Bức xúc đánh kẻ trộm trọng thương đến tử vong, từ nạn nhân thành phạm nhân?

Sau khi trộm cắp tiền thành công tại một nhà dân, người đàn ông này tiếp tục tới nhà thứ 2 cạy cửa để trộm. Khi bị phát hiện đối tượng đã lên xe máy bỏ chạy, tuy nhiên đã bị người dân bắt giữ...

Theo thông tin ban đầu, vụ việc trên xảy ra vào khoảng 11h15, ngày 16/5 tại xã Tân Thành, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.

Thời điểm trên, người dân phát hiện một người đàn ông có hành vi trộm cắp nên đã hô hoán và bắt giữ được người đàn ông này.

Trong lúc khống chế kẻ trộm, nhiều người không giữ được bình tĩnh nên đã lao vào đánh đập, khiến đối tượng bị thương nặng. Sau đó, người này được đưa đi cấp cứu nhưng do vết thương quá nặng nên đã tử vong.

Trung tá Phan Văn Lý - Trưởng Công an huyện Vụ Bản xác nhận vụ việc trên. Sau khi nhận được tin báo từ Công an xã Tân Thành đơn vị đã khẩn trương có mặt tại hiện trường để điều tra, làm rõ vụ việc.

Trung tá Lý cho biết, qua điều tra, xác định người đàn ông có hành vi trộm cắp trú tại phường Văn Miếu, TP. Nam Định. Người này đã có nhiều tiền án, tiền sự và mắc bệnh xã hội. Gần trưa ngày 16/5, anh ta tới địa bàn xã Tân Thành có hành vi trộm cắp tiền của dân. Sau đó, đối tượng tới nhà thứ hai tiếp tục cạy cửa thì bị phát hiện và lên xe máy bỏ chạy rồi bị bắt giữ.

Hiện Công an huyện Vụ Bản đang phối hợp Công an tỉnh Nam Định tiến hành trích xuất camera để điều tra, làm rõ vụ việc cũng như xác định các đối tượng đã có hành vi đánh người.

Trước thắc mắc của nhiều bạn đọc Dân trí về việc, nếu trong trường hợp người dân phát hiện ra kẻ trộm và bị uy hiếp dẫn đến sử dụng vũ lực để bảo vệ bản thân - có thể dẫn đến cái chết cho kẻ trộm như trong sự việc trên, thì người dân sẽ phải đối diện với mức án nào?

Trả lời câu hỏi của độc giả cùng với nhận định vụ việc trên dưới góc độ pháp lý, luật sư Quách Thành Lực - Giám đốc Công ty Luật TNHH Hà Nội Tinh Hoa cho rằng:

Hành động trộm cắp xâm phạm quan hệ sở hữu được pháp luật Việt Nam bảo hộ. Hành vi trộm cắp tài sản cộng với việc nhân thân có nhiều tiền án tiền sự thì người thực hiện hành vi đó hoàn toàn có khả năng bị xử lý hình sự về tội trộm cắp tài sản theo quy định 173 Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Bộ luật hình sự tại khoản 3 điều 4 quy định “Mọi công dân có nghĩa vụ tích cực tham gia phòng, chống tội phạm”. Theo đó người dân có trách nhiệm đấu tranh phòng chống tội phạm, tuy nhiên mọi hoạt động này phải tuân thủ pháp luật. Khi phát hiện tội phạm quả tang thì bất cứ ai cũng có quyền bắt giữ, giao cho cơ quan Công an, Viện kiểm sát hoặc Ủy ban nhân dân nơi gần nhất.

Dẫu hành vi trộm cắp nguy hiểm cho xã hội, đáng lên án nhưng việc trấn áp, bắt giữ, xử lý đối với người ăn trộm cần phải tuân thủ quy định pháp luật. Pháp luật Việt Nam không cho phép hành động tử xử, không được sử dụng hành động vi trái pháp luật để xử lý hành động trái phạm pháp luật.

Những thiệt hại về sức khỏe trong khi bắt giữ người phạm tội sẽ không bị xử lý hình sự khi thỏa mãn các quy định tại 24 Bộ luật hình sự Gây thiệt hại trong khi bắt giữ người phạm tội : “1. Hành vi của người để bắt giữ người thực hiện hành vi phạm tội mà không còn cách nào khác là buộc phải sử dụng vũ lực cần thiết gây thiệt hại cho người bị bắt giữ thì không phải là tội phạm.

2. Trường hợp gây thiệt hại do sử dụng vũ lực rõ ràng vượt quá mức cần thiết, thì người gây thiệt hại phải chịu trách nhiệm hình sự.”

Theo mô tả của phương tiện truyền thông thể hiện “Trong lúc khống chế kẻ trộm, nhiều người không giữ được bình tĩnh nên đã lao vào đánh đập, khiến tên này bị thương nặng. Sau đó, người này được đưa đi cấp cứu nhưng do vết thương quá nặng nên đã tử vong.”

Với hành vi này những người đánh kẻ trộm có dấu hiệu của hành vi cố ý gây thương tích, với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự làm chết người theo quy định tại khoản 4 điều 134 Bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.

Hành động của một số người dân có tính bột phát, trong hoàn cảnh nạn nhân có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng nên có thể được hưởng tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự như quy định tại khoản 1 điều 51 Bộ luật hình sự: “đ) Phạm tội trong trường hợp vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội; e) Phạm tội trong trường hợp bị kích động về tinh thần do hành vi trái pháp luật của nạn nhân gây ra”.

Trong vụ án này cơ quan tiền hành tố tụng dựa trên video, hình ảnh, lời khai để xác định ai là người gây thương tích cho nạn nhân, ai là người gây ra vết thương nghiêm trọng dẫn đến cái chết của nạn nhân, làm rõ vai trò của từng người thực hiện hành vi từ đó cá thể hóa trách nhiệm hình sự, hình phạt của từng người.

Ngọc Hân (thực hiện)