Đề nghị chuyển thẩm quyền điều tra vụ án kêu oan được TAND Tối cao chấp nhận

Công văn số 1290/CV-TPT gửi Tổng cục trưởng Tổng cục Cảnh sát Phan Văn Vĩnh cho biết: Toà phúc thẩm TAND Tối cao tại Hà Nội nhận được đơn của bà Lê Thị Bình kêu oan cho chồng là Phạm Văn Hải bị truy tố, xét xử tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Vụ án này Toà Phúc thẩm TAND Tối cao đã xét xử phúc thẩm, quyết định huỷ bản án sơ thẩm để điều tra lại vì việc điều tra tại cấp sơ thẩm chưa đầy đủ và không thể khắc phục được tại cấp phúc thẩm.

“Trong đơn, bà Bình đề nghị chuyển thẩm quyền điều tra vụ án đến Văn phòng cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an để việc giải quyết vụ án đảm bảo khách quan, công bằng, tránh hàm oan cho người vô tội.Vì bà Bình cho rằng có dấu hiệu cho thấy Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội không vô tư, khách quan trong quá trình điều tra vụ án”, Công văn của Toà phúc thẩm TAND Tối cao viết.

Từ đó, Toà phúc thẩm TAND Tối cao chuyển nội dung đến Trung tướng Phan Văn Vĩnh xem xét, giải quyết.

Liên quan đến vụ án này, Uỷ ban kiểm tra Trung ương cũng vừa có công văn gửi VKSND TP Hà Nội chuyển nội dung phản ánh của Văn phòng luật sư Interla (Đoàn luật sư TP Hà Nội). Theo đó, Uỷ ban kiểm tra Trung ương cho biết nội dung đơn phản ánh cho rằng Cơ quan CSĐT Công an TP Hà Nội, VKSND TP Hà Nội, TAND TP Hà Nội khởi tố điều tra, truy tố, xét xử vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”, trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử vụ án không đầy đủ, không khách quan gây oan sai cho ông Phạm Văn Hải và bỏ lọt tội phạm với bà Phạm Thu Thuỷ. TAND Tối cao đã xử huỷ bản án của TAND TP Hà Nội, giao hồ sơ cho VKSND TP Hà Nội để điều tra, truy tố, xét xử lại sơ thẩm theo quy định pháp luật.

Vì vậy, Uỷ ban kiểm tra Trung ương chuuyển đơn đến VKSND TP Hà Nội xem xét, giải quyết đúng thẩm quyền và thông báo kết quả giải quyết về Uỷ ban kiểm tra Trung ương.

Trước đó, sau loạt bài của Dân trí, kháng cáo kêu oan của bị cáo Phạm Văn Hải bị TAND TP Hà Nội tuyên phạt mức án 20 năm tù giam trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” đã được TAND Tối cao chấp nhận. TAND Tối cao đã tuyên huỷ án sơ thẩm, giao lại cho Cơ quan CSĐT điều tra lại từ đầu để làm sáng tỏ một số hành vi liên quan đến vụ án.

Trong vụ án, bị cáo Phạm Văn Hải đã liên tục kêu oan kể từ khi bị bắt giam đến nay. Tuy nhiên, bị cáo Phạm Văn Hải đã bị thẩm phán Phạm Năng Thành thay mặt TAND TP Hà Nội tuyên phạt mức án 20 năm tù giam trong vụ án “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Đặc biệt, trong vụ án này, ngay tại phiên tòa phúc thẩm, HĐXX đã ra quyết định khởi tố bị can Phạm Thu Thủy có hành vi phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” trong khi trước đó VKSND TP Hà Nội cũng như TAND TP Hà Nội đã nhiều lần trả hồ sơ yêu cầu điều tra bổ sung về hành vi phạm tội của Phạm Thu Thuỷ nhưng không được cơ quan điều tra thực hiện.

Liên quan đến vụ án, còn rất nhiều điểm nghi vấn còn chưa được làm sáng tỏ. Vì vậy, báo Điện tử Dân trí đã có buổi làm việc với Luật sư Trương Quốc Hòe (Trưởng VPLS Interla - Đoàn Luật sư TP Hà Nội) để trao đổi về những vấn đề liên quan dưới góc độ pháp lý.

Xuất hiện trong vụ án này tại giai đoạn khởi tố, truy tố và xét xử sơ thẩm, Phạm Thu Thủy đóng vai trò là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan. Thế nhưng tại phiên tòa phúc thẩm, Thủy lại bị HĐXX khởi tố về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, đồng nghĩa với việc trong các quá trình tố tụng sau này Thủy sẽ trở thành bị can, bị cáo trong vụ án. Xin Luật sư cho biết quan điểm của mình về vấn đề này?

Luật sư Trương Quốc Hoè: Cần phải khẳng định rằng, vụ án này đã rất nhiều lần được VKSND TP Hà Nội và TAND TP Hà Nội trả hồ sơ yêu cầu cơ quan CSĐT - CA TP Hà Nội và các điều tra viên (ĐTV) thụ lý vụ án điều tra bổ sung làm rõ các vấn đề của vụ án. Tuy nhiên, rất nhiều vấn đề được yêu cầu xác minh, điều tra nhưng cơ quan CSĐT và các ĐTV vẫn không làm rõ. Chính vì vậy, vụ án không được xét xử một cách khách quan, minh bạch, xác định sai tội danh, có thể gây oan sai cho người vô tội và đã bỏ lọt hành vi phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”  của Phạm Thu Thủy.

Trong suốt quá trình điều tra, cơ quan CSĐT và các ĐTV không xem xét, điều tra, làm rõ các hành vi phạm tội của Phạm Thu Thủy. Tại Kết luận điều tra số 254/KLĐT ngày 06/06/2013, cơ quan CSĐT cho rằng: “Bà Thủy xác nhận có viết giấy nhận tiền và chi phí sử dụng số tiền của bà Mười là do Phạm Văn Hải và chồng Ngô Xuân An chỉ đạo, việc Hải và An làm ra bộ giấy tờ giả giao cho bà Mười để chiếm đoạt tiền. Xét thấy chưa đủ cơ sở xác định ý thức chủ quan về vai trò đồng phạm trong vụ án của bà Thủy nên cơ quan CSĐT không truy cứu trách nhiệm hình sự đối với bà Thủy”.

Tuy nhiên, kết luận của cơ quan CSĐT - CA TP Hà Nội là hoàn toàn không chính xác. Bởi các hành vi của Thủy có đầy đủ căn cứ chứng minh hành vi phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”, bởi lẽ:

Phạm Thu Thủy (là vợ của Ngô Xuân An), là cổ đông và là kế toán trưởng của Công ty CP BĐS Hà Đông. Với vai trò là một kế toán trưởng, Thủy phải là người nắm rõ và hiểu biết về trách nhiệm của mình trong các hoạt động thu chi của Công ty theo pháp luật.

Thủy là người trực tiếp thu tiền trong bốn lần bà Mười giao tiền, trong các giấy nhận tiền từ ngày 29/03/2011 đến ngày 08/04/2011 thể hiện bà Mười đã bốn lần giao tiền 9,6 tỷ đồng cho vợ chồng An, Thủy.

Toàn bộ số tiền mà vợ chồng An, Thủy chiếm đoạt của bà Mười đều do Thủy là người trực tiếp chi toàn bộ. Rõ ràng đây là số tiền bà Mười nộp để mua đất làng nghề, tuy nhiên, Thủy lại sử dụng số tiền đó vào mục đích chi cho các khoản dự án của công ty Viễn Đông.

Như đã nói ở trên, Thủy với vai trò là kế toán trưởng của Công ty BĐS Hà Đông, Thủy phải là người nắm rõ nghiệp vụ và phải chịu trách nhiệm với hoạt động quản lý tài chính của công ty. Trong quá trình điều tra, Thủy luôn khẳng định các khoản chi tiêu đều không ghi sổ sách theo dõi, không giấy tờ biên nhận tiền và hiện đã chi tiêu, sử dụng hết số tiền này. Hành vi này hoàn toàn vi phạm quy định của pháp luật về kế toán.

Trong vụ án này Phạm Thu Thủy và Ngô Xuân An là hai vợ chồng. Trong khi đó, An lại là người trực tiếp giao dịch mua đất làng nghề với bà Mười, trao đổi các thông tin, nhận tiền và đưa cho bà Mười giấy tờ giả. Ngoài công ty BĐS Hà Đông, Thủy cũng làm việc tại công ty Viễn Đông và có vai trò làm giám đốc tại công ty này. Rõ ràng, về ý thức, Thủy có đầy đủ hiểu biết và sự tỉnh táo để biết mình đang làm gì và việc làm của mình sẽ dẫn đến kết quả ra sao.

Hành vi của Phạm Thu Thủy hoàn toàn thỏa mãn dấu hiệu chiếm đoạt số tiền của bà Mười và đóng vai trò đồng phạm giúp sức cho An trong vụ án này. Tuy nhiên, cơ quan CSĐT – CA TP Hà Nội và các ĐTV thụ lý vụ án đã không điều tra một cách khách quan, chính xác các tình tiết trong vụ án cũng như các hành vi phạm tội của Thủy. Điều này cũng được VKSNDTC và TANDTC tại phiên tòa phúc thẩm khẳng định và TANDTC đã ra quyết định khởi tố bị can Phạm Thu Thủy có hành vi phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Vì thế, tôi hoàn toàn nghi ngờ về năng lực và tính khách quan của cơ quan điều tra và các ĐTV trực tiếp giải quyết vụ án.

Sau khi HĐXX phúc thẩm xử hủy bản án sơ thẩm và quyết định thay đổi tội danh thì vụ án sẽ được điều tra lại theo một quy trình tố tụng với tội danh mới, xin luật sư cho biết quan điểm về vấn đề nêu trên?

Luật sư Trương Quốc Hoè: Với những vấn đề đã nêu ở trên, tôi cho rằng sẽ không khách quan nếu hồ sơ vụ án đã được trả lại để điều tra sẽ tiếp tục do những người tiến hành tố tụng cũ thụ lý giải quyết. Thực tế đã chứng minh cơ quan CSĐT bỏ lọt tội phạm (không khởi tố hành vi phạm tội của Thủy); khởi tố sai tội danh (Tòa phúc thẩm TANDTC đã khởi tố hành vi của các bị cáo phạm tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” chứ không phải là “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”); điều tra, truy tố và xét xử không khách quan dẫn đến việc có thể kết tội oan sai ông Hải khi chưa đủ căn cứ (được ghi nhận tại trang 15, 16 Bản án phúc thẩm số 176/2015/HSPT ngày 21/5/2015 của Tòa phúc thẩm TANDTC tại Hà Nội). Do vậy, nhất thiết các cơ quan chức năng cần nghiên cứu và sớm có quyết định về việc chuyển thẩm quyền điều tra lên cơ quan điều tra cấp trên, để việc điều tra vụ án được tiến hành khách quan, toàn diện và chính xác. Việc vẫn để cơ quan điều tra cũ tiến hành thụ lý điều tra vụ án sẽ không khách quan, khi mà một loạt những sai phạm của cơ quan này trong quá trình điều tra vụ án đã được chỉ rõ tại phiên toà phúc thẩm ngày 21/5/2015.

Đặc biệt, hơn ba năm qua, kể từ khi ông Hải bị bắt giam đến nay, bản thân ông Hải cùng người thân trong gia đình ông Hải đã kêu oan đến rất nhiều nơi. Nhiều cơ quan có thẩm quyền đã có những ý kiến chỉ đạo để góp phần giúp vụ án được điều tra một cách khách quan. Trong đó phải nhắc đến công văn số 2798/UBTP13 ngày 01/7/2015 của Ủy ban Tư pháp Quốc hội gửi Viện trưởng VKSND TP Hà Nội, Thủ trưởng Cơ quan cảnh sát điều tra - CA TP Hà Nội xem xét, giải quyết theo đúng quy định pháp luật và  báo cáo kết quả giải quyết đến UB Tư pháp Quốc hội. Thêm đó là công văn số 1290/CV-TPT của Tòa phúc thẩm - TANDTC tại Hà Nội đề nghị Tổng cục trưởng Tổng cục cảnh sát - Bộ Công an xem xét, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Hay như công văn số 996/VKS-P1 của VKSND TP Hà Nội chuyển đơn kêu oan của bà Lê Thị Bình (vợ ông Hải) đến Cơ quan cảnh sát điều tra - Công An TP Hà Nội giải quyết theo thẩm quyền.

Với sự giám sát của các cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo việc điều tra vụ án, chúng tôi tin tưởng vụ án sẽ được giải quyết một cách khách quan, vô tư và chính xác nhất. Có như vậy vụ án mới được xác định sự thật, không bỏ lọt tội phạm, xử lý đúng người đúng tội và không xử lý oan sai cho người vô tội.

Xin cảm ơn luật sư!

Anh Thế