Hành trình gian truân xin cấp sổ đỏ nhà 119 Bà Triệu: Tòa thụ lý vụ án đúng hay sai?

Ngày 11/4/2018, TAND quận Hai Bà Trưng ra Thông báo Thụ lý vụ án số 52/TB-TLVA giữa nguyên đơn là bà Đặng Thị Thành (SN 1949), bà Đặng Thị Bình (SN 1954). Bị đơn vụ án lại là bà Đặng Thị Gái. Thông báo có nội dung: TAND quận Hai Bà Trưng đã thụ lý vụ án dân sự về việc chia thừa kế, chia tài sản chung đối với di dản thừa kế của vợ chồng cụ Đặng Văn Mộc, ông Đặng Văn Bắc là nhà đất tại số 119 bà Triệu.

Liên quan đến sự việc, trao đổi với PV Dân trí, luật sư Phạm Đức Thảo - Công ty luật An Quốc Law (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho rằng: “Theo Thông báo thụ lý vụ án số 52/2018/TLST-DS của TAND quận Hai Bà Trưng về yêu cầu chia thừa kế đối với di sản cụ Đặng Văn Mộc với ngôi nhà và đất tại số 119 Bà Triệu, qua nghiên cứu và đánh giá việc thụ lý Đơn khởi kiện trên, tôi cho rằng thẩm phán được phân công thụ lý là thẩm phán Lê Thị Mỹ Lanh cần căn cứ vào quy định tại điểm a, điểm c khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 để trả lại đơn khởi kiện vì yêu cầu khởi kiện của bà Thành, bà Bình là không có căn cứ.

Bởi lẽ, nhà đất tại số 119 Bà Triệu không phải là di sản do ông Đặng Văn Mộc, ông Đặng Văn Bắc để lại nên bà Thành, bà Bình (con gái ông Bắc) không có quyền khởi kiện; bên cạnh đó vụ án đã được Tòa án và các Cơ quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết bằng các quyết định cá biệt và bằng bản án có hiệu lực.

Cụ thể, về nguồn gốc và quá trình sử dụng nhà và đất tại số 119 Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

Căn cứ theo thực tế sử dụng cũng như được ghi nhận trong hồ sơ địa chính thì nguồn gốc ngôi nhà 119 Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng, Hà Nội thuộc thửa số 227, tờ bản đồ số 9, khu chữ S mang bằng khoán điền thổ số 423 khu Viện Mắt nay là số 119 Bà Triệu đứng tên chủ sử dụng của bà Nguyễn Thị Triệu. Sau đó có sự chuyển dịch về quyền tài sản sang cho bà Triệu Thị Xe, mẹ bà Đặng Thị Gái. Cuối cùng, bà Xe chuyển dịch quyền tài sản nhà và đất tại số 119 Bà Triệu sang cho bà Gái thông qua di chúc hợp pháp.

Theo hồ sơ quản lý hiện đang được lưu giữ tại Sở Xây dựng thành phố Hà Nội thể hiện:

Tại sổ theo dõi quản lý thì Biển số nhà 119 Bà Triệu mang Bằng khoán điền thổ số 423 khu Viện Mắt và trích lục bản đố 1/200 thửa số 227, tờ bản đồ số 9, khu S, vị trí 119 Bà Triệu do Sở quản lý nhà đất Hà Nội trích lục ngày 01/11/1963 thì nguyên đứng tên chủ đất là bà Nguyễn Thị Triệu.

Ngày 18/10/1962, bà Triệu Thị Xe có Tờ kê kai thuê đất tại 119 Bà Triệu thuộc thửa số 227, tờ bản đồ số 9, khu S chủ đất là Nguyễn Thị Triệu dùng để làm nhà ở và sản xuất với giá thuê 1 năm là 60 đồng.

