Hành trình gian truân xin giám định lại thương tật của một cựu binh Gạc Ma

Cựu binh Gạc Ma Lê Văn Thoa (49 tuổi, trú nhà 5D Tăng Bạt Hổ, phường Lê Lợi, TP Quy Nhơn, Bình Định) từng tham gia trận chiến lịch sử Gạc Ma -Trường Sa (ngày 14/3/1988) và là 1 trong 9 chiến sĩ trở về sau gần 4 năm bị bắt nhốt biệt lập tại nhà tù Trung Quốc. Hiện tại, anh Thoa mở quán phở Gạc Ma - Trường Sa để mưu sinh qua ngày tại TP Quy Nhơn.

Chờ đến bao giờ?

Anh Lê Văn Thoa nhập ngũ tháng 2/1985, sau khi huấn luyện tân binh được biên chế về Hải Đội 1, Lữ Đoàn 125 Hải Quân. Đầu năm 1988, anh được tăng cường sang tàu HQ 604 làm nhiệm vụ tại Trường Sa. Tối 13/3/1988, các chiến sĩ tàu HQ 604 đã xây dựng, đặt mốc, cắm cờ Tổ quốc và cử một nhóm chiến sĩ làm nhiệm vụ canh gác trên đảo Gạc Ma. Rạng sáng ngày 14/3/1988, Trung Quốc dùng vũ lực tấn công, bắn giết các chiến sĩ Việt Nam trên đảo và bắn chìm tàu HQ 604.

Khi tàu HQ 604 chìm, anh Thoa thoát ra ngoài và bị cháy bỏng ở lưng, trúng nhiều mảnh đạn trên người. Lênh đênh trên biển gần 1 ngày, anh Thoa cùng với 8 đồng đội ở các tàu HQ 605, HQ 505 bị Trung Quốc bắt, tra tấn, giam cầm tại đảo Lôi Châu (Trung Quốc) 3 năm 7 tháng mới được trả về Việt Nam. Sau thời gian an dưỡng, anh Thoa tiếp tục phục vụ trong trạm sửa chữa của phòng kỹ thuật Lữ đoàn 125.

Tháng 11/1996, anh Thoa ra quân với quân hàm Trung úy, thương tật 11% và nhận trợ cấp một lần. Cuối năm 2013, vết thương cũ tái phát với những cơn đau hành hạ. Anh Thoa mới đi khám, thì bác sĩ phát hiện có dị vật kim loại nghi mảnh đạn ở thái dương và vai trái. Để giám định lại thương tật, anh Thoa lặn lội ra tận Hải Phòng, đến việc gõ cửa cơ quan chức năng tại địa phương. Thế nhưng cho đến nay, anh Thoa vẫn vô vọng tìm kiếm cơ quan chức năng giám định lại thương tật.

Ông Lê Minh Thoa, cho biết: “Trước đây, có lẽ do máy móc chưa hiện đại nên không phát hiện được những vết thương này, khi làm hồ sơ giám định lúc ấy chỉ thương tật 11%, nên chỉ nhận chế độ 1 lần. Vài năm gần đây, vết thương cũ tái phát, đau nhức tôi mới đi khám thì bác sĩ phát hiện thêm 2 mảnh đạn còn găm ở thái dương và vai trái. Nhờ Đảng, Nhà nước quan tâm, nên tháng 8/2015, tôi được nhận chế độ tù đày 791 ngàn đồng/tháng. Hiện nay, cha mẹ già cùng 3 đứa con tôi còn nhỏ, chỉ trông chờ vào quán phở. Nguyện vọng của tôi là được phẫu thuật lấy mảnh đạn ra khỏi người và đi giám định lại kết quả thương tật của mình”.

Sở nói... khó giám định lại?

Trao đổi vấn đề trên, ông Nguyễn Mỹ Quang, Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, tỉnh Bình Định cho rằng: “Hồ sơ bệnh án ban đầu của anh Thoa không thể hiện có vết thương (mảnh đạn - PV) trong đầu và bả vai trái. Sau này, ông Thoa đi khám thì mới phát hiện hiện còn sót 2 vết thương này. Tuy nhiên, cái khó hiện nay, chưa có quy định cụ thể để giải quyết vấn đề này. Để cụ thể hơn (phóng viên) xuống phòng Người có công nắm lại thông tin”.

“Cái khó hiện nay là các vết thương đó không phải là giám định sót, mà hồi đó không phát hiện được. Tránh trường hợp, sau mấy chục năm rồi đã chuyển đi chỗ khác làm nhưng lại nói thêm. Chẳng hạn, trong chiến đấu chỉ gãy tay, nhưng về nhà mấy chục năm gãy cái chân nữa…”- ông Quang nói.

Trong khi đó, ông Nguyễn Đức Thắng, Phó Trưởng phòng phụ trách Phòng Người có công Sở LĐ-TB&XH tỉnh Bình Định, thông tin thêm: Trường hợp ông Thoa bị thương trong trận chiến bảo vệ đảo Gạc Ma, quần đảo Trường Sa và sau đó bị Trung Quốc bắt. Đến tháng 8/1991 được Trung Quốc trao trả về Việt Nam và được Bộ Tư lệnh Hải Quân xác lập hồ sơ cấp chứng nhận bị thương vào ngày 3/1/1992 với 3 vết thương (gồm mắt cá chân phải, bỏng lưng và gãy 2 răng) được Hội đồng giám định Y khoa của Bộ Tư lệnh Hải Quân xác định tỉ lệ thương tật 11%.

Theo giấy xác định thương tật số 05 ngày 6/1/1992, ông Thoa được hưởng chế độ 1 lần theo Quyết định số 05/QĐ ngày 14/1/1992 của Lữ Đoàn 125. Sau đó, ông Thoa có làm đơn đề nghị giám định vết thương còn sót. Ngày 10/5/2016, Sở LĐ-TB&XH đã có văn bản số 953/SLĐ-TB&XH-NCC gửi Cục Người có công của Bộ LĐ-TB&XH để xin ý kiến giám định lại vết thương còn sót đối với trường hợp của ông. Nhưng đến nay, Bộ LĐ-TB&XH chưa có văn bản trả lời.

Ông Thắng cũng thông tin, theo Thông tư 925 về hướng dẫn giám định vết thương còn sót và hướng dẫn của Cục Người có công có hướng dẫn: “Vết thương còn sót là những vết thương có ghi trong Giấy chứng nhận bị thương, nhưng giám định còn sót hoặc vết thương đó đã giám định rồi, nhưng không có kết luận trong biên bản giám định thì được giám định bổ sung. Còn trường hợp ông Thoa, kết quả chụp phim có ghi nhận 2 vết thương đó, nhưng 2 vết thương đó không có ghi cụ thể trong Giấy chứng nhận bị thương được Hội đồng giám định Y khoa của Bộ Tư lệnh Hải Quân xác định. Do đó, Sở LĐ-TB&XH phải gởi văn bản ra Trung Ương để xin ý kiến xem xét (!?)”.

Thế nhưng qua tìm hiểu PV, theo Khoản 3, Điều 30 Nghị định 31/2013/NĐ-CP ngày 9/4/2013 Quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh ưu đãi người có công với cách mạng, nêu rõ: “Người bị thương đã giám định thương tật nhưng còn sót vết thương chưa giám định thì được giám định bổ sung và tổng hợp tỷ lệ suy giảm khả năng lao động để hưởng chế độ ưu đãi”.

Doãn Công