Nguyên nhân nào hình thành cung đường “chết” ở miền tây xứ Nghệ?

Không tem kiểm định, tem nạp phí đường bộ

Tình trạng xe quá hạn nhưng không thực hiện đăng kiểm là một thực tế tồn tại trên địa bàn cửa khẩu lối mở và cửa khẩu phụ của hai huyện này. Nhiều phương tiện ô tô tải chở gỗ Lào không đủ điều kiện lưu hành nhưng vẫn hoạt động không chỉ tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tai nạn giao thông mà làm nhức nhối trong cách quản lý tại địa bàn nói trên.

Theo điều tra của chúng tôi, trong thời gian qua tại khu vực cửa khẩu lối mở Buộc Mú (xã Na Ngoi, Kỳ Sơn) và cửa khẩu phụ Tam Hợp (xã Tam Hợp, huyện Tương Dương) có tới cả trăm xe chở gỗ Lào dù đã quá hạn đăng kiểm, không nộp lệ phí đường bộ nhưng vẫn lưu thông bình thường.

Ghi nhận của PV, tại khu vực cửa khẩu lối mở Buộc Mú, xã Na Ngoi, Kỳ Sơn có hàng chục chiếc xe chở gỗ Lào đỗ ở một bãi đất trống sát Trạm BP Buộc Mú (thuộc Đồn BP Na Ngoi) chờ làm thủ tục để đưa gỗ về nước.

Qua quan sát, PV đã ghi lại được khá nhiều xe tải cỡ lớn mang biển số tỉnh Nghệ An, Hà Nội, Quảng Ninh… hầu hết trên góc phía bên trái bên phải trong xe (nơi dán tem kiểm định và nộp phí đường bộ) nhận thấy các tem này đã hết hạn.

Thậm chí có những chiếc xe không còn tem đăng kiểm và tem nộp phí đường bộ. Trong đó, đáng chú ý có một số xe như chiếc xe mang biển số: 77C-039.12 và xe 37C-086.96 đang chất đầy gỗ Lào chờ qua sào của Trạm BP Buộc Mú (trạm kiểm tra kiểm soát) để về nước.

Qua quan sát những chiếc xe nhưng vẫn không thấy có tem đăng kiểm và tem nộp phí đường bộ.

Đặc biệt, qua kiểm tra hàng loạt chiếc xe khác, nhóm PV điều tra phát hiện hầu hết các xe này đã quá hạn đăng kiểm, quá hạn nộp phí đường bộ cái ít nhất cũng 5-8 tháng, nhiều thì 2-3 năm chưa thực hiện việc đăng kiểm lại.

Đơn cử chiếc xe mang biển số 19L-4830 được kiểm định ngày 26/11/2013 (đơn vị kiểm định 1901V) và hạn hiệu lực GCN ngày 25/2/2014. Hoặc như chiếc xe ô tô tải 37C-086.90 được kiểm định ngày 29/11/2013 (đơn vị kiểm định 3702S, Nghệ An) hạn hết hiệu lực ngày 28/5/2014.

Tiếp tục kiểm tra thêm hơn 40 chiếc xe có mặt và lưu hành ở hai cửa khẩu nói trên (các xe này đều có danh sách đăng ký lưu hành do ĐBP Na Ngoi quản lý) như chiếc xe: 37C-051.59 ngày kiểm định: 25/10/2012 (đơn vị kiểm định: 3701S) và hạn hiệu lực GCN: 25/04/2013; xe 77C-039.12 ngày kiểm định: 01/08/2013 và hạn hiệu lực GCN: 31/10/2013; xe 37C-031.55 ngày kiểm định: 27/01/2014 và hạn hiệu lực GCN: 26/04/2014; xe 37S - 7527 ngày kiểm định: 27/01/2014 và hạn hiệu lực GCN: 26/04/2014;

xe 37H - 5623 ngày kiểm định: 07/02/2014 và hạn hiệu lực GCN: 06/05/2014; xe 37N - 2747 ngày kiểm định: 02/08/2013 có hiệu lực GCN đến ngày 01/11/2013; xe 28H - 5476 ngày kiểm định: 24/02/2014 và hạn hiệu lực GCN: 23/05/2014; xe 37H - 9296 ngày kiểm định: 07/11/2013, hạn hiệu lực GCN: 06/02/2014; xe 37N - 0700 ngày kiểm định: 08/02/2014, hạn hiệu lực GCN: 07/05/2014; xe 19L - 5562 ngày kiểm định: 18/01/2013, hạn hiệu lực GCN: 18/04/2013

Bên cạnh đó có những chiếc xe ngoại tỉnh đã hết hạn đăng kiểm, không nộp phí đường bộ đã gần 3-4 năm nay những vẫn lưu hành bình thường mà không thấy cơ quan chức năng nào xử lý.