Ngày 21/6/1983, bà Triệu có đơn gửi UBHC khu Hai Bà Trưng giao qua Nhà nước quản lý thửa đất số 227, tờ bản đồ số 9, khu S đang cho và Xe thuê.

Ngày 04/11/1963, bà Xe đã có Giấy xin sử dụng đất số 1390/QLĐ xin được sử dụng thửa đất số 227, tờ bản đồ số 9, khu S tại 119 Bà Triệu và được Sở quản lý Nhà đất Hà Nội đồng ý ngày 30/11/1963.

Về quá trình sử dụng thì theo Hồ sơ quản lý hộ khẩu của Công an quận Hai Bà Trưng cho thấy: Trước năm 1960, ông Đăng Văn Mộc và con gái là Đặng Thị Gái đã sinh sống tại số nhà 119 Bà Triệu từ những năm 1949 - 1955; năm 1960, ông Mộc mất, con gái ông Mộc là bà Đặng Thị Gái vẫn tiếp tục ở đó; đến tháng 8/1962, hai vợ của ông Mộc là bà Triệu Thị Xe và bà Triệu Thị Doãn cùng con trai là ông Đặng Văn Phan chuyển đến.

Như vậy, theo như hồ sơ của Cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì nguồn gốc cũng như quá trình sử dụng nhà đất tại số 119 Bà Triệu đều thể hiện rằng ông Đặng Văn Mộc không phải là người có quyền tài sản đối với nhà đất tại số nhà 119 Bà Triệu. Vì trước khi ông Mộc chết năm 1960 thì nhà và đất vẫn đứng tên bà Nguyễn Thị Triệu; sau khi ông Mộc chết bà Xe đã thực hiện việc kê khai, có Giấy xin sử dụng đất và được Sở quản lý nhà đất thành phố Hà Nội đồng ý ngày 30/11/1963, cuối cùng với tư cách là người có quyền tài sản đối với nhà đất nói trên, bà Xe đã chuyển giao quyền tài sản nhà và đất sang cho bà Đặng Thị Gái theo di chúc đã được UBND phường Nguyễn Du chứng nhận ngày 16/6/1983.

Chính vì vậy, không có cơ sở để xác định nhà và đất tại số 119 Bà Triệu là di sản thừa kế do ông Đặng Văn Mộc để lại.

Về quá trình giải quyết tranh chấp nhà đất tại số 119 Bà Triệu từ năm 2013 đến nay của Cơ quan nhà nước có thẩm quyền:

Ngày 10/9/2013, bà Đặng Thị Gái đã hoàn thiện hồ sơ và gửi đơn đề nghị cấp giấy chứng nhận và được UBND phường Nguyễn Du tiếp nhận hồ sơ.

Ngày 23/9/2013, UBND phường Nguyễn Du nhận được các đơn kiến nghị của các ông bà Đặng Thị Bình, Đặng Văn Tiến, Đặng Thị Lý có nội dung đề nghị ngừng cấp Giấy chứng nhận cho gia đình bà Đặng Thị Gái tại địa chỉ 119 Bà Triệu do có tranh chấp liên quan đến quyền thừa kế, vì các ông bà này cho rằng họ có quyền được hưởng thừa kế đối với ngôi nhà từ ông Đặng Văn Mộc. Sau đó, UBND phường đã làm việc với từng bên và yêu cầu cung cấp các tài liệu liên quan đến quyền và lợi ích đối với quyền sơ hữu nhà và sử dụng đất tại số 119 Bà Triệu.

Ngày 22/11/2013, UBND phường đã họp các bên để giải quyết nội dung đơn đề nghị và yêu cầu trong vòng 10 ngày kể từ ngày 22/11/2013, nếu các ông bà Đặng Thị Bình, Đặng Văn Tiến, Đặng Thị Lý không cung cấp các tài liệu liên quan đén nhà đất tại 119 Bà Triệu thì UBND phường sẽ trình Hội đồng xem xét quyết định.

