Chính thức đề xuất phương án giải cứu vụ cổ phần hoá “vịt trời” tại HACINCO

Liên quan đến vụ việc cổ phần hóa “vịt trời” tại Công ty Đầu tư Xây dựng số 2 Hà Nội (HACINCO), Báo Dân trí đã đăng tải loạt bài làm rõ việc 23 nhà đầu tư bỏ hơn 21 tỷ “tiền tươi” đi đuổi “vịt trời” suốt hơn 10 năm.

Từ đó, công văn số 410-BC/BCS do Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung trên cương vị Bí thư Ban cán sự Đảng UBND TP Hà Nội ký đã báo cáo Thường trực thành uỷ Hà Nội về quá trình thực hiện cổ phần hóa và đề xuất phương án xử lý tồn tại vướng mắc để chuyển Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội thuộc Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội thành Công ty cổ phần.

Theo đó, sau khi nghiên cứu quá trình triển khai và những vướng mắc trong cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội; tham khảo ý kiến của Bộ Tài chính; Văn phòng chính phủ; ý kiến của các Sở, ngành, doanh nghiệp; các báo cáo của Sở Tài chính. Ban Cán sự Đảng UBND Thành phố báo cáo đề xuất Thường trực Thành ủy 2 phương án xử lý các tồn tại, vướng mắc để chuyển Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội thành công ty cổ phần.

Phương án thứ nhất: Tiếp tục thực hiện Quyết định số 1886/QĐ-UNBD ngày 22/4/2010 của Ủy ban nhân dân Thành phố.

Căn cứ và cơ sở thực hiện Phương án 1 là Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về việc chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần; các Thông tư hướng dẫn: Số 126/2004/TT-BTC ngày 24/12/2004, số 95/2006/TT-BTC ngày 12/10/2006 của Bộ Tài chính; Ý kiến đồng thuận của các Sở, ngành về phương án xử lý trước khi trình UBND Thành phố ban hành Quyết định số 1886/QĐ-UBND ngày 22/4/2010; Công văn số 2432/UBND-KT ngày 12/4/2010 của UBND Thành phố gửi xin ý kiến Ban Chỉ đạo đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương về việc giải quyết tồn tại trong quá trình cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội; Công văn số 167/BĐMDN ngày 19/4/2010 của Ban Chỉ đạo đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương trả lời UBND thành phố Hà Nội;

Ngoài ra, các căn cứ khác gồm: Quyết định số 1886/QĐ-UBND ngày 22/4/2010 của UBND Thành phố; Công văn số 3276/BTC-TCDN ngày 14/3/2011 của Bộ Tài chính về việc tham gia ý kiến về giải quyết tồn tại trong quá trình cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội; Công văn số 1704/VPCP-KNTN ngày 22/3/2011 của Văn phòng Chính phủ, thông báo ý kiến của đồng chí Phó Thủ tướng Trương Vĩnh Trọng như sau: “Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội chịu trách nhiệm chỉ đạo xử lý khẩn trương các tồn tại, vướng mắc trong quá trình cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 theo đúng quy định của pháp luật và báo cáo kết quả lên Thủ tướng chính phủ”.

Phương án thứ hai: Thực hiện điều chỉnh quy mô vốn điều lệ và cơ cấu vốn điều lệ theo giá trị thực tế góp vốn của các nhà đầu tư hợp pháp. Trong đó, vốn nhà nước được xác định theo giá trị đánh giá lại tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31/12/2004 là 7.189.590.000 đồng.

Căn cứ và cơ sở thực hiện phương án 2: Công văn số 1312/UBND –CN ngày 13/3/2007 của UBND Thành phố báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề xuất phương án giải quyết khó khăn vướng mắc của Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội. Trong đó, đề nghị: “UBND Thành phố ban hành Quyết định điều chỉnh quy mô và cơ cấu vốn điều lệ theo kết quả xác định lại, đồng thời chỉ đạo Ban cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 thực hiện Đại hội cổ đông lần thứ nhất theo đúng quy định của Luật Doanh nghiệp…”

Các cứ khác gồm: các văn bản Số 1577/VPCP-ĐMDN ngày 26/3/2007, số 3311/VPCP-ĐMDN ngày 15/6/2007 của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng, thống nhất xác định sai phạm của Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội, đồng thời chấp thuận phương án giải quyết khắc phục do UBND Thành phố đề xuất tại văn bản số 1312/UBND - CN ngày 13/3/2007.

Ban can sự Đảng UBND TP Hà Nội cũng đưa ra các đánh giá tính pháp lý và những vướng mắc của từng phương án xử lý.

Với phương án 1, theo quy định tại Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về việc chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần, tại Điều 3 quy định hình thức cổ phần hóa công ty nhà nước theo 03 hình thức:

“1. Giữ nguyên vốn nhà nước hiện có tại doanh nghiệp, phát hành cổ phiếu thu hút thêm vốn áp dụng đối với những doanh nghiệp cổ phần hóa có nhu cầu tăng thêm vốn điều lệ. Mức vốn huy động thêm tùy thuộc vào quy mô và nhu cầu vốn của công ty cổ phần. Cơ cấu vốn điều lệ của công ty cổ phần được phản ánh trong phương án cổ phần hóa.

2. Bán một phần vốn nhà nước hiện có tại doanh nghiệp hoặc kết hợp vừa bán bớt một phần vốn nhà nước vừa phát hành thêm cổ phiếu để thu hút vốn.

3. Bán toàn bộ vốn nhà nước hiện có tại doanh nghiệp hoặc kết hợp vừa bán toàn bộ vốn nhà nước vừa phát hành thêm cổ phiếu để thu hút vốn”.

Hiện nay, theo Quyết định số 1886/QĐ-UBND ngày 22/4/2010 của UBND Thành phố, cùng với việc giữ nguyên giá trị vốn nhà nước thì đồng thời nhà nước đầu tư thêm vốn vào Công ty cổ phần. Nội dung này đã được UBND Thành phố báo cáo, xin ý kiến Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp Trung ương, xong không được trả lời.

Ngoài ra, việc dồn các cổ phiếu sai phạm để điều chỉnh tăng tỷ lệ vốn góp của nhà nước chưa có quy định tại Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn: Số 126/2004/TT-BTC ngày 24/12/2004, số 95/2006/TT-BTC ngày 12/10/2006 của Bộ Tài chính nên các nhà đầu tư ngoài doanh nghiệp tham gia mua cổ phiếu có đơn kiến nghị không thực hiện và đề nghị điều chỉnh Quyết định số 1886/QĐ-UBND của UBND Thành phố.

Với phương án 2: Theo Thông tư số 95/2006/TT-BTC ngày 12/10/2006 của Bộ Tài chính sửa đổi, bổ sung Thông tư 126/2004/TT-BTC ngày 24/12/2004 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ về chuyển công ty nhà nước thành công ty cổ phần, tại Điểm 6.1.Điểm 11 quy định: “Trường hợp không bán hết số lượng cổ phần đấu giá, Ban Chỉ đạo cổ phần hóa doanh nghiệp báo cáo cơ quan quyết định cổ phần hóa xử lý theo hướng:

Nếu số lượng cổ phần còn lại dưới 50% lượng cổ phần bán đấu giá thì điều chỉnh quy mô vốn điều lệ, tỷ lệ vốn Nhà nước nắm giữa để chuyển doanh nghiệp thành công ty cổ phần”.

Do phương án cổ phần hóa ban đầu theo hình thức kết hợp vừa bán một phần vốn nhà nước, vừa phát hành thêm cổ phiếu để thu hút vốn. Nếu các cổ phần loại ra do vi phạm được coi là các cổ phần phát hành thêm không bán hết thì có thể vận dụng điều chỉnh quy mô vốn điền lệ và cơ cấu vốn điều lệ theo giá trị thực góp. Theo đó, phản ánh đúng số tiền các nhà đầu tư đã góp khi cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội, đồng thời thực hiện phương án trên cơ sở ý kiến thống nhất của nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Sinh Hùng theo đề xuất của UBND thành phố Hà Nội tại Công văn số 1312/UBND-CN ngày 13/3/2007.

Tuy nhiên, do không có hướng dẫn cụ thể tại Nghị định số 187/2004/NĐ-CP ngày 16/11/2004 của Chính phủ và các Thông tư hướng dẫn số 126/2004/TT-BTC ngày 24/12/2004, số 95/2006/TT-BTC ngày 12/10/2006 của Bộ Tài chính nên dẫn đến tranh chấp, khiếu kiện kéo dài về quyền lợi của các bên (doanh nghiệp nhà nước, người lao động và nhà đầu tư bên ngoài đã tham gia mua đấu giá).

Như vậy, cả hai phương án nêu trên đều có những cơ sở pháp lý và những vướng mắc nhất định.

Trên cơ sở làm việc trực tiếp với Bộ tài chính và Văn phòng Chính phủ; ý kiến tham gia của các Sở, ngành, doanh nghiệp; Ban Cán sự Đảng UBND thành phố Hà Nội báo cáo Thường trực Thành ủy về phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc, nhằm xử lý dứt điểm để chuyển Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội thành công ty cổ phần. Các nội dung đề xuất cụ thể như sau:

- Một là: Về hình thức điều chỉnh vốn điều lệ và cơ cấu vốn điền lệ khi xử lý số cổ phần sai phạm trong quá trình cổ phần hóa Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội theo một trong hai phương án sau:

+ Phương án 1: Tiếp tục thực hiện Quyết định số 1886/QĐ-UBND ngày 22/4/2010 của UBND thành phố.

+ Phương án 2: Thực hiện điều chỉnh quy mô vốn điều lệ và cơ cấu điều lệ theo giá trị thực tế góp vốn của các nhà đầu tư hợp pháp. Trong đó, vốn nhà nước được xác định theo giá trị đánh giá tại thời điểm xác định giá trị doanh nghiệp 31/12/2004 là 7.189.590.000 đồng.

- Hai là: Trả lãi các nhà đầu tư.

Áp dụng Thông tư số 127/2014/TT-BTC ngày 05/9/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn xử lý tài chính và xác định giá trị doanh nghiệp khi thực hiện chuyển doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thành công ty cổ phần để tính trả lãi cho các nhà đầu tư hợp pháp và không hợp pháp. Đồng thời, theo đề nghị của Tổng công ty Đầu tư xây dựng và Phát triển nhà Hà Nội và Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội, đề nghị cho phép tính lãi cả phần tiền đặt cọc và trả cho tất cả các nhà đầu tư có chuyển nợ thành vốn góp sai quy định đã nộp tiền từ năm 2005 đến thời điểm chuyển công ty thành công ty cổ phần.

- Ba là: Xử lý tài chính giai đoạn hậu cổ phần và việc đề nghị mua cổ phần của người lao động làm việc từ năm 2005 đến nay:

Việc xử lý tài chính giai đoạn hậu cổ phần được thực hiện theo quy định tại Điều 10 Thông tư số 127/2014/TT-BTC ngày 05/09/2014 của Bộ Tài chính.

Đối với đề nghị “Cho phép người lao động từ năm 2005 đến 2015 được mua cổ phần ưu đãi bổ sung trong giai đoạn này. Tổng số người lao động là 419 lao động, số năm công tác là 2.767 năm tương đương với số cổ phần là 276.700 cổ phần với mệnh giá 10.000đ/ cổ phần. Giá trị ưu đãi cho người lao động 40% tương đương 1.106.800.000đ sẽ được giảm trừ vào vốn Nhà nước” của Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội, đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép CBCNV có tên trong danh sách bảng lương làm việc tại Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội từ năm 2005 đến nay được mua cổ phần ưu đãi khi nhà nước thực hiện thoái vốn.

Sau khi được Thường trực Thành ủy thống nhất, UBND thành phố Hà Nội báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ các nội dung như đã đề xuất. Trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sẽ hướng dẫn Tổng công ty Đầu tư và Phát triển nhà Hà Nội thực hiện xử lý tài chính theo quy định và thực hiện các bước theo quy trình để chuyển Công ty Đầu tư xây dựng số 2 Hà Nội sang công ty cổ phần.

Trước nội dung các phương án được Ban cán sự Đảng UBND TP Hà Nội đề xuất xử lý vụ việc cổ phần hoá kéo dài tại HACINCO, đại diện các nhà đầu tư cho biết rất đồng tình với hướng xử lý quyết liệt của UBND TP Hà Nội, đồng thời bày tỏ tin tưởng vụ việc cổ phần hoá này sẽ được giải quyết đúng quy định của pháp luật.

Sự chậm chễ trong cổ phần hóa tại HACINCO không chỉ khiến 23 nhà đầu tư bỏ “tiền tươi” đi đuổi “vịt trời” suốt hơn 10 năm qua mà chính những người lao động đã làm việc và mua cổ phần tại HACINCO thời điểm tiến hành cổ phần hoá cũng bị dồn vào chân tường. Bao nhiêu năm tháng cống hiến, góp sức xây dựng HACINCO, khi cổ phần hóa, chính những người lao động đang làm việc tại công ty đã phải chuyển nợ lương, chuyển tiền quỹ khen thưởng, quỹ phúc lợi của mình thành cổ phần, thậm chí nhiều người đã phải bỏ tiền mặt để mua cổ phần của HACINCO. Thế nhưng điều lạ là tiền mồ hôi, nước mắt của người lao động bị níu giữ tại HACINCO đến tận bây giờ. Đã hơn 10 năm dâu bể, quyền - lợi ích hợp pháp của người lao động đã mua cổ phần khi cổ phần hoá HACINCO vẫn chỉ là con số 0 tròn chĩnh.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế