Hà Nội: Những dấu hiệu oan sai trong kỳ án khởi tố xong 14 năm sau mới tuyên án

Vụ án có dấu hiệu oan nghiêm trọng xảy ra tại Hoài Đức, Hà Tây (nay là Hà Nội) kéo dài từ năm 2003 đến nay đã 14 năm với hơn 10 lần điều tra và điều tra bổ sung đối với các bị cáo Quản Đắc Thúy và Quản Đắc Quý được xem như một kỳ án trong lịch sử tố tụng hình sự. Dân trí đã nhận được đơn kêu oan khẩn cấp của 02 bị cáo bị TAND huyện Hoài Đức, Hà Nội kết tội “Cố ý gây thương tích” theo quy định tại khoản 3 Điều 104 BLHS vào tháng 5/2017 vừa qua với mức án tù cho bị cáo Thúy là 05 năm và bị cáo Quý là 05 năm 06 tháng.

Để rộng đường dư luận về sự thật khách quan của vụ án, phóng viên Dân trí đã có buổi trao đổi với Luật sư Nguyễn Chiến - Đại biểu Quốc hội Khóa XIV, Phó Chủ tịch Liên đoàn luật sư Việt Nam, Chủ nhiệm Đoàn luật sư thành phố Hà Nội về vụ án.

PV: Là luật sư đã giải mã nhiều án oan, xin ông cho biết cảm nhận ban đầu về vụ án này?

LS Nguyễn Chiến: Tôi chỉ là một trong số nhiều luật sư ở Việt Nam có cơ hội hành nghề được tiếp cận các vụ án oan. Trong vụ án này, tôi không phải là người bào chữa cho các bị cáo Quản Đắc Thúy và Quản Đắc Quý. Tuy nhiên, tôi mới nhận được đơn và hồ sơ kêu oan khẩn cấp của 02 bị cáo vì qua truyền thông họ được biết chương trình hành động của tôi trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV có tập trung cho hoạt động “chống oan, giảm sai” để góp phần nâng cao hiệu quả cải cách tư pháp hiện nay.

Tiếp cận các thông tin, tài liệu, chứng cứ và Bản án sơ thẩm được cung cấp, tôi nhận thấy vụ án có dấu hiệu oan. Tháng 5/2017 vừa qua, TAND huyện Hoài Đức đã xét xử sơ thẩm vụ án và hiện đang trong giai đoạn xét xử phúc thẩm nên nhận được đơn kêu oan của hai bị cáo, tôi thấy cần phải lên tiếng. Tôi đã có Phiếu chuyển đơn của ĐBQH gửi đồng chí Chánh án Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội để thực hiện việc giám sát theo thẩm quyền.

PV: Vậy vụ án này có những dấu hiệu bất bình thường?

LS Nguyễn Chiến: Có một vài vấn đề quan trọng còn vướng mắc cần lưu tâm khi chứng minh tội phạm.

Thứ nhất, mâu thuẫn phát sinh giữa ông Quản Đắc Họp (bố của 02 bị cáo) với cha con người bị hại. Vụ án “cố ý gây thương tích” buộc tội đối với Quý và Thúy nhưng cả hai khẳng định không được chứng kiến sự việc, họ đều không có mặt tại thời điểm xảy ra việc mâu thuẫn giữa bố mình và cha con người bị hại. Người làm chứng phía bị hại khai có mặt Quý và Thúy tham gia cùng ông Họp đuổi đánh người bị hại, nhưng lại có có nhiều người làm chứng khác khẳng định khi xảy ra vụ án không có mặt Thúy và Quý, cũng không có ai gây thương tích cho ai. Đại diện UBND xã Vân Côn cũng đã xác nhận theo đơn của Quản Đắc Quý là trong cuộc xô sát, cha con người bị hại đều không hề bị đánh. Như vậy, Thúy và Quý có là đối tượng gây thương tích cho người bị hại hay không, đây là mấu chốt bắt buộc phải xác định sự thật vụ án.

Thứ hai, việc trưng cầu giám định và đi giám định không khách quan. Theo xác nhận của đại diện UBND xã Vân Côn thì bản kết luận giám định pháp y về thương tích của người bị hại vào năm 2003 là do gia đình người bị hại tự đi làm và nộp cho công an xã.