Tại biên bản ngày 03/1/2014, Hội đồng xét cấp giấy có nêu:

“- Nhà đất tại số 119 Bà Triệu là nhà cải tạo theo Thông tư 73-TTg ngày 07/7/1962 của Thủ tướng Chính phủ. Ông Mộc chết năm 1960, năm 1963 nhà nước giao cho bà Triệu Thị Xe quản lý và cho phép bà Xe xây dựng, dó đó tài sản nhà đất tại 119 Bà Triệu được hình thành sau khi ông Mộc chết. Hiện nay không có giấy tờ nào xác định ông Mộc là người sở hữu nhà, đất tại 119 Bà Triệu.

Căn cứ theo các giấy tờ ông bà Đặng Thị Bình, Đặng Văn Tiến, Đặng Thị Lý cung cấp đến thời điểm này thì ông bà cũng không chứng minh được mình là người có quyền, lợ ích liên quan đến nhà đất tại số 119 Bà Triệu.”

Ngày 13/01/2014, UBND phường Nguyễn Du có Thông báo số 10/UBND trả lời đơn của ông bà Đặng Thị Bình, Đặng Văn Tiến, Đặng Thị Lý, nội dung Thông báo khẳng định “Các ông, bà chưa cung cấp được các giấy tờ nhà đất chứng minh ông bà có quyền, nghĩa vụ liên quan đến nhà đất tại 119 Bà Triệu. Hiện nay không có tài liệu nào xác định ông Đặng Văn Mộc có quyền quản lý và sở hữu nhà, đất tại 119 Bà Triệu”.

Không đồng ý với nội dung Thông báo, ông Tiến và bà Lý có đơn khiếu nại lên UBND quận Hai Bà Trưng. Ngày 26/4/2014 UBND quận Hai Bà Trưng đã ban hành văn bản số 819 trả lời ông Tiến bà Lý về việc ông bà khiếu nại là không có căn cứ.

Tiếp tục không đồng ý với văn bản số 819 của UBND quận Hai Bà Trưng, ông Tiến bà Lý tiếp tục khiếu kiện. Ngày 30/12/2014, UBND quận có quyết định số 4575 có nội dung hủy bỏ văn bản số 819 và giao cho Thanh tra thành phố phối hợp xử lý khiếu kiện. Không đồng ý với Quyết định 4575, bà Gái đã khiếu nại.

Ngày 08/10/2015, Thanh tra thành phố Hà Nội có Báo cáo số 3276 điều chỉnh Quyết định 4575 với nội dung giữ nguyên nội dung của văn bản số 819 và tiếp tục thực hiện quy trình cấp sổ. Trên cơ sở kết luận của Thanh tra, ngày 13/11/2015 UBND thành phố ra văn bản số 8097 đồng ý với kết luận của Thanh tra và chỉ đạo việc cấp sổ cho gia đình bà Gái.

Ngày 28/12/2015, ông Tiến bà Lý khởi kiện văn bản số 8097 của UBND thành phố Hà Nội.

Ngày 25,28,29/11/2016, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xử bác đơn khởi kiện của ông Tiến bà Lý vì không có căn cứ khởi kiện về đề nghị hủy văn bản số 8097/UBND-TNMT ngày 13/11/2015 của UBND thành phố Hà Nội về việc chỉ đạo giải quyết đơn của bà Gái.

Ngày 16/10/2017, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính mà ông Tiến bà Lý khởi kiện.

Trên cơ sở đó Thanh tra thành phố đã ban hành văn bản số 584/BC-TTPP (P1) ngày 06/02/2018 về quá trình cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho nhà bà Gái.

Đồng thời ngày 08/3/2018, UBND thành phố ban hành văn bản số 917/UBND - ĐT về việc chỉ đạo giải quyết việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở tại số 119 phố Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng cho bà Gái.