Đơn cử như xe ngoại tỉnh mang biển số 74K - 7409 được kiểm định ngày 17/01/2012 và hạn hiệu lực GCN: 17/04/2012; xe 74K - 2405, ngày kiểm định: 27/03/2012, hạn hiệu lực GCN: 27/06/2012; xe 74K - 1263 ngày kiểm định: 12/09/2013, hạn hiệu lực GCN: 11/12/2013; xe 74K - 6002 ngày kiểm định: 08/10/2012, hạn hiệu lực GCN: 08/01/2013; xe 43K - 8616 ngày kiểm định: 29/05/2012, hạn hiệu lực GCN: 29/08/2012;

xe 74K - 7472 ngày kiểm định: 09/10/2013, hạn hiệu lực GCN: 31/12/2013; xe 14N-9540 ngày kiểm định: 27/12/2013 và hạn hiệu lực GCN: 26/03/2014; xe 81C-044.21 ngày kiểm định: 22/01/2015 và hạn hiệu lực GCN: 21/04/2015 hoặc như xe 28H-3419 ngày kiểm định: 01/04/2015 hạn hiệu lực GCN: 30/06/2015; xe 24C-003.48 ngày kiểm định: 10/12/2013 và hạn hiệu lực GCN: 09/03/2014…

Xuất hiện xe reo tự chế ở vùng biên

Cũng liên quan đến hàng loạt xe chở gỗ từ Lào về Việt Nam qua cửa khẩu lối mở Buộc Mú quá hạn đăng kiểm, không nộp phí đường bộ vẫn lưu thông, thì bên cạnh đó cũng tại khu vực này xuất hiện nhiều loại xe reo (xe tời gỗ) không biển số, nhãn mác… Thế nhưng hầu hết các loại xe “tự chết” này vẫn vô tư hoạt động trong suốt thời gian dài.

Ghi nhận của PV, tại khu vực Trạm BP Buộc Mú có đến 4-5 chiếc xe reo tự chế. Hầu hết các xe này đều không được đăng kiểm, đăng ký theo đúng quy định của pháp luật mà ngang nhiên hoạt động.

Đề cập nguyên nhân xe quá hạn đăng kiểm, không nộp lệ phí đường bộ ông Nguyễn Quý Khánh - Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm 3701S Nghệ An cho biết, có thể do xe ít hoạt động và cũng có thể do chất lượng xe đã quá kém, chủ xe sợ tốn tiền bảo dưỡng, sửa chữa nên trốn kiểm định.

“Nguyên tắc việc không được kiểm định là không được lưu thông. Việc không đưa xe đến kiểm định theo thời hạn thuộc trách nhiệm của chủ xe và cũng do lực lượng chức năng không kiểm tra, kiểm soát hết. Ngành Đăng kiểm từng đề xuất một số giải pháp, như xe quá hạn một tháng thì thời hạn kiểm định lần sau bị trừ đi một tháng, nhưng dư luận không đồng tình”, ông Khánh cho biết.

Nói về loại xe reo ở vùng biên, ông Khánh cho rằng có thể đó là những chiếc xe lậu và cần phải được kiểm soát chặt chẽ của các cơ quan chức năng liên quan.

Được biết, phương tiện quá hạn đăng kiểm, hay hết niên hạn mà vẫn lưu thông tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông cao do các lỗi kỹ thuật như: hệ thống phanh, lốp mòn quá mức cho phép, đèn chiếu sáng không đạt chuẩn, hệ thống dẫn nhiên liệu cũ nát, rò rỉ...

Việc kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho tất cả các phương tiện xe cơ giới là điều kiện bắt buộc nhằm đảm bảo cho phương tiện hoạt động an toàn khi lưu hành trên đường. Những tình huống xấu xảy ra sẽ không chỉ ảnh hưởng tới những chiếc xe này mà còn gây nguy hiểm đối với phương tiện khác cùng tham gia giao thông.

Thế nhưng theo điều tra của chúng tôi, tại khu vực hai cửa khẩu lối mở Buộc Mú (xã Na Ngoi, Kỳ Sơn) và cửa khẩu phụ Tam Hợp (huyện Tương Dương) trong thời gian qua tình trạng xe quá hạn đăng kiểm, không nộp lệ phí đường bộ từ lâu vẫn vô tư lưu hành (chủ yếu chở gỗ Lào cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Nghệ An - Việt Nam). Vậy, ai đã bảo kê cho những phương tiện này lưu thông trong suốt thời gian qua.

Dưới đây là một số hình ảnh hàng loạt xe hết hạn đăng kiểm vẫn vô tư lưu thông:

Bài 4: Ai bảo kê xe quá tải, hết đăng kiểm vẫn lưu hành?.

Nguyễn Duy