Gia đình mẹ góa, con côi phản bác phán quyết của Tòa án TX Từ Sơn

Mảnh đất 350m² ở khu phố Chùa Dận, thị xã Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh mà gia đình bà Lê Thị Thường sử dụng từ năm 1990 có nguồn gốc là đất 5% nằm tiếp giáp khu dân cư của phường Đình Bảng được bố mẹ ông Ngô Văn Thụ (chồng bà Thường, đã qua đời năm 2001) giao quyền quản lý và sử dụng. Vợ chồng bà Thường đã xây dựng nhà cấp 4, mở cửa hàng kinh doanh giải khát tăng thu nhập cho gia đình. Vào thời điểm nhà bà Thường xây dựng có nhiều hộ gia đình trên địa bàn cũng xây dựng nhà trên khu đất này.

Trong 22 năm sử dụng, gia đình bà Thường sinh sống ổn định, hàng năm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ nộp thuế theo quy định Nhà nước, không bị xử lý vi phạm hành chính, không xảy ra tranh chấp với các hộ dân xung quanh.

Để phục vụ cho dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Đình Bảng, ngày 14/5/2010, UBND thị xã Từ Sơn ban hành quyết định số 251/QĐ - UBND về việc thu hồi nhà + đất của nhà bà Lê Thị Thường. Ngày 16/8/2011, UBND thị xã Từ Sơn tiếp tục ban hành quyết định số 521/QĐ - UBND phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất triển khai dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Đình Bảng.

Theo quyết định thu hồi số 251/QĐ - UBND, nhà bà Lê Thị Thường bị thu hồi toàn bộ 350m² đất. Quyết định thu hồi được ban hành ngày 14/5/2010, nhưng bà Thường không được nhận bản gốc quyết định thu hồi, không được thông tin về việc thu hồi đất phục vụ dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật khu đô thị mới Đình Bảng. Chỉ đến khi Hội đồng GPMB gửi thông báo số 113/GM - HĐGPMB ngày 19/9/2011, bà Thường mới biết gia đình bị thu hồi toàn bộ phần diện tích đang sử dụng theo quyết định 251/QĐ - UBND và 521/QĐ - UBND của thị xã Từ Sơn.

Mảnh đất nhà bà Thường xây nhà nằm ở khu vực giáp ranh khu dân cư phường Đình Bảng từ năm 1990, mọi tài sản của gia đình đều nằm trên đất, nhưng các Quyết định thu hồi và bồi thường của UBND thị xã Từ Sơn không tính tiền hỗ trợ đối với đất khu vực thuộc địa giới hành chính phường. Theo phản ánh của bà Thường, nếu đối chiếu với khung giá đền bù, bồi thường, hỗ trợ do UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành thì nhà bà bị thiệt hại khoảng 2 tỷ đồng đối với phần đất + tài sản trên đất. Khu đất Ao Săm là nơi ở duy nhất của bà Thường, cùng 2 con Ngô Thị Hường, Ngô Tùng Ngọc. Tuy nhiên, trong phương án bồi thường, hỗ trợ lại không xem xét cho nhà bà Thường được hưởng suất tái định cư theo quy định.

Trước khi Tòa án thị xã Từ Sơn thông báo lịch xét xử, tại nội dung báo cáo số 39/BC-TTr ngày 18/8/2013 gửi Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn, Thanh tra thị xã Từ Sơn kết luận: Kết quả đóng góp ý kiến của các đơn vị đều khẳng định: Quyết định số 246/QĐ-UBND ngày 7/5/2010 của Chủ tịch UBND thị xã Từ Sơn được ban hành không đúng thẩm quyền theo quy định tại Điều 44 Luật Đất đai năm 2003.

Sau khi phiên xử ngày 20/11/2013 bị tạm hoãn, ngày 16/1/2014, HĐXX - Tòa án thị xã Từ Sơn mới đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm. Tuy nhiên, theo phản ánh của bà Lê Thị Thường, HĐXX đã bỏ lọt nhiều tình tiết quan trọng, từ đó nhận định UBND thị xã Từ Sơn ban hành các Quyết định thu hồi đất và phương án bồi thường, hỗ trợ đúng trình tự và quy định pháp luật để “bác” toàn bộ nội dung đơn khởi kiện của công dân.

Bà Thường cho rằng, bản án số 01/2014/HCST ngày 16/1/2014 của TAND thị xã Từ Sơn xâm hại nghiêm trọng quyền và lợi ích hợp pháp của bà, cùng 2 con nhỏ. Để bảo vệ quyền lợi, bà Lê Thị Thường đã làm đơn kháng cáo toàn bộ nội dung bản án sơ thẩm của TAND thị xã Từ Sơn lên TAND tỉnh Bắc Ninh.

Nhận định về bản án sơ thẩm số 01/2014/HCST ngày 16/1/2014 của TAND thị xã Từ Sơn, Luật sư Nguyễn Quý Long (Đoàn LSTP Hà Nội) cho biết: ''Dựa trên những tài liệu liên quan, tôi cho rằng HĐXX phiên xử sơ thẩm đã đưa ra nhiều nhận định sai lầm, không phù hợp với những tình tiết khách quan của vụ án, nhận định đưa ra dựa trên những lập luận một chiều của UBND thị xã Từ Sơn.

Tôi cho rằng, quyết định của Chủ tịch thị xã Từ Sơn được tòa sơ thẩm giải thích bao biện, lệch lạc và trái pháp luật. Theo quy định Luật Đất đai, thẩm quyền thu hồi đất, phê duyệt bồi thường, tái định cư là của UBND thị xã Từ Sơn, Chủ tịch thị xã Từ Sơn chỉ được ký với tư cách thay mặt UBND. Tuy nhiên, cả 2 quyết định này đều do ông Nguyễn Văn Quỹ - Phó chủ tịch ký là trái thẩm quyền.

Quyết định thu hồi ban hành áp dụng với cả 248 hộ dân cũng là trái thẩm quyền, bởi theo quy định, UBND cấp huyện , thị xã phải ban hành quyết định thu hồi đất cho từng hộ gia đình, cá nhân (Điều 39,44 luật Đất Đai 2003, Điều 31 Nghị định 181; Điểm c,d khoản 1 Điều 53 nghị định số 84/2007 của Chính phủ; Nghị định số 69/NĐ-CP). Tòa cấp sơ thẩm không xem xét thực trạng sử dụng đất, quá trình sử dụng đất thực tế để áp dụng đúng các quy định pháp luật. Vì quyền sử dụng đất của người dân còn được xác lập dựa trên thời hiệu quy định của Luật Đất đai.

Bên cạnh đó, TAND thị xã Từ Sơn còn viện dẫn cả quyết định đã bị thu hồi của Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh đó là Quyết định 1777/QĐ-CT (đã bị thu hồi bởi quyết định số 250/QĐ-UBND về việc thu hồi Quyết định số 1777 của chủ tịch tỉnh Bắc Ninh). Ngoài ra, trong quá trình thụ lý vụ án, Thẩm phán Sướng đã có dấu hiệu vi phạm tố tụng, xem xét các tình tiết thiếu khách quan, từ đó đưa ra bản án sơ thẩm thiếu khách quan, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân.

Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân, TAND tỉnh Bắc Ninh cần xem xét hủy bản án sơ thẩm số 01/2014/HCST ngày 16/01/2014 của TAND thị xã Từ Sơn; Hủy các Quyết định số 246; 251 của UBND thị xã Từ Sơn; Khôi phục quyền và lợi ích hợp pháp cho gia đình bà Lê Thị Thường theo quy định của pháp luật.

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin về vụ việc trên.

Ngọc Cương