Đi đòi nợ của mình, bỗng dưng bị... truy tố “cướp tài sản”?

"Cướp" tài sản của chính mình ?

Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Vĩnh Lợi (tỉnh Bạc Liêu), ông Nguyễn Văn Phèn (44 tuổi, ngụ xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long, tỉnh Bạc Liêu) và Nguyễn Chí Lành có mối quan hệ làm ăn với nhau. Tính đến tháng 4/2017, Lành còn nợ ông Phèn 200 triệu đồng.

Ngày 13/7/2017, ông Nguyễn Văn Bò và bà Ngô Thị Lang (cha mẹ của Lành) có trả cho ông Phèn 16,5 triệu đồng. Lúc này, bà Lang có nói khoảng vài ngày nữa thì ngân hàng Eximbank có bán mảnh đất của Lành để thu nợ, sau khi trừ các khoản còn dư khoảng 120 triệu đồng.

Đến khoảng 17h ngày 14/7/2017, khi thấy vợ chồng ông Bò rời khỏi ngân hàng, ông Phèn điều khiển xe máy chạy theo sau. Đến khu vực ấp Tân Tạo (thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi, tỉnh Bạc Liêu), ông Phèn có nói: “Cô, dượng dừng xe lại con nói chuyện”. Tuy nhiên, vợ chồng ông Bò không dừng lại. Lúc này, ông Phèn chạy xe máy vượt lên dẫn đến va chạm giữa 2 xe khiến vợ chồng ông Bò ngã xuống đường.

Sau đó, ông Phèn dựng xe của ông Bò lên và mở cốp xe lấy bọc nilon bên trong rồi chạy về hướng Sóc Trăng. Lúc này, vợ chồng ông Bò do ngã xe bị thương nên không phản ứng gì.

Ông Phèn mang số tiền lấy từ cốp xe của ông Bò (133 triệu đồng) đến nhà Nguyễn Thị Muội (em ông Phèn) để trả nợ. Đến ngày 17/7/2017, ông Phèn giao nộp số tiền này cho Công an huyện Vĩnh Lợi.

Cơ quan tố tụng huyện Vĩnh Lợi cáo buộc, hành vi trên của ông Nguyễn Văn Phèn đã phạm vào tội “Cướp tài sản” theo Điều 168 Bộ Luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.

Sau khi sự việc xảy ra, ông Nguyễn Văn Bò và bà Ngô Thị Lang có đơn không yêu cầu xử lý hình sự đối với ông Phèn, cũng như không có yêu cầu giám định tỷ lệ thương tật. Vợ chồng ông Bò cũng không yêu cầu về trách nhiệm dân sự.

Cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân huyện Vĩnh Lợi cũng nêu rõ, ông Nguyễn Văn Phèn không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự và được áp dụng nhiều tình tiết giảm nhẹ,…

Hành vi “Cướp tài sản “ là không thuyết phục !

Đánh giá vụ việc trên, Luật sư Trần Bá Học (Hãng Luật Roma, Đoàn Luật sư TPHCM) cho rằng, để xác định hành vi “cướp tài sản” của ông Nguyễn Văn Phèn có phải là cướp hay không thì cần phải đánh giá nguyên nhân xuất phát từ đâu, diễn biến của hành vi có phù hợp hay không, mới có một nhận định chính xác, phù hợp với các quy định của pháp luật.

Theo Luật sư Trần Bá Học, trước tiên phải thừa nhận rằng, giữa ông Nguyễn Văn Phèn và Nguyễn Chí Lành có quan hệ làm ăn, mua bán lúa gạo với nhau. Gia đình ông Lành thừa nhận có thiếu nợ ông Phèn 200 triệu đồng. Giữa 2 bên đã nhiều lần trao đổi về việc trả nợ và phía ông Lành đã trả một ít cho ông Phèn, nên đây là bản chất quan hệ dân sự nợ tiền với nhau.

Cơ quan tố tụng cho rằng “ông Phèn nảy sinh ý định chiếm đoạt số tiền”, thì theo Luật sư Học, đây là một nhận định không phù hợp với thực tế, dẫn đến việc hiểu sai bản chất vấn đề để cáo buộc ông Phèn chiếm đoạt trái phép. “Việc ông Lành nợ tiền ông Phèn là có thật. Ông Phèn là chủ nợ thì có quyền đòi nợ bằng bất cứ phương thức nào mà luật pháp cho phép. Việc lấy được tiền nợ không phải là hành vi chiếm đoạt trái pháp luật”, luật sư Học nêu quan điểm.

Một vấn đề quan trọng để xác định một người có hành vi cướp tài sản của người khác hay không thì phải căn cứ vào hành vi “dùng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực đối với người khác nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản”. Đây là dấu hiệu cơ bản trong định tội danh “cướp tài sản” theo quy định của Bộ Luật Hình sự. Trong vụ việc này, Luật sư Học cho biết, ông Phèn hoàn toàn không sử dụng bất cứ vũ lực hay đe dọa dùng vũ lực đối với vợ chồng ông Bò, bà Lang.

“Diễn biến vụ việc cho thấy, quá trình chạy xe trên đường, ông Phèn đã nhiều lần yêu cầu vợ chồng ông Bò dừng xe để nói chuyện. Đây là hành động chỉ với mục đích đòi nợ tiền, chứ hoàn toàn không phải mục đích cướp tài sản”, Luật sư Học nhấn mạnh.

Ngoài ra, một chi tiết rất quan trọng là khi ngã xe, ông Phèn có đến dựng xe của ông Bò lên và nói : “Con biết dì tư, dượng tư bán đất của thằng Lành có tiền thì trả nợ cho con”. Lúc này, ông Bò nói: “Mày lấy trừ nợ đủ thì mày lấy đi”. "Tình tiết này cho thấy, đã có sự đồng ý cho phép lấy tiền để trừ nợ giữa ông Phèn và ông Bò", Luật sư Học nêu rõ.

Từ những phân tích trên, Luật sư Trần Bá Học cho rằng, việc cơ quan tố tụng huyện Vĩnh Lợi cáo buộc ông Nguyễn Văn Phèn có hành vi “Cướp tài sản” là không thuyết phục, chưa toàn diện, không đảm bảo những cơ sở vững chắc đối với việc định tội danh này.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin vụ việc này đến bạn đọc.

Huỳnh Hải