“Chi cục thi hành án TP Việt Trì vừa thiếu trách nhiệm vừa vi phạm pháp luật”

Như Dân trí đã đưa tin về việc bà Nguyễn Thị Minh Phương (SN 1963), trú tại tổ 57, khu 14, phường Thanh Miếu - TP Việt Trì (Phú Thọ) phản ảnh việc cưỡng chế thi hành án có dấu hiệu vi phạm pháp luật của Chi cục THA dân sự TP Việt Trì với mảnh đất của gia đình bà kéo dài trong suốt hơn 4 năm qua.

Trong Đơn kêu cứu, bà Phương cho biết do hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn nên vợ chồng bà Phương chưa có điều kiện để chấp hành Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự số 69/2010/QĐST - DS ngày 12/04/2010 của TAND TP Việt Trì (sau đây xin gọi tắt là Quyết định số 69/2010/QĐST-DS), theo đó vợ chồng bà là người có nghĩa vụ thanh toán cho bà Nguyễn Thị Thu Hoàn số tiền gốc và lãi là 393.600.000 đồng.

Bà Phương cho biết hiện nay tài sản duy nhất của vợ chồng bà là quyền sử dụng 370,8m2 đất và tài sản gắn liền trên đất tại thửa đất số 22, tờ bản đồ số 13 theo GCNQSDD số AK 038 429 do UBND TP Việt Trì cấp 26/3/2008, tại địa chỉ: Đội 5, Khu 14, Phường Thanh Miếu, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ. Khối tài sản này đã được vợ chồng bà thế chấp cho ngân hàng vào năm 2009 để vay 250 triệu đồng cho đến nay vẫn chưa thanh toán xong số tiền vay này.

Bà Phương có nguyện vọng được tự bán tài sản đi để trả nợ cho Ngân hàng và các chủ nợ, trong đó có bà Nguyễn Thị Thu Hoàn (theo Quyết định số 69/2010/QĐST-DS), vì giá trị thực tế của khối tài sản là ngôi nhà của vợ chồng bà lớn hơn nhiều giá trị mà các cơ quan chức năng đã định giá, nhưng nguyện vọng này chưa bao giờ được chấp thuận và tạo điều kiện. Ngược lại, theo bà Phương thì Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đã cố đẩy nhanh tiến độ một cách quyết liệt để hoàn tất việc thi hành Quyết định thi hành án số 169/QĐ-THA.

Để rộng đường dư luận, PV Dân trí đã có cuộc trao đổi với luật sư Trương Quốc Hòe - Trưởng VPLS Interla  (Đoàn luật sư TP Hà Nội), hiện đang là luật sư tư vấn, bảo vệ quyền lợi ích hợp pháp cho gia đình bà Phương trong vụ việc này.

Theo luật sư Hòe: Có thể thấy, trong vụ việc này, quá trình hoàn tất thủ tục thi hành án: từ thông báo thi hành án, đến việc tiến hành xác minh tài sản, cho đương sự một khoảng thời gian tự nguyện thi hành án theo luật định, rồi Quyết định cưỡng chế thi hành án gồm các bước kê biên tài sản, ký kết Hợp đồng ủy quyền bán đấu giá tài sản và Bán đấu giá thành, trải qua rất nhiều công đoạn, liên quan đến nhiều tổ chức, cá nhân, đặc biệt liên quan đến công tác niêm yết công khai và thông báo trên phương tiện thông tin đại chúng (đài, báo...) đã được Chi cục THA dân sự TP Việt Trì và các tổ chức liên quan hoàn tất trong vòng hơn hai tháng (từ ngày 27/4/2010 đến ngày 16/7/2010) với một tốc độ quá nhanh chóng nên rất khó có thể đảm bảo tính khách quan và chính xác.

Mỗi quyết định, mỗi văn bản được ban hành chỉ cách nhau có vài ngày, thậm chí là trong cùng một ngày, trong khi vụ việc thì rất phức tạp do: tài sản thi hành án cho bà Nguyễn Thị Thu Hoàn lại đang được thế chấp tại Ngân hàng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, diện tích đất kê biên lại lấn sang diện tích đất nhà hàng xóm với con số lên đến gần 50m2, quyền sử dụng đất là tài sản chung của hộ gia đình nhưng chưa được xác định sở hữu riêng theo phần... Do vậy, vụ thi hành án này sẽ phải đưa rất nhiều tổ chức, cá nhân khác vào tham gia chứ không chỉ đơn thuần chỉ có người được THA và người phải THA, cũng như phải thực hiện nhiều bước xác minh, giải quyết tranh chấp tại cả cơ quan khác là Ngân hàng, Phòng Tài nguyên và môi trường TP Việt Trì, UBND TP Việt Trì, UBND phường Thanh Miếu, Tòa án...

Cụ thể, tại Quyết định số 69/2010/QĐST-DS do TAND TP Việt Trì ban hành ngày 12/4/2010 có thống nhất về thời hạn bà Phương cùng chồng là ông Kiều Văn Phú phải có nghĩa vụ thanh toán cho bà Hoàn số tiền 393.600.000 đồng (Ba trăm chín mươi ba triệu, sáu trăm ngàn đồng) là ngày 25/4/2010. Thế nhưng trên thực tế vào ngày hôm đó, ông Phú bà Phương vẫn chưa bán được nhà để trả nợ cho bà Hoàn nên thỏa thuận trên chưa thực hiện được.

Chỉ 02 ngày, ngay sau khi bà Phương không thực hiện được thỏa thuận tại Quyết định số 69/2010/QĐST-DS, và cũng ngay lập tức sau khi có Đơn yêu cầu Thi hành án của bà Hoàn, ngày 27/4/2010, Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đã ban hành Quyết định thi hành án số 169/QĐ-THA. Đến ngày 21/5/2010, Chi cục thi hành án dân sự TP Việt Trì đã tiến hành kê biên, phát mại tài sản của bà Phương, ông Phú.

Chỉ 04 ngày sau, vào ngày 01/6/2010, Chi cục THA dân sự TP Việt Trì ký Hợp đồng thẩm định với Công ty tư vấn thẩm định và đầu tư công nghệ Gia Lộc (công văn số 238/CV-THA). Ngày 10/6/2010, công ty Gia Lộc có chứng thư gửi Chi cục THA dân sự TP Việt Trì định giá tài sản trị giá 459.500.000 VND (Bốn trăm năm mươi chín triệu năm trăm ngàn đồng).

Có một điều đáng lưu ý là trong cùng một ngày 21/6/2010, Chấp hành viên Chi cục THA dân sự TP Việt Trì vừa có thông báo số 477/TB-THA về việc chuộc lại tài sản đã kê biên định giá và vừa có công văn số 477/CV-THA gửi Doanh nghiệp tư nhân bán đấu giá tài sản Quảng Uy (sau đây xin gọi tắt là Doanh nghiệp Quảng Uy) về việc ủy quyền bán đấu giá tài sản. Tuy nhiên từ trước đến nay bà Phương luôn khẳng định gia đình bà chưa hề nhận được bất cứ thông báo chuộc tài sản nào của Chi cục THA dân sự TP Việt Trì nên gia đình bà đã không có cơ hội để thực hiện được quyền này.

Theo hồ sơ thì quyền sử dụng 370,8m2 đất và tài sản gắn liền trên đất, tại thửa đất số 22, tờ bản đồ số 13 tại địa chỉ: Đội 5, Khu 14, Phường Thanh Miếu, TP Việt Trì, tỉnh Phú Thọ được cấp cho Hộ gia đình ông Phú và bà Phương. Mà theo quy định tại Điều 108 Bộ luật Dân sự thì “Tài sản chung của hộ gia đình gồm quyền sử dụng đất, quyền sử dụng rừng, rừng trồng của hộ gia đình, tài sản do các thành viên đóng góp, cùng nhau tạo lập nên hoặc được tặng cho chung, được thừa kế chung và các tài sản khác mà các thành viên thoả thuận là tài sản chung của hộ”. Và theo Điều 109 thì “Việc định đoạt tài sản là tư liệu sản xuất, tài sản chung có giá trị lớn của hộ gia đình phải được các thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý; đối với các loại tài sản chung khác phải được đa số thành viên từ đủ mười lăm tuổi trở lên đồng ý”.

Vậy theo Khoản 1 Điều 74, Điều 75 Luật THA dân sự năm 2008 quy định về cưỡng chế đối với tài sản chung thì “Trước khi cưỡng chế đối với tài sản thuộc sở hữu chung của người phải thi hành án với người khác, kể cả quyền sử dụng đất, Chấp hành viên phải thông báo cho chủ sở hữu chung biết việc cưỡng chế. 

Chủ sở hữu chung có quyền khởi kiện yêu cầu Toà án xác định phần sở hữu của họ đối với tài sản chung. Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày nhận được thông báo, nếu chủ sở hữu chung không khởi kiện thì người được thi hành án hoặc Chấp hành viên có quyền yêu cầu Toà án xác định phần sở hữu của người phải thi hành án trong khối tài sản chung để bảo đảm thi hành án”

Trong vụ việc này, do thời gian tiến hành các bước của quá trình THA quá ngắn nên Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đã bỏ qua giai đoạn xác minh tài sản của ông Phú, bà Phương trong khối tài sản chung của hộ gia đình, do vậy đã không thông báo cho hai người con của ông Phú, bà Phương được biết về việc cưỡng chế THA, cũng như không hướng dẫn các đương sự khởi kiện ra Tòa án và chính Chấp hành viên cũng không có yêu cầu Tòa án xác định phần sở hữu riêng của ông Phú, bà Phương trong khối tài sản chung của hộ gia đình, mà vẫn tiến hành kê biên cả phần tài sản thuộc sở hữu của hai người con của ông bà, từ đó xâm hại nghiêm trọng đến quyền, lợi ích của họ.

Ngoài ra, khi tiến hành kê biên tài sản, Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đã kê biên sang phần đất nhà ông Lê Minh Khôi 47,5m2, do vậy ông Khôi đã có Đơn khiếu nại về việc này và không đồng ý với việc Chi cục tùy tiện kê biên cả phần đất nhà ông để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án của nhà hàng xóm. Vậy căn cứ vào Điều 75 Luật THA dân sự năm 2008 về Xử lý đối với tài sản khi cưỡng chế có tranh chấp thì trong trường hợp này, Chấp hành viên phải “yêu cầu đương sự, người có tranh chấp khởi kiện tại Toà án hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Chấp hành viên xử lý tài sản đã kê biên theo quyết định của Toà án, cơ quan có thẩm quyền”.

Thế nhưng kể từ thời điểm đó đến nay, ông Khôi hay gia đình bà Phương cũng chưa bao giờ nhận được bất cứ văn bản nào của Chi cục THA dân sự TP Việt Trì liên quan đến vấn đề trên. Đây thực sự là một việc làm không những thiếu trách nhiệm mà còn vi phạm pháp luật nghiêm trọng, xâm phạm đến quyền lợi ích hợp pháp của gia đình ông Khôi. Là cơ quan thực thi pháp luật, Chi cục THA dân sự TP Việt Trì không thể tùy tiện xâm phạm trái pháp luật quyền lợi của một cá nhân để đảm bảo quyền lợi cho một cá nhân, tổ chức khác. Mọt quyết định, mọi hành vi của cơ quan THA đều phải dựa trên cơ sở pháp luật và tuân thủ pháp luật.

Bên cạnh đó, quá trình bán đấu giá tài sản cũng có rất nhiều sai phạm. Ngày 22/6/2010, Chi cục THA dân sự TP Việt Trì đã ký Hợp đồng ủy quyền số 06/2010/HĐUQ với Doanh nghiệp Quảng Uy về việc bán đấu giá tài sản. Và đến ngày 15/7/2010, chị Lê Thị Bích Điệp có ký Hợp đồng mua bán tài sản bán đấu giá với doanh nghiệp Quảng Uy. Và chỉ 01 ngày sau, vào ngày 16/7/2010, Doanh nghiệp Quảng Uy đã bán đấu giá thành với giá 459.500.000đ (Bốn trăm năm mươi chín triệu năm trăm ngàn đồng), bằng đúng giá được nêu trong chứng thư định giá ngày 10/6/2010 của công ty Gia Lộc, người trúng đấu giá là chị Điệp.

Như vậy, chỉ trong đúng 26 ngày, tính từ ngày ký Hợp đồng ủy quyền về việc bán đấu giá, Doanh nghiệp Quảng Uy đã tiến hành bán đấu giá xong tài sản thi hành án và trong quá trình này, Doanh nghiệp Quảng Uy đã bỏ qua nhiều bước quan trọng trong thủ tục bán đấu giá, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền, lợi ích hợp pháp của các đương sự.

Theo xác minh của TAND TP Việt Trì thì “Trong quá trình thực hiện trình tự thủ tục bán đấu giá tài sản, cụ thể là việc niêm yết, thông báo công khai việc bán đấu giá tài sản của DNTN bán đấu giá tài sản Quảng Uy có hành vi vi phạm là không niêm yết, thông báo công khai việc bán đấu giá tại nơi có bất động sản...” (Bản án số 99/2012/DS-ST ngày 30/7/2012).  Do vậy, không thể công nhận kết quả bán đấu giá này được và cần phải tổ chức bán đấu giá lại để đảm bảo sự công bằng cho các đương sự cũng như bảo vệ tính tôn nghiêm của pháp luật.

Xin cảm ơn luật sư!

Anh Thế (thực hiện)