Tuy nhiên, ngày 02/01/2018, Tòa án nhân dân quận Hai Bà Trưng đã thụ lý vụ án dân sự số 08/2018/TLST-DS về việc: Đòi tài sản theo khởi kiện của bà Đặng Thị Lý.

Ngày 28/3/2018, Tòa án nhân dân quận Hai Bà Trưng ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án dân sự liên quan đến việc bà Lý khởi kiện đòi tài sản.

Ngày 11/4/2018, Tòa án nhân dân quận Hai Bà Trưng lại thụ lý vụ án dân sự số 52/2018/TLST-DS về việc chia thừa kế, chia di sản chung đối với di sản thừa kế của vợ chồng cụ Đặng Văn Mộc, ông Đặng Văn Bắc là nhà đất tại số 119 Bà Triệu, quận Hai Bà Trưng theo đơn khởi kiện của bà Đặng Thị Thành và bà Đặng Thị Bình (là chị em của ông Đặng Văn Tiến, bà Đặng Thị Lý).

Như vậy, từ năm 2013 đến nay, mặc dù các Cơ quan nhà nước có thẩm quyền đều khẳng định rằng “ông Đặng Văn Mộc không có quyền quản lý và sở hữu nhà, đất tại 119 Bà Triệu”.

Từ đó, luật sư Thảo nhận định: “Căn cứ vào quy định tại khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì thẩm phán Lê Thị Mỹ Lanh nên trả lại đơn khởi kiện vì việc khởi kiện của bà Đặng Thị Thành bà Đặng Thị Bình là không có căn cứ pháp luật.

Thứ nhất, bà Đặng Thị Thành và bà Đặng Thị Bình không có quyền khởi kiện yêu cầu chia thừa kế đối với nhà đất tại số 119 Ba Triệu. Bà Thành, bà Bình cũng như anh chị em của hai bà vẫn luôn cho rằng với tư cách là con ông Đặng Văn Bắc mà ông Đặng Văn Bắc là con của ông Đặng Văn Mộc nên bản thân anh chị em hai bà đương nhiên có quyền thừa kế di sản của ông Đặng Văn Mộc. Tuy nhiên, các cơ quan nhà nước có thẩm quyền xem xét, điều tra, xác định nguồn gốc đất là UBND phường Nguyễn Du, UBND quận Hai Bà Trưng, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đều khẳng định ông Đặng Văn Mộc không có quyền quản lý và sở hữu nhà, đất tại 119 Bà Triệu. Vì ông Mộc không có quyền tài sản đối với nhà đất tại 119 Bà Triệu nên đương nhiên bà Bình bà Thành không có quyền thừa kế nhà đất tại 119 Bà Triệu.

Thứ hai, vụ án đã được giải quyết bằng Bản án có hiệu lực của pháp luật, đó là Bản án số 168/2017/HC-PT ngày 14/6/2017 của Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội. Quá trình giải quyết vụ án hành chính do Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội thụ lý đã bác đơn khởi kiện của ông Đặng Văn Tiến, bà Đặng Thị Lý (anh chị em ruột của bà Thành và bà Bình) vì không có căn cứ.

Sau đó, ông Tiến bà Lý có đơn kháng cáo và Tóa án án nhân dân cấp cao tại Hà Nội đã ban hành Bản án số 168/2017/HC-PT ngày 14/6/2017 có nội dung “Tòa án cấp sơ thẩm trả lại đơn khởi kiện là đúng nhưng thụ lý giải quyết là vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng”. Ngày 16/10/2017, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội ra Quyết định số 30/2017/QĐST-HC quyết định đình chỉ giải quyết vụ án hành chính. Sau đó, ông Tiến và bà Lý cũng không có đơn khởi kiện về vấn đề nhà đất tại 119 Bà Triệu. Như vậy, căn cứ vào điểm c khoản 1 Điều 192 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015 thì thẩm phán Lê Thị Mỹ Lanh nên trả lại đơn khởi kiện”.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế