Đấu thầu tài sản công kiểu “làm xiếc”, kết luận hàng loạt sai phạm nhưng... không xử lý?

Ngoài hàng loạt các sai phạm khi thực hiện quan trắc môi trường của Trung tâm quan trắc cùng với việc hồ sơ quan trắc định kỳ mất tích bí ẩn để Thanh tra tỉnh Bắc Giang không thể tiếp cận, những sai phạm đặc biệt nghiêm trọng trong quá trình “làm xiếc” đấu thầu tài sản công của cơ quan này đã được Thanh tra tỉnh Bắc Giang kết luận.

Theo đó, sai phạm được chỉ ra cụ thể tại các gói thầu mua sắm trang thiết bị trong nhiều năm liên tiếp từ năm 2010 đến năm 2013.

Cụ thể tại gói thầu mua sắm trang thiết bị năm 2010, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang kết luận: Hồ sơ mời thầu (HSMT): Không quy định cụ thể thời gian đóng, mở thầu. Nội dung yêu cầu về mặt kỹ thuật: Yêu cầu về hàng hóa ghi rõ ràng và nước sản xuất, cụ thể: Phần mềm điều khiển hệ thống và phân tích xử lý dữ liệu, ghi rõ là Phần mềm Chemstaion- đây là một phần mềm của hãng Agilent của Mỹ; Bộ chiết ghi rõ là của Đức, vi phạm về các hành vi bị cấm trong đấu thầu được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 23 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về nội dung HSMT quy định hồ sơ mời thầu không được nêu yêu cầu nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa. HSMT không đóng dấu giáp lai, vi phạm quy định tại Điều 26, Nghị định 110/2004/NĐ-CP.

Theo thông báo mời thầu, thời gian đóng thầu vào 7 giờ ngày 11/5/2010 và thời gian mở thầu vào 7 giờ 30 phút ngày 11/5/2010. Nhưng tại Biên bản đóng dấu và Biên bản mở thầu đề cùng thời gian 7 giờ 30 ngày 11/5/2010. Việc làm trên chưa tuân thủ tại khoản 3, Điều 28 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP của Chính phủ.

Trung tâm Quan trắc thực hiện việc đăng tải thông tin về đấu thầu như: Thông báo mời thầu, Thông báo kết quả trúng thầu trên Báo Bắc Giang là không đúng quy định về về yêu cầu đăng tải thông tin đấu thầu, cụ thể đối với đấu thầu rộng rãi không có sơ tuyển, phải thực hiện đăng tải thông tin mời thầu trên Báo Đấu thầu 3 kỳ liên tiếp và trên trang thông tin điện tử về đấu thầu.

Báo cáo kết quả chấm thầu do Trung tâm Quan trắc lập, không do Tổ chuyên gia lập và ký tên, chưa đúng theo quy định tại khoản 1 Điều 63 Luật Đấu thầu năm 2005.

Hơn nữa, Thanh tra tỉnh Bắc Giang còn làm rõ các nội dung sai phạm làm ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả trúng thầu gồm: Hồ sơ mời thầu sai phạm, cụ thể, yêu cầu về năng lực (doanh thu bình quân của 03 năm gần nhất) sai quy định tại Thông tư số 05/2010/TT-BKH, ngày 10/2/2010 của Bộ kế hoạch và Đầu tư, có thể làm hạn chế số nhà thầu tham dự (yêu cầu doanh thu bình quân của 03 năm gần nhất trong HSMT >= 16,5 tỷ, trong khi gói thầu = 2,82 tỷ, hệ số k= 7,23 trong khi yêu cầu của Thông tư là k=1,5). Do đó có 02/02 nhà thầu tham dự thầu không đạt điều kiện mà chỉ có nhà thầu trúng thầu đạt yêu cầu này.

Bà Nguyễn Thị Kim Trinh, Phó Chánh Văn phòng Sở TN&MT là thành viên Tổ chuyên gia tư vấn đấu thầu đồng thời là thành viên Tổ thẩm định của Sở TN&MT là không đúng với quy định tại khoản 4, Điều 12 Luật Đấu thầu năm 2005.

Tại gói thầu mua sắm thiết bị năm 2011, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang cũng kết luận hàng loạt sai phạm như: Kế hoạch đấu thầu được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt ngày 15/5/2011 tại Quyết định số 635/QĐ-UNBD; Báo cáo thẩm định HSMT được lập ngày 18/5/2011, như vậy HSMT và báo cáo thẩm định HSMT được lập và thẩm định trước khi có Quyết định phê duyệt kế hoạch đấu thầu.

Tại hồ sơ mời thầu, sai phạm nghiêm trọng là trong nội dung yêu cầu về cung cấp, Tung tâm Quan trắc đã đưa ra yêu cầu cụ thể về xuất xứ hàng hóa, cụ thể:

* Bộ cất đạm tự động của hãng VELP: Đây là hãng của Italia

* Máy đo khí thải ống khói, ghi rõ xuất xứ Đức

* Hệ thống trưng cất chân không ILMDEST: Đây là hãng sản xuất của Đức.

* Bộ điều khiển Testo mã 06323511: Hãng Testo của Đức.

Việc làm này đã vi phạm về các hành vi bị cấm trong đấu thầu quy định tại điểm b, khoản 2, Điều 23 Nghị định số 85/2009/NĐ-CP (về nội dung HSMT quy định: Hồ sơ mời thầu không được nêu yêu cầu về nhãn hiệu, xuất xứ cụ thể của hàng hóa theo quy định tại khoản 5 Điều 12 của Luật Đấu thầu).

Tuy nhiên, Thanh tra tỉnh Bắc Giang còn chỉ ra thêm những sai phạm của đơn vị này mà Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang không kết luận như:

Chủ đầu tư (Trung tâm Quan trắc) không đăng công khai kế hoạch đấu thầu, thông báo mời thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu trên báo đấu thầu và trang thông tin điện tử về đấu thầu; vi phạm điểm a, b, khoản 1, Điều 5 của Luật Đấu thầu năm 2005. Mặt khác, trong hồ sơ mời thầu không có thông tin về giá gói thầu. Kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu cho thấy, có 02/03 nhà thầu nộp hồ sơ dự thầu có giá cao hơn giá gói thầu (giá gói thầu 2,02 tỷ đồng) và bị loại; chỉ có 01 nhà thầu trả giá thấp hơn giá gói thầu (02 triệu đồng) và đã trúng thầu.

Hồ sơ mời thầu còn một số điểm vi phạm như: Yêu cầu về năng lực (Doanh thu bình quân của 03 năm gần nhất) trong hồ sơ mời thầu và trong báo cáo kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu là không thống nhất (HSMT yêu cầu trung bình mỗi năm 10 tỷ đồng, trong báo cáo đánh giá HSMT chỉ yêu cầu > 3 tỷ đồng); điều này là không hợp lệ và thiếu minh bạch, vi phạm hướng dẫn tại Thông tư số 05/2010/TT-BKH, ngày 10/02/2010 của Bộ Kế hoạch và đầu tư, có thể làm hạn chế số nhà thầu tham dự (yêu cầu doanh thu của 03 năm gần nhất theo yêu cầu chỉ bằng 1,5 lần giá gói thầu). Từ yêu cầu không đúng quy định trên, đã có 01/03 nhà thầu tham dự không đạt điều kiện này…

Đặc biệt, gói thầu mua sắm trang thiết bị 2012, Sở TN&MT không có kết luận về việc tổ chức đấu thầu gói thầu mua sắm trang thiết bị năm 2012 của Trung tâm Quan trắc.

Trong khi đó, Thanh tra tỉnh chỉ rõ: Qua kiểm tra hồ sơ thấy, việc tổ chức đấu thầu, gói thầu mua sắm trang thiết bị năm 2012 của Trung tâm Quan trắc còn có sai sót: Thời gian đóng thầu trong thông báo mời thầu là 7h ngày 08/10/2012, biên bản đóng thầu thực hiện lúc 8h ngày 08/10/2012 (sau 01h) là không thống nhất và không đảm bảo khách quan.

Tại gói thầu mua sắm trang thiết bị năm 2013, Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang kết luận sai phạm tại gói thầu mua sắm trang thiết bị phòng thí nghiệm

“Tại Chương 5 phạm vi cung cấp: Đơn vị ghi rõ nước sản xuất trong yêu cầu về hàng hóa, vi phạm quy định tại khoản 5, Điều 12, Luật Đấu thầu năm 2005; cụ thể: Detector dẫn điện không tiếp xúc - CCD ghi rõ nước sản xuất là Đức; Hóa chất: Dung môi dùng cho HPLC ghi rõ là Châu Âu…

Hàng loạt sai phạm trong quá trình đấu thầu mua sắm tài sản công tại Trung tâm quan trắc tài nguyên và môi trường tỉnh Bắc Giang đã được thanh tra tỉnh Bắc Giang kết luận như vậy. Tuy nhiên, điều khó hiểu là Thanh tra tỉnh Bắc Giang lại đưa ra kiến nghị xử lý rất kỳ lạ: “Do các tồn tại, sai phạm Trung tâm Quan trắc đã xảy ra từ lâu (không còn thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính quy định tại điểm b khoản 1, điều 6 Luật xử lý vi phạm hành chính năm 2012), Việc khắc phục hậu quả về tài chính kế toán (như truy thu tiền, hủy bỏ kết quả đấu thầu) không khả thi, hơn nữa hệ thống máy móc, trang thiết bị được mua sắm qua các gói thầu nêu trên vẫn đang hoạt động bình thường nên không đặt vấn đề xử lý về tài chính, kế toán”.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế