Dự án trồng chuối 4 triệu USD: “Thiên nga hóa thành vịt trời”!

Dự án 4 triệu USD… “lợi” duy nhất một con đường.

Theo hợp đồng, năm 2010, Công ty TNHH Globe Farm (Hàn Quốc) tiến hành ký hợp đồng thuê 54,671 ha đất của 790 hộ dân tại các xóm 4, 5, 6, 7, 8, 9 của xã Viên Thành với mức giá 600 USD/ha/năm để đầu tư dự án trồng chuối xuất khẩu trị giá 4 triệu USD.

Cho đến ngày 1/11/2013, xã Viên Thành đã bàn giao tổng số 55,0140 ha, đảm bảo theo hợp đồng đã ký (trong đó có 1 ha UBND tỉnh Nghệ An thu hồi của 57 hộ dân cho Công ty thuê với thời hạn 50 năm để xây dựng nhà xưởng). Như vậy, về phía Hợp tác xã (HTX) Viên Thành đã làm đúng thời gian bàn giao đất theo hợp đồng.

Tuy nhiên khi mới đi vào hoạt động, Công ty đã trả hết số tiền thuê đất cho người dân đến hết ngày 31/12/2014. Do hoạt động của dự án kém hiệu quả, làm ăn không được đến ngày 30/1/2015, doanh nghiệp đã trả lại 9,7 ha đất đã thuê tại đồng Cây Trường và đồng Sống Vang.

Hiện nay, Công ty vẫn đang nợ tiền thuê đất các năm 2015, 2016 và sang năm 2017 với diện tích 44,613 ha, tổng số tiền nợ là 80.212 USD. Các hộ dân đã nhiều lần đòi hỏi giải quyết vấn đề này, mà trực tiếp là UBND xã Viên Thành và HTX nên đã làm bất ổn về an ninh, chính trị trên địa bàn.

Ông Ngô Văn Chín - Chủ tịch HĐQT- HTX Viên Thành bức xúc: “Mặc dù trên giấy tờ là một con số khổng lồ (4 triệu đô), nhưng từ khi dự án này được ký kết thì chúng tôi chưa được hưởng lợi ích nào ngoài duy nhất một con đường nhựa 9km do UBND tỉnh đầu tư. Giờ Công ty thoái hóa trách nhiệm, bỏ chạy chúng tôi phải giải trình với nhân dân như thế nào đây? Ai sẽ chịu trách nhiệm này và bao giờ thì dân mới lấy lại được hiện trạng đất như ban đầu?. Đúng là “thiên nga hóa thành vịt trời”.

Tất cả chờ vào phiên tòa?

Theo ghi nhận của PV hàng chục ha đất nông nghiệp vốn được xem là “đất vàng” của bà con nơi đây nay biến thành bãi chăn thả trâu bò, cỏ dại mọc um tùm; hệ thống nhà xưởng, nhà điều hành của công ty sụp đổ hoang tàn, tiêu điều… Dự án triệu đô hiện nay chỉ còn lác đác vài mầm chuối, ủ dột không còn sự sống.

Ông N.V.C, ở thôn 9, xã Viên Thành chia sẻ: “Khi dự án triển khai, phía công ty, UBND xã đã vận động gia đình tôi cũng như bà con cho thuê đất. Mọi thủ tục cho đến giá cả họ hứa giải quyết thỏa đáng nên chúng tôi yên tâm cho họ thuê. Nào ngờ giờ làm ăn thua lỗ, công ty đã bỏ chạy, tiền thuê đất của chúng tôi cũng mất luôn. Đất bỏ hoang còn chúng tôi thì không có để canh tác”.

Chủ tịch UBND xã Viên Thành - ông Nguyễn Hữu Nhàn cho biết: "Chúng tôi đã nhiều lần liên hệ với đại diện Công ty TNHH Globe Farm phối hợp để giải quyết các vấn đề liên quan nhưng không được. Bây giờ không biết họ ở đâu nữa? Nhân dân thì đi hỏi, chính quyền xã thì phải giải trình báo cáo lên cấp trên?”.

Ngày 30/7, HTX nông nghiệp xã Viên Thành quyết định làm đơn gửi Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An với hy vọng đòi lại quyền lợi cho nhân dân.

Nhưng với sự “án binh bất động”, không chịu hợp tác của Công ty TNHH Globe Farm gây khó khăn cho huyện trong công tác quản lý ở cơ sở. Tiền thuê đất chưa được thanh toán nhiều năm, trong khi đó, người dân muốn tái đầu tư trên mảnh đất của mình lại không được. Mặc dù UBND tỉnh đã vào cuộc nhưng vẫn chưa có thông tin phản hồi của chủ dự án.

Vì vậy, HTX xã Viên Thành đã làm đơn, khởi kiện ra toà để giải quyết dứt điểm, trả lại quyền lợi cho địa phương, nhân dân cũng như không để lãng phí kéo dài nguồn tài nguyên đất đai trên địa bàn.

Ông Phan Văn Tuyên - Chủ tịch UBND huyện Yên Thành cho biết: “Về phía huyện đã có buổi làm việc với UBND tỉnh và các bên liên quan, ngày 21/12/2016.

Theo đó, UBND tỉnh đã có Thông báo kết luận của ông Đinh Viết Hồng - Phó chủ tịch UBND tỉnh, trong đó nêu rõ: Yêu cầu nhà đầu tư san gạt và khôi phục mặt bằng hoàn thành trước ngày 15/1/2017 để trả lại đất cho dân. Số nợ tiền thuê đất trong 2 năm 2015 và 2016 là 53.754 USD yêu cầu của Công ty TNHH Globe Farm trả 50%, còn lại UBND huyện Yên Thành tạm ứng ngân sách cho Công ty vay để trả trước cho người dân thông qua UBND xã.

Thực hiện chỉ đạo của tỉnh, huyện Yên Thành đã tạm ứng ngân sách hơn 605 triệu đồng để chi trả trước 50% số nợ cho các hộ dân thông qua UBND xã.

Còn phương pháp cuối cùng đó là để cho HTX Viên Thành đi đòi công lý trước pháp luật thông qua Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An nhưng mọi thứ đang có vẻ xa vời vì giờ người đứng đầu công ty TNHH Globe Farm cũng không liên lạc được”, ông Tuyên nhấn mạnh!.

Nguyễn Duy - Nguyễn Tú