Đi nước ngoài có còn thời hiệu khiếu nại hay không?

Gia đình tôi được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang. Tuy nhiên trong thời gian chồng tôi là ông Ngô Đức Bằng đi lao động ở Cộng hòa liên bang Đức từ năm 2001 đến 2021, bị mất liên lạc với gia đình thì đến năm 2017, UBND huyện ra Quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình tôi.

Đến năm 2022 tôi liên lạc được với chồng, thông tin cho anh ấy biết về việc UBND huyện đã ban hành Quyết định thu hồi giấy chứng nhận của gia đình.

Tôi xin hỏi trường hợp của chồng tôi, theo quy định hiện hành thì hiện nay còn khiếu nại được Quyết định thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của gia đình do UBND huyện ban hành năm 2017 hay không?

Trả lời:

Với trường hợp của bà, Luật sư Quách Thành Lực - Giám đốc Công ty Luật TNHH Pháp Trị có thông tin tư vấn như sau:

Trường hợp 1: Người có quyền khiếu nại không nhận được hoặc không biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính được ban hành, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Khi một quyết định hành chính tác động đến quyền, lợi ích của một người, cơ quan có thẩm quyền ban hành văn bản đó có nghĩa vụ phải thông báo đến người bị tác động và đồng thời, người bị tác động có quyền được biết đối với quyết định hay hành vi đó ảnh hưởng đến quyền lợi của bản thân mình.

Điều 9, Luật khiếu nại năm 2011 về thời hiệu khiếu nại quy định: "Thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính".

Vì lẽ đó, thời hiệu khiếu nại theo quy định là 90 ngày, nhưng việc bắt đầu tính thời hiệu khiếu nại sẽ được xác định kể từ ngày người nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính. Điều này là tôn trọng quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Thời gian 90 ngày kể từ ngày biết được quyền, lợi ích của mình bị xâm phạm thì công dân được pháp luật trao quyền để tự mình thực hiện việc bảo vệ quyền, lợi ích mà mình bị xâm phạm.

Do vậy, tuy thời gian vượt quá 90 ngày, nhưng trong khoảng thời gian này người chịu ảnh hưởng từ quyết định hành chính, hành vi hành chính đó không biết và cũng không thể biết được sự tồn tại của quyết định hành chính, hành vi hành chính đó thì vẫn chưa được tính vào thời hiệu khiếu nại.

Để chứng minh bản thân mình không có mặt ở Việt Nam, ông Bằng đã cung cấp Hộ chiếu để chứng minh kể từ thời điểm ông chưa từng nhập cảnh về Việt Nam. Ngược lại, UBND huyện bác bỏ quyền khởi kiện của ông Bằng với lý do hết thời hiệu, thì UBND cần cung cấp căn cứ để chứng minh UBND đã thực hiện các thủ tục tống đạt Quyết định hành chính đến tay ông Bằng, ông bằng đã biết được sự tồn tại của Quyết định hành chính đó nhưng không thực hiện thủ tục khiếu nại trong thời hạn 90 ngày.

Nếu không cung cấp được thì chứng minh ông Bằng chưa từng nhận được Quyết định hành chính đó, không biết Quyết định hành chính đó tồn tại nên không thể thực hiện quyền khiếu nại của mình. Vì lẽ đó, ông Bằng đương nhiên còn thời hiệu để thực hiện quyền khiếu nại của mình đối với Quyết định hành chính nêu trên.

Trường hợp 2: Người khiếu nại biết được Quyết định hành chính nhưng trong thời gian đó người có quyền khiếu nại ở nước ngoài không khiếu nại được thì được coi là trở ngại khách quan không xem xét tính vào thời hiệu khiếu nại.

Khi người khiếu nại biết được Quyết định hành chính ảnh hưởng quyền và lợi ích hợp pháp của mình thì họ có quyền thực hiện việc khiếu nại. Tuy nhiên có những yếu tố ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền khiếu nại thì thời gian có những yếu tố ảnh hưởng đó không tính vào thời hiệu.

Điều 9, Luật khiếu nại năm 2011 về thời hiệu khiếu nại quy định: "Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại".

Trở ngại khách quan có thể hiểu là: "những trở ngại do hoàn cảnh khách quan tác động làm cho người có quyền, nghĩa vụ dân sự không thể biết về việc quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm hoặc không thể thực hiện được quyền, nghĩa vụ dân sự của mình"( khoản 1, điều 156 Bộ luật dân sự năm 2015).

Có thể hiểu, người khiếu nại khi nhận được, khi biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình nhưng gặp phải những yếu tố khách quan như: ở nước ngoài, không liên lạc được với người thân …được coi là thuộc trường hợp "đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác" Những yếu tố ngoại cảnh này tác động làm cho người khiếu nại dù biết có Quyết định hành chính ảnh hưởng đến mình nhưng hoàn toàn không có đủ khả năng để có thể thực hiện quyền khiếu nại nên "thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại". Do đó, trường hợp này cần xác định còn thời hiệu khiếu nại theo quy định pháp luật.

Ngoài ra trên thực tế liên quan đến việc giải quyết khiếu nại tố cáo, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1133/QĐ - TTg phê duyệt và tổ chức thực hiện Đề án "Tiếp tục tăng cường phổ biến, giáo dục pháp luật về khiếu nại, tố cáo cho cán bộ, nhân dân ở xã, phường, thị trấn giai đoạn 2013 - 2016". Trong đó, Thanh tra Chính phủ được giao chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan thực hiện Đề án và đã biên soạn, xuất bản cuốn sách "Hỏi đáp pháp luật về khiếu nại" trong đó có nội dung: "Câu hỏi 32. Thời hiệu khiếu nại là bao nhiêu ngày? Trả lời: thời hiệu khiếu nại là 90 ngày, kể từ ngày nhận được quyết định hành chính hoặc biết được quyết định hành chính, hành vi hành chính.

Trường hợp người khiếu nại không thực hiện được quyền khiếu nại theo đúng thời hiệu vì ốm đau, thiên tai, địch họa, đi công tác, học tập ở nơi xa hoặc vì những trở ngại khách quan khác thì thời gian có trở ngại đó không tính vào thời hiệu khiếu nại.