Dự án trăm triệu USD “trốn” ĐTM: Bất chấp cả chỉ đạo của Chính phủ!

Thủ tướng yêu cầu đặt vấn đề môi trường lên hàng đầu với dự án trăm triệu USD

Liên quan đến Dự án đầu tư của nhà đầu tư JA Solar Investment (Hong Kong) Limited tại Khu Công nghiệp (KCN) Quang Châu (Bắc Giang) với tổng vốn đầu tư 6.235,6 tỷ đồng tương đương 280 triệu USD, ngày 30/12/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư Dự án.

Theo đó, dự án này sản xuất thanh Silic đơn tinh thể (900MW/năm), sản xuất tấm silic đơn tinh thể và đa tinh thể (1500MW/năm, bao gồm 600MW tấm silic đơn tin thể và 900MW tấm silic đa tinh thể); sản xuất tấm pin mặt trời (1500MW/năm).

Thời gian thực hiện Dự án kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư đến hết tháng 01/2056.

Trong quyết định ban hành, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường xem xét việc thẩm định, phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án trước khi triển khai; Chỉ đạo hướng dẫn việc giám sát, kiểm tra, đánh giá xác định hệ thống xử lý chất rắn, lỏng, khí của dự án; Việc tuân thủ các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường trước và trong quá trình hoạt động của dự án theo đúng quy định của pháp luật. “Dự án chỉ được hoạt động khi đảm bảo đủ các yêu cầu về bảo vệ môi trường”, quyết định nêu.

Vấn đề đảm bảo môi trường với dự án này được Thủ tướng Chính phủ đặc biệt nhấn mạnh khi Thủ tướng còn giao Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với UBND tỉnh Bắc Giang kiểm tra, giám sát việc thực hiện các cam kết của Nhà đầu tư về công nghệ, thiết bị, máy móc theo quy định hiện hành.

Đồng thời Thủ tướng Chính phủ giao UBND tỉnh Bắc Giang chỉ đạo: Trước khi triển khai thực hiện Dự án, nhà đầu tư JA Solar Investment (Hong Kong) Limited phải lập báo cáo đánh giá tác động môi trường và trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định của Nghị định số 18/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 2 năm 2015 của Chính phủ quy định về quy hoạch bảo vệ môi trường, đánh giá môi trường chiến lược, đánh giá tác động môi trường và kế hoạch bảo vệ môi trường, tiếp thu các ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và các Bộ, ngành liên quan.

“Các cơ quan liên quan của địa phương kiểm tra, giám sát việc thực hiện các quy định của pháp luật về môi trường và các biện pháp cam kết của Công ty về xử lý chất thải rắn, lỏng, khí; các biện pháp quản lý hóa chất, chỉ cho phép công ty hoạt động sản xuất khi thực hiện đầy đủ các quy định và cam kết nêu trên.

Khi xem xét cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cho Dự án Công ty TNHH JA Solar Việt Nam tại KCN Quang Châu, tỉnh Bắc Giang của JA Solar Investment (Hong Kong) Limited phải quy định ràng buộc các vấn đề liên quan nêu tại mục 1, 2, 4 và 6 phần IV Công văn số 9856/BKHDT-QLKKT ngày 26 tháng 11 năm 2016 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư nêu trên, đặc biệt là các vấn đềvề môi trường tại Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư.

Ban quản lý các KCN tỉnh Bắc Giang và các cơ quan có liên quan của tỉnh Bắc Giang có trách nhiệm giám sát việc triển khai thực hiện Dự án theo đúng tiến độ, đặc biệt lưu ý vấn đề đầu tư công nghệ, máy móc và thiết bị sản xuất của Dự án và chấp hành các quy định về bảo vệ môi trường như đã cam kết”, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Doanh nghiệp đã bất chấp pháp luật và chỉ đạo của Chính phủ

Trong khi chủ trương đầu tư dự án của nhà đầu tư JA Solar Investment (Hong Kong) Limited tại Khu Công nghiệp (KCN) Quang Châu, tỉnh Bắc Giang được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt vào ngày 30/12/2016 với những yêu cầu rất cụ thể về vấn đề môi trường thì thực tế, dự án này đã được doanh nghiệp khởi công từ ngày 27/11/2016, trước quyết định phê duyệt của Thủ tướng đến hơn 1 tháng.

Thậm chí, tại thời điểm khởi công dự án trăm triệu USD này, Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam còn chưa ra đời.

Theo giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp mã số 2400807049 do ông Nguyễn Duy Nam, Trưởng phòng đăng ký kinh doanh (Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Bắc Giang) ký cấp, Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam do ông Zang Wenchao, quốc tịch Trung Quốc làm Tổng giám đốc có vốn điều lệ 56 triệu USD. Và ngày sở KHĐT tỉnh Bắc Giang chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu cho công ty này là vào ngày 31/12/2016 (hơn 1 tháng sau ngày công ty khởi công dự án rầm rộ).

Dự án này còn bất chấp pháp luật khi khởi công mà chưa hề được cấp phép xây dựng. Cụ thể, đến ngày 21/2/2017, Dự án sản xuất tấm silic và lắp ráp tấm pin năng lượng mặt trời của Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam mới được Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Bắc Giang cấp Giấy phép xây dựng do ông Trần Vũ Thông, phó ban quản lý các kCN tỉnh Bắc Giang ký.

Điều đặc biệt nghiêm trọng là Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam khởi công dự án “khủng” này trong khi chưa hề được phê duyệt đánh giá tác động môi trường (ĐTM), một nội dung được Thủ tướng đặc biệt nhấn mạnh trong yêu cầu bắt buộc khi triển khai dự án.

Về việc dự án thi công khi chưa hề được đánh giá ĐTM, ông Nguyễn Anh Quyền - Trưởng ban quản lý các KCN tỉnh Bắc Giang thừa nhận với PV Dân trí rằng: “Chính chúng tôi cũng không muốn dự án này khởi công khi chưa hề có ĐTM”.

Trong khi đó, lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang cho biết đoàn kiểm tra do Sở này thành lập đang tiến hành kiểm tra hiện trạng dự án để báo cáo Bộ TN&MT theo yêu cầu của Cục thẩm định. Tuy nhiên, Cục thẩm định yêu cầu Sở này báo cáo hạn cuối vào ngày 3/3 nhưng đến ngày 6/3, việc báo cáo Bộ TN&MT vẫn chưa được Sở TN&MT Bắc Giang thực hiện.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Đặng Văn Lợi, nguyên Cục trưởng Cục thẩm định và đánh giá tác động môi trường, người ký công văn yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Giang báo cáo hiện trạng dự án cho biết: Hồ sơ đề nghị đánh giá ĐTM của Công ty TNHH Ja Solar Việt Nam được gửi đến Cục Thẩm định nhưng chưa hề được phê duyệt.

Ông Lợi khẳng định việc đánh giá ĐTM là vô cùng quan trọng. Việc chưa có đánh giá ĐTM đã khởi công dự án là vi phạm các quy định của pháp luật.

Như vậy, trách nhiệm giám sát của UBND tỉnh Bắc Giang và các sở ngành liên quan đến đâu khi để doanh nghiệp này triển khai dự án bất chấp chỉ đạo sao sát của Thủ tướng Chính phủ về vấn đề môi trường?

Báo Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế