Lừa đảo chiếm đoạt tài sản nhưng đã trả lại tiền, sao vẫn bị khởi tố?

Chị M. đồng ý và đã làm đơn bãi nại, tuy nhiên cơ quan công an vẫn ra quyết định khởi tố bị can đối với con trai tôi. Cơ quan công an làm như thế có đúng với quy định của pháp luật không?

Trả lời:

Luật sư Trần Thị Hiền, Văn phòng luật Đồng đội, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết, trong trường hợp của con trai bạn, cơ quan điều tra vẫn ra quyết định khởi tố vụ án hình sự là căn cứ theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự 2015.

Hành vi của con trai bạn có đủ các dấu hiệu phạm tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản theo quy định tại khoản 1 Điều 174 Bộ luật hình sự 2015.

Trong khi đó, theo quy định tại Điều 155 Bộ luật tố tụng hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2021), thì tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản không thuộc trường hợp khởi tố theo yêu cầu của bị hại.

Điều 155. Khởi tố vụ án hình sự theo yêu cầu của bị hại

Chỉ được khởi tố vụ án hình sự về tội phạm quy định tại khoản 1 các điều 134, 135, 136, 138, 139, 141, 143, 155 và 156 của Bộ luật hình sự khi có yêu cầu của bị hại hoặc người đại diện của bị hại là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất hoặc đã chết.

Trường hợp người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu thì vụ án phải được đình chỉ, trừ trường hợp có căn cứ xác định người đã yêu cầu rút yêu cầu khởi tố trái với ý muốn của họ do bị ép buộc, cưỡng bức thì tuy người đã yêu cầu khởi tố rút yêu cầu, Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát, Tòa án vẫn tiếp tục tiến hành tố tụng đối với vụ án.

Bị hại hoặc người đại diện của bị hại đã rút yêu cầu khởi tố thì không có quyền yêu cầu lại, trừ trường hợp rút yêu cầu do bị ép buộc, cưỡng bức.

"Do đó, mặc dù con trai bạn đã bồi thường thiệt hại và chị M. đã rút đơn khởi kiện thì cơ quan điều tra vẫn ra quyết định khởi tố vụ án hình sự là đúng quy định của pháp luật", luật sư Hiền cho biết.

Tuy nhiên, pháp luật luôn khuyến khích người phạm tội tự nguyện sửa chữa, bồi thường thiệt hại hoặc khắc phục hậu quả. Vì vậy, tình tiết này sẽ được xem xét để làm căn cứ hưởng tình tiết giảm nhẹ theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 51 Bộ luật hình sự 2015.

Việc khởi tố là không thể tránh khỏi, vì thế gia đình chị hãy ở bên động viên và là chỗ dựa tinh thần cho con trai; đối với cháu, cần có thái độ ăn năn hối cải và thành khẩn khai báo trong suốt quá trình tố tụng.