Người dân hoang mang "tố" thủ phạm gây sạt lở nghiêm trọng hai bờ sông Hậu

Sóng tàu cao tốc mạnh, sạt lở đất càng nhiều

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ngày 5/12/2019, Công ty cổ phần tàu cao tốc Phú Quốc đã tổ chức khai trương tuyến tàu từ Cần Thơ - Trần Đề (Sóc Trăng) - Côn Đảo và ngược lại. Đây là tàu cao tốc 2 thân lớn nhất Việt Nam.

Việc có tuyến tàu cao tốc này giúp cho giá vé đi lại giảm hơn một nửa so với đường hàng không. Bên cạnh đó, khách du lịch được ngắm nhìn rất nhiều phong cảnh thiên nhiên tươi đẹp và giúp cho việc lưu thông đi lại của hành khách thuận lợi hơn rất nhiều.

Thế nhưng, chỉ sau mấy tháng đi vào hoạt động, tàu cao tốc đã khiến cho cuộc sống và việc sản xuất của người dân 2 bên bờ sông Hậu thuộc các huyện Kế Sách, Long Phú, Cù Lao Dung của tỉnh Sóc Trăng bị đảo lộn, hàng chục ngàn mét đất của bà con bị trôi tuột xuống sông,...

Dẫn chúng tôi đi dọc bờ sông Hậu tiếp giáp với ao tôm nhà mình ở ấp Mười Chiến, xã Long Phú (huyện Long Phú), ông Võ Thanh Vân (60 tuổi) bức xúc: “Khi tàu cao tốc khai trương đến nay chỉ mới mấy tháng nhưng đã làm cho chúng tôi hoang mang vì tình trạng sạt lở do sóng của tàu rất lớn, làm lở rất nhiều đất.

Nhà tôi có đất giáp bờ sông với chiều dài khoảng 600m, trước đó tôi đã chi khoảng 1 tỉ đồng để làm bờ kè bằng bê tông kiên cố nhưng sóng đánh bay hết, lở sâu thêm vào khoảng 5m. Tính ra tôi bị mất khoảng 3.000m2 đất chứ không ít.

Do bị sạt lở đe dọa đến ao nuôi tôm, tôi phải chi tiền để làm lại bờ kè mới với giá 3 triệu đồng cho mỗi mét chiều ngang, ước tính cũng hết khoảng 2 tỉ đồng. Số bị sạt lở trước tôi đã kè xong, nhưng đoạn mới bị sạt lở chưa kịp làm mới nên tôi phải thuê người phủ bạt, lấy các tấm tôn lợp nhà chắn lên trên rồi dùng các cây cột bê tông đè lên để chống sạt lở. Thiệt hại rất lớn mà không biết kêu ai”.

Tương tự ông Vân, hộ ông Lưu Thanh Bình ở ấp 2, thị trấn Long Phú (huyện Long Phú) có diện tích đất chiều dài theo bờ sông khoảng 200m, do không có điều kiện làm bờ kè bằng bê tông nên đất của ông cũng bị sóng đánh sạt lở sâu vào bờ có chỗ lên đến khoảng 15 - 20m.

Con ông Bình cho biết: “Tàu chạy qua với tốc độ cao khiến cho sóng rất mạnh, có nhiều bữa sóng tràn qua bờ vào tận ao nuôi tôm”.

Đưa chúng tôi đi trên đường dẫn xuống bến phà dân sinh đưa khách từ huyện Long Phú sang huyện Cù Lao Dung, ông Nguyễn Văn Đời (ngụ xã Long Phú) cho biết, con đường dẫn này rộng 4m, dài khoảng 20m. Trước đây, đường dẫn này nằm trên bờ sông nhưng từ ngày tàu cao tốc đi qua đã làm sạt lở hoàn toàn đường dẫn này và lấn sâu vào bên trong khoảng 5m nữa. Mỗi khi tàu chạy, sóng đánh cao và rất mạnh làm sạt lở bờ sông, nhiều tàu thuyền cũng bị vạ lây bởi sóng đánh chìm.

“Bà con chúng tôi mong các ngành chức năng xem xét, yêu cầu đơn vị kinh doanh tàu cao tốc phải có trách nhiệm với thiệt hại của chúng tôi”, ông Đời nói.

Ngược theo đường Nam sông Hậu lên các xã Nhơn Mỹ, Phong Nẫm, An Lạc Tây của huyện Kế Sách, chúng tôi cũng được người dân phản ánh thiệt hại về tài sản do ảnh hưởng từ những đợt sóng của tàu cao tốc.

Tại cồn Cò thuộc ấp An Tấn, xã An Lạc Tây (huyện Kế Sách), nhiều đoạn kè chân đê tại cù lao bị sóng đánh vỡ, nhiều đoạn đê đã bị vỡ, sạt lở. Đặc biệt có nhiều hộ dân đang có nhà ở cạnh với chân đê đang đứng trước nguy cơ bị hư hại vào đỉnh điểm của mùa mưa và triều cường sắp tới và khi có tàu cao tốc xuất hiện.

Ông Lê Văn Lừng (ngụ ấp An Tấn, xã An Lạc Tây) bức xúc: “Từ ngày tàu cao tốc hoạt động đến nay, đất ven bờ sông bị sạt lở, các hộ dân sinh sống bằng nghề đánh bắt cá cũng nơm nớp lo sợ bởi tàu chạy với tốc độ quá nhanh sẽ gây sóng lớn đánh chìm xuồng, hư hỏng các dụng cụ đánh bắt thủy sản”.

Còn ông Lê Văn Chăn (ngụ ấp An Tấn) thì trải lòng: “Tôi làm nghề trồng vườn và mua bán trái cây nên thường xuyên chuyển nông sản qua sông bằng xuồng ghe. Khi tàu cao tốc xuất hiện, tôi phải chờ khi tàu chạy qua rồi mới chuyển trái cây từ cồn vào bờ cho an toàn vì sợ sóng to sẽ làm chìm xuồng.”

Theo ông Chăn, nếu không có biện pháp ngăn chặn thì những cù lao ở đây sẽ ngày càng bị sạt lở nhiều hơn. Hiện nay đã có một số hộ dân có điều kiện không dám ở xứ cồn mà chuyển vào trong đất liền để ở. Còn những hộ không có điều kiện vẫn phải ở lại với suy nghĩ tới đâu hay tới đó.

Ảnh hưởng không lớn?

Theo báo cáo của UBND huyện Kế Sách, ở ấp An Tấn và ấp An Công trên cù lao sông Hậu (thuộc địa bàn xã An Lạc Tây) trong những năm qua triều cường đã gây sạt lở nghiêm trọng các tuyến đê, huyện đã bố trí nguồn kinh phí khá lớn để đầu tư kè đá bảo vệ chân đê.

Tuy nhiên, từ khi tàu cao tốc chạy tuyến Cần Thơ - Côn Đảo đi vào hoạt động đã gây ảnh hưởng rất lớn đến đời sống, sản xuất của người dân. Cụ thể, đã làm sạt lở 37 đoạn chân đê với chiều dài khoảng 1.500m; gây ra 34 vụ chìm xuồng, ghe, hư hỏng phương tiện; có 11 lần lưới, ngư cụ của người dân bị cuốn trôi. Một số công trình do nhà nước đầu tư bằng kè rọ đá đã hư hỏng, có nguy cơ sạt lở.

Theo Đại tá Phạm Minh Khả, Trưởng Phòng Cảnh sát Giao thông (Công an tỉnh Sóc Trăng), tuyến tàu cao tốc nói trên lưu thông trên tuyến hàng hải nên không thuộc quyền xử lý của lực lượng CSGT giao thông địa phương.

Ông Trang Trường Thanh, Phó Giám đốc Sở Giao thông vận tải Sóc Trăng, cho biết, tuyến tàu cao tốc Cần Thơ - Côn Đảo được Cảng vụ đường thủy nội địa khu vực IV (tuyến từ Cần Thơ đi Trần Đề) và Cảng vụ hàng hải Cần Thơ (tuyến từ Trần Đề đi Côn Đảo) cấp phép.

Theo thông tin của chúng tôi, trong văn bản gửi Sở Giao thông vận tải Sóc Trăng cuối tháng 7/2020, Công ty cổ phần tàu cao tốc Phú Quốc cho rằng, luồng sông Hậu là một trong những luồng dành cho tàu, thuyền rộng nhất Việt Nam, luồng có chiều rộng lên đến hàng nghìn mét, chỗ hẹp nhất cũng vài trăm mét. Đây là luồng đang đón, trả các tàu có lượng giãn nước 200.000 tấn. Như vậy, với độ rộng tại luồng sông Hậu, lượng giãn nước 250 tấn của tàu công ty đang hoạt động không thể gây tác hại đáng kể.

Theo công ty, tàu cao tốc khởi hành từ Cần Thơ về Trần Đề và ngược lại với thời gian 2 giờ, tốc độ trung bình khoảng 20 hải lý/giờ (tương đương 37km/giờ). Tàu chỉ hoạt động bằng 70% công suất thiết kế, do đó ảnh hưởng của sóng do tàu gây ra đối với bờ sông và các cù lao trên sông là không lớn.

Trước thực trạng trên, UBND huyện Kế Sách đã có công văn gửi Sở Giao thông vận tải Sóc Trăng đề nghị xác minh thông tin liên quan đến những ảnh hưởng do tàu cao tốc gây ra trên địa bàn các xã ven sông Hậu và các xã đảo ở địa phương, sớm có giải pháp giải quyết vụ việc, ổn định cuộc sống cho người dân.