó là tăng lương, tăng chỉ số GDP và tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Tăng lương và tăng phụ cấp công vụ thì đã rõ. Nhiều chuyên gia kinh tế hàng đầu của Việt Nam đã tính đồng lương bèo bọt hiện nay chỉ cho phép người lao động duy trì được khoảng 47% mức sống trung bình. Cho nên dẫu chỉ là muối bỏ biển nhưng mức lương tối thiểu 1.050.000 đồng/tháng và phụ cấp công vụ 25% cũng xứng đáng được gọi là nguồn an ủi trong thời khắc khó khăn chung của đất nước.

Chỉ số GDP quý 1 tăng thấp (đạt 4,0%, cùng kỳ năm 2011 tăng 5,57%). CPI tháng 4 tăng rất uể oải và báo hiệu nền kinh tế có khả năng quay đầu để tụt huyết áp (đạt 0,05%, thậm chí Hà Nội còn bị tăng trưởng âm).

Tôi khen cậu con trai này tư duy 8X có khác, tầm vóc vĩ mô hơn bố mẹ.

Nó cười khì khì rồi chuyển sang chuyện giảm. Đầu tiên là lãi suất ngân hàng hạ nhiệt, nhập siêu giảm mạnh, thu nội địa đạt rất thấp so với dự toán và tổng cầu đang suy giảm nghiêm trọng, lạm phát đã làm cùng kiệt sức mua của người dân và lợi nhuận của doanh nghiệp. Mấy anh mở nhà hàng dạo trước ăn to, khách vào ra hỉ hả, rượu bia đặc sản nhập cả container mà vẫn thiếu.

Năm nay thực đơn rao giảm giá tới 15 % mà khách cứ vắng hoe. Rồi các siêu thị, chung cư xuất đủ chiêu chào mời đại hạ giá nhưng vẫn không bán được hàng, vốn đầu tư bị găm làm mấy ông kinh doanh nóng cháy ruột, nhiều doanh nghiệp đã phải cắt giảm công suất hoạt động để sống cầm hơi.

Nghe thằng con nói, tôi cảm thấy đó là những chuyện tăng giảm rất không bình thường, cảnh báo sức khỏe của nền kinh tế đã bước vào thời kỳ suy nhược.

Thế rồi đi tìm hiểu, mới biết tình thế hiện nay rất luẩn quẩn. Chính phủ triển khai Nghị quyết 11/CP và quyết liệt cắt giảm đầu tư công thì hàng loạt công trình xây dựng đình đốn, kéo theo hàng vạn lao động không có việc làm, doanh nghiệp không thu hồi được vốn, vật tư không ai mua và tồn kho. Doanh nghiệp và người lao động thiếu việc làm tiếp tục đẩy nền kinh tế vào mùa ảm đạm.

Không chỉ vật tư ế, lao động ế mà vốn ngân hàng cũng ế, tuy đã chấp nhận giảm lãi suất cho vay xuống 15 - 18% nhưng không mấy ai dám liều vay vốn để đầu tư sản xuất khi tổng cầu đang suy giảm. Mấy năm trước nhập siêu tăng cao ai cũng lo, bây giờ nhập siêu giảm thì lại vẫn tiếp tục lo và thậm chí còn lo nhiều hơn. Bởi kinh tế tăng trưởng chậm đã làm cho hàng loạt doanh nghiệp phải ngừng nhập một số vật tư và các loại thiết bị phục vụ sản xuất.

Thành ra nhập siêu giảm trong thời điểm này lại chính là tiếp tục góp phần làm suy giảm sản xuất. Đầu vào và đầu ra khó khăn tất yếu sẽ không tạo được nguồn thu ngân sách cho nhà nước. Bộ Tài chính cho biết thu từ Công Thương nghiệp ngoài quốc doanh chỉ đạt 21,6% dự toán, các khoản thu khác như thu từ doanh nghiệp FDI, lệ phí trước bạ, sử dụng đất cũng đều thấp xa so với dự toán.

Đúng là cái cần tăng thì không chịu tăng, cái muốn giảm nó không chịu giảm. Hàng loại chỉ số tăng giảm trong quý I của nền kinh tế đã phát đi tín hiệu mừng thì ít mà lo lại rất nhiều.

Bức tranh kinh tế vĩ mô đang tiềm ẩn khá nhiều bất ổn. Không chỉ Thành phố Hồ Chí Minh mà ngay cả Hà Nội, Bình Dương, Quảng Ninh, Hải Phòng đang thật sự chao đảo. Nghệ An cũng đã thấm mệt bởi những đòn quăng quật của suy thoái mà biểu hiện rõ nhất là sản xuất của các doanh nghiệp bị đình đốn, quý I đã có 332 doanh nghiệp phải đóng mã số thuế và 969 doanh nghiệp xin ngừng hoặc tạm nghỉ kinh doanh, kết quả thu ngân sách đã giảm gần nửa so với năm 2011.

Năm 2009 kinh tế Việt Nam cũng đã có nguy cơ thiểu phát, lúc đó Chính phủ đã tung gói kích cầu lên tới 8 tỷ USD. Bây giờ thì Chính phủ và các chuyên gia vẫn đang hội chẩn. Nhiều khả năng đơn thuốc cho nền kinh tế sẽ vừa phải trị bệnh vừa lại là bổ dưỡng. Trong tháng 5 này, phao cứu sinh bắt đầu được thả. Đối tượng ưu tiên trước hết là các doanh nghiệp. Chính phủ sẽ cơ bản chấp thuận 6 nhóm giải pháp với 20 kiến nghị của Thành phố Hồ Chí Minh, tập trung vào cơ cấu lại nợ và giãn, hoãn, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp, giảm lãi suất vay ngân hàng, giãn nạp thuế VAT, giảm tối đa các loại phí làm tăng giá đầu vào và chắc chắn phải cấp bách tìm cách tạo gói kích cầu để sớm làm sôi động lại tổng cầu nội địa.

Câu chuyện về những chỉ số kể trên có lẽ sẽ là sự gợi mở rất cần thiết cho những người làm kinh lúc này. Trong thời điểm may ít rủi nhiều, nếu muốn tồn tại lâu dài thì các doanh nghiệp nên được tham vấn kỹ và cần thận trọng cân nhắc trước khi quyết định đầu tư ồ ạt.

Khánh Linh