Thứ ba, việc kết luận tỷ lệ thương tích tại Bản kết luận giám định pháp y còn đang gây tranh cãi vì người bào chữa của hai bị cáo cho rằng giám định viên đã áp dụng trái quy định tại Thông tư Liên tịch số 12 ngày 26/7/1995 của liên Bộ Y tế và Bộ LĐTB&XH để kết luận tỷ lệ thương tích cho người bị hại (thương tích vùng trán áp dụng tỷ lệ thương tật vùng hàm, kết luận suy nhược sau chấn thương sọ não thể nhẹ nhưng kết quả chụp X- Quang không có tổn thương sọ não…).

Thứ tư, vật chứng vụ án không thu thập, lời khai của các đương sự rất mâu thuẫn về việc có hay không có sử dụng hung khí khi xô sát giữa bố các bị cáo và người bị hại còn chưa có căn cứ vững chắc xác định nhưng các bị cáo lại bị cáo buộc và xét xử với tình tiết định khung “dùng hung khí nguy hiểm”.

Thứ năm, cơ chế vết thương không phù hợp với lời khai của các bên cũng như hung khí xác định trong vụ án.

Thứ sáu, lời khai của người bị hại, các nhân chứng hoặc của chính 01 nhân chứng cũng mâu thuẫn với nhau và họ cũng không thể giải thích rõ vì sao lại biết các tình tiết để có lời khai mâu thuẫn trong rất nhiều lần điều tra bổ sung như vậy. Đặc biệt còn bỏ sót nhiều người làm chứng khách quan của vụ án.

Ngoài ra, quá trình điều tra vụ án, còn có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự chưa được đề cập như việc tạo lập giấy tờ nhằm tranh chấp đất đai giữa người bị hại và ông Quản Đắc Họp.

PV: Điểm nổi bật để ông cảm nhận dấu hiệu oan của các bị cáo là gì?

LS Nguyễn Chiến: Vụ án kéo dài đã 14 năm, có đến hơn 10 lần trả hồ sơ điều tra bổ sung nhưng những vấn đề mấu chốt để chứng minh tội phạm của vụ án vẫn không đầy đủ! Chính thời gian tố tụng của vụ án đã nói lên sự thật khách quan của vụ án là đâu.

Điều bất thường là việc tiến hành xét xử sơ thẩm vụ án vào tháng 5/2017 vừa qua, những người làm chứng có tên trong quyết định đưa vụ án ra xét xử không được triệu tập và không có mặt tham gia tố tụng tại phiên tòa. Điều này ảnh hưởng đến việc xác định sự thật khách quan của vụ án theo quy định tại Điều 10 BLTTHS.

PV: Giải pháp nào cho các bị cáo lúc này trước phiên tòa xét xử phúc thẩm sắp tới, thưa ông?

LS Nguyễn Chiến: Sau khi xét xử sơ thẩm, các bị cáo đã có đơn kháng cáo kêu oan. Tới đây TAND thành phố Hà Nội sẽ xét xử phúc thẩm vụ án theo thẩm quyền. Do đó, các bị cáo cần tiếp tục làm văn bản trình bày ý kiến của mình gửi Tòa án cấp phúc thẩm để chứng minh quan điểm kháng cáo, đồng thời cũng cần đề nghị người bào chữa của mình thực hiện quyền kiến nghị của luật sư và tham gia tố tụng làm rõ những vấn đề bất cập, mấu chốt tại cấp phúc thẩm.

Với tinh thần cải cách tư pháp, phiên toà xét xử phúc thẩm sẽ xem xét trên nguyên tắc tranh tụng thấu đáo và nguyên tắc suy đoán vô tội sẽ được chú trọng nếu các chứng cứ quan trọng kết tội không được làm rõ.

Tôi tin rằng TAND thành phố Hà Nội sẽ có phán quyết khách quan bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho các bị cáo, không bỏ lọt tội phạm nhưng không làm oan người vô tội.

PV: Xin cảm ơn Luật sư!

Anh Thế (thực hiện)