Khai thác đá, quặng tại Nghệ An: Nhiều doanh nghiệp "hết phép" vẫn ngang nhiên hoạt động

Hoạt động khai thác trái phép đang diễn ra tràn lan

Huyện miền núi Quỳ Hợp, Nghệ An được tự nhiên ban tặng nguồn tài nguyên thiên nhiên vô cùng trù phú, bao gồm nhiều loại đá và quặng thiếc có giá trị kinh tế cao, vì vậy nơi đây đã xuất hiện nhiều doanh nghiệp chen chúc nhau "chạy" giấy phép thăm dò, giấy phép khai thác khoáng sản...

Danh sách một số công ty, doanh nghiệp hết hạn.

Bên cạnh những doanh nghiệp "chính quy" có đầy đủ thủ tục khai thác thì có một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp "hết phép", hoặc chỉ có giấy phép thăm dò nhưng vẫn ngang nhiên hoạt động nhằm kiếm nguồn lợi "béo bở" từ tự nhiên, làm thất thoát tài nguyên quốc gia, tàn phá môi trường, gây bất bình trong quần chúng nhân dân.

Công ty Lạng Sơn hết phép những vẫn hoạt động ở Thung Bốn, xã Châu Hồng.

Ông Trương Văn Hóa - Phó chủ tịch UBND xã Châu Hồng đi "vi hành" đến Công ty Lạng Sơn.

Có mặt tại huyện miền núi Quỳ Hợp trong tiết tiết trời lạnh giá giữa mùa đông, chúng tôi "lang thang" khắp nơi trên các hẻm núi để tìm hiểu hoạt động khai thác khoáng sản của các doanh nghiệp.

Xuất phát từ thị trấn Quỳ Hợp chúng tôi xuôi theo dòng sông Dinh qua khu công nghiệp nhỏ Quỳ Hợp, rồi rẽ trái đi vào Thung Khẳng. Vượt qua con đường lầy lội, mương máng vệt bánh xe tải, hiện ra trước mắt chúng tôi là những công trường mênh mông - hoang tàn, bởi nơi đây có rất nhiều doanh nghiệp đã và đang hoạt động khai thác đá trắng. Trong đó có nhiều doanh nghiệp "hết hạn", thậm chí không phép vẫn ngang nhiên khai thác.

Một điểm tan hoang của mỏ quặng.

Nổi bật như: DNTN Long Dinh không phép, hiện đang túc trực 02 máy múc cùng một lượng lớn công nhân tiến hành khai thác đá, khi thấy chúng tôi xuất hiện toàn bộ công nhân bỏ trốn, để lại máy móc, gồm hai máy múc có in tên DNTN Long Dinh lên kính máy, máy nổ, dàn khoan và bãi đá nham nhở; HTX Ngọc Hường mặc dù chưa hoàn thành thủ tục cấp phép nhưng vẫn tiến hành khai thác...

Tiếp tục hành trình chúng tôi đã đến một số nơi khác như xã Đồng Hợp, Liên Hợp, Châu Lộc, Châu Tiến, Châu Hồng... và phát hiện thêm nhiều doanh nghiệp cũng đang tiến hành hoạt động khai thác mặc dù đã "hết phép" cụ thể như: Công ty CP khoáng sản Gold Quỳ Hợp được UBND tỉnh Nghệ An cấp phép khai thác Quặng thiếc tại giấy phép số 1487/QĐ-UBND.TN ngày 22/4/2009 với thời hạn 05 năm với diện tích 43,2ha khu vực giáp ranh giữa xã Châu Cường và xã Liên Hợp.

HTX Ngọc Hường khai thác đá tại Thung Khẳng.

Tức là đến tháng 4/2014 đơn vị này sẽ hết hạn khai thác. Tuy nhiên, hiện nay đơn vị này vẫn đang đảo bới nham nhở và chở đất về Công ty Cường Thịnh cách đó vài trăm mét tiến hành tuyển quặng... kèm theo hoạt động trái phép thì đơn vị này còn xả thải một cách bừa bãi, hố lắng lọc sơ sài nên bùn thải đã tràn ra khắp nơi, gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng; Công ty CP đá Châu Á được cấp phép thăm dò đá vào tháng 8/2009, tại Phá Thăm, xã Châu Tiến, thời gian thăm dò là 12 tháng, cầm trên tay Giấy phép thăm dò nhưng đơn vị này ngang nhiên khai thác đá, tính từ thời gian cấp phép thăm dò đến nay đơn vị này đã hoạt động hơn 06 năm trời, trong hơn 06 năm qua đơn vị này bất chấp luật pháp và cơ quan chức năng tiến hành khai thác thu lợi bất chính, việc làm đó đã làm tan hoang cả một núi đá, theo đó là những hệ lụy môi trường, mất an toàn vệ sinh lao động, phung phí tài nguyên;

Công ty CP khoáng sản Pha Lê được cấp phép khai thác đá tại núi thung Hung, thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Hợp vào tháng 10/2009 trong thời gian 5 năm. Có nghĩa là đến tháng 10 năm 2014 là "hết hạn".

Nhưng hiện nay đơn vị này vẫn tiến hành khai thác; Công ty CP XNK khoáng sản Lạng Sơn khai thác quặng thiếc tại Thung Bốn xã Châu Hồng, tuy chính quyền xã đã nhiều lần kiểm tra, lập biên bản đình chỉ nhưng đơn vị này vẫn phớt lờ, ngang nhiên tiến hành khai thác....

Chính quyền vòng vo, đùn đẩy trách nhiệm?

Để tìm hiểu rõ hơn về sự việc, chúng tôi đã tìm gặp lãnh đạo địa phương, chủ tịch xã Thọ Hợp, ông Nguyễn Văn Trung khẳng định: "Chúng tôi thường xuyên tiến hành kiểm tra, nhắc nhở, và lập biên bản một số cá nhân, doanh nghiệp, trong đó có một số đơn vị khi chúng tôi đi kiểm tra thì họ bỏ trốn khỏi hiện trường". Khi chúng tôi nêu tên một số đơn vị cụ thể thì vị chủ tịch này nói: "Chúng tôi sẽ cho kiểm tra lại"?.

Quang cảnh vẫn ầm ầm khai thác đá tại Công ty Long Vũ.

Một số địa phương thì cho rằng có những khó khăn riêng, vì lực lượng quá mỏng, chức năng nằm trong giới hạn... trao đổi với ông Trương Văn Hóa - Phó chủ tịch UBND xã Châu Hồng cho hay: Chúng tôi thành lập đoàn kiểm tra thường xuyên, lập biên bản và thu hồi một số máy móc thiết bị của các đơn vị, tuy nhiên do chức năng có hạn, chúng tôi chỉ được xử phạt, thu hồi máy móc nào có giá trị không quá 02 triệu đồng, nên khi xử phạt xong thì đâu lại vào đó, thu cái này họ mua cái khác về làm. Thời gian vừa qua chúng tôi đã tiến hành lập biên bản đình chỉ đối với Công ty Lạng Sơn tại Thung Bốn; Lập biên bản, tịch thu máy móc một số tốp khai thác trái phép tại Thung Kho như Tốp Hạnh Vân; tốp Ông Năm....

Ông L.Q.T một người dân xã Châu Tiến chia sẻ: "Người dân như chúng tôi thì biết chi, thấy đâu đâu cũng là doanh nghiệp, công ty ai biết là có phép hay không? Thấy họ làm đâu thì biết đó thôi".

Công nhân vẫn miệt mài làm việc tại mỏ đá hết hạn của CTy An Sơn ở xã Đồng Hợp.

Trước thực trạng khai thác khoáng sản "hết phép", không phép ồ ạt trên địa bàn huyện Quỳ Hợp, chúng tôi đã liên hệ làm việc với ông Lê Sỹ Hào - Trưởng phòng TNMT huyện Quỳ Hợp, để tìm hiểu sự việc, ông Hào cho hay: "Tôi mới vừa đi học về nên không nắm rõ lắm, mạng khoáng sản Phòng giao cho anh Khôi phụ trách nên anh Khôi sẽ nắm rõ hơn. Hiện nay chúng tôi giao lại cho các xã tự quản lý, nếu có gì xã sẽ làm việc và báo cáo lên huyện".

Trước những câu trả lời kiểu vòng vo, "đùn đẩy" như vậy của các cấp lãnh đạo địa phương, chúng tôi không khỏi băn khoăn với câu hỏi: Có phải lãnh đạo huyện Quỳ Hợp, cụ thể là ông Lê Sỹ Hào - Trưởng phòng TNMT và một số lãnh đạo cấp xã đang "né tránh" trả lời báo chí? Phải chăng sự thờ ơ của các cấp lãnh đạo địa phương đang "tiếp sức" cho một số Doanh nghiệp "lộng hành", bất chấp quy định Nhà nước? Trên địa bàn huyện Quỳ Hợp có rất nhiều Doanh nghiệp khai thác khoáng sản, trong khi đó UBND huyện Quỳ Hợp chỉ giao cho một mình ông Khôi, liệu có đảm đương được trách nhiệm?.

Tình trạng khai thác trái phép tại đây đã và đang diễn ra hàng ngày, hàng trăm khối đá; hàng trăm tấn quặng là tài nguyên quốc gia đang bị nhiều doanh nghiệp cắt xén, đút túi hàng trăm triệu đồng. Điều này đã gây thất thoát ngân sách Nhà nước, mất an toàn lao động, gây ô nhiễm môi trường, bất bình trong nhân dân.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Nhóm PV