"Bóng đá nữ chưa ngang bằng được với bóng đá nam thì khó có sự bình đẳng"

Tuy nhiên thay câu hỏi đó bằng câu: Tại sao phụ nữ bất bình đẳng với đàn ông? Tại sao phụ nữ cần phải bình đẳng với đàn ông và bình đẳng là ai hơn, ai kém? thì dường như góc nhìn về vấn đề bình đẳng giới sẽ khác đi rất nhiều, tạo tiền đề cho việc giải quyết được câu hỏi gốc.

Bất bình đẳng có yếu tố giới

Đó chính là vai trò của giới trong đóng góp sự tồn tại, phát triển của xã hội. Ai có vai trò lớn thì được hưởng quyền lợi nhiều và ngược lại.

Thời kỳ mẫu hệ với phương thức đàn ông săn bắn, phụ nữ hái lượm, cả hai giới đều cân bằng trong vai trò kinh tế. Để duy trì nòi giống, gia tăng dân số, tạo dựng sự phát triển đông đảo của dân cư bộ lạc thì chỉ có người phụ nữ mới làm được.

Chính vai trò độc tôn ấy đã định hình xã hội thời kỳ này là chế độ Mẫu hệ. Phụ nữ có quyền lực tuyệt đối trong xã hội, đàn ông phải tuân theo phụ nữ, phụ nữ làm chủ gia đình, làm chủ cả xã hội, có nhiều của cải, tài sản, quyền lực và có nhiều chồng…

Thời kỳ Mẫu hệ dần chuyển sang Phụ hệ khi vai trò của giới trong phát triển xã hội dần dịch chuyển.

Lương thực sẵn có ít đi, cách khai thác giản đơn cần ít sức khỏe như hái lượm không đáp ứng đủ nhu cầu lương thực cho dân số. Cái đói thúc đẩy sự tiến bộ của phương tức sản xuất, chuyển từ săn bắt, hái lượm sang nuôi trồng, cải tạo tự nhiên thay vì khai thác cái có sẵn. Phương thức sản xuất mới đòi hỏi công cụ sản xuất mới, thời kỳ đồ đá chuyển sang thời kỳ đồ đồng.

Khi này phụ nữ có những yếu tố về sinh học, sinh lý, công việc trong gia đình không thể di chuyển chục dặm, đi khỏi nhà hàng tháng tháng, cơ bắp không phát triển để leo trèo trên địa hình phức tạp… Đàn ông có đủ các yếu tố sinh học, sinh lý để đáp ứng yêu cầu của sự thay đổi đó.

Đàn ông săn voi, săn gấu, nuôi nhốt gia súc, chế tạo công cụ lao động, chế tạo vũ khí đánh nhau chiến đấu bảo vệ gia đình, phát động chiến tranh. Vai trò của đàn ông lớn hơn khiến quyền lợi của họ lớn hơn so với phụ nữ. Đàn ông có nhiều của cải, có nhiều vợ, con mang họ cha, đàn ông làm chủ xã hội…

Xã hội hiện nay vẫn đang ghi nhận đàn ông đang có vai trò, ảnh hưởng hơn phụ nữ trong việc đóng góp cho sự phát triển, tiến bộ của xã hội trong nhiều lĩnh vực. 

Không thực sự rõ ràng tồn tại sự bất bình đẳng phụ nữ kém hơn đàn ông

Như diễn giải ở trên, do yếu tố giới mà dẫn tới hình thành vai trò, từ vai trò mà định hình quyền lợi. Vai trò lớn thì quyền lợi nhiều, vai trò ít thì quyền lợi ít. Đây mới chính là sự bình đẳng. Cùng đóng góp, cùng ảnh hưởng mà đàn ông được hưởng nhiều hơn phụ nữ thì mới là bất bình đẳng.

Ví dụ thứ nhất: Bóng đá nữ của Việt Nam đã 6 lần vô địch Đông Nam Á, được tham dự WC, trong khi đội bóng Nam chỉ 2 lần, chưa vượt qua được vòng loại thứ 3 để giành vé tham dự WC.

Tuy nhiên ảnh hưởng đến tinh thần dân tộc, tinh thần của quốc gia, giá trị thương mại thì rõ ràng bóng đá nữ không thể có vai trò lớn như bóng đá nam được. Do vậy quyền lợi của bóng đá nữ không chỉ ở Việt Nam mà nhìn rộng ra thế giới cũng chưa khi nào ngang bằng với bóng đá nam.

Ví dụ thứ hai: Người con có xu hướng yêu thương người mẹ hơn người cha dù cả hai đều có công sinh, công dưỡng với người con. Tuy nhiên vai trò của người cha, sự gắn kết của người cha không thể bằng người mẹ.

Người mẹ mang nặng, đẻ đau, nối liền thịt da, máu huyết, bú mớm, chăm sóc ngày đêm. Do vậy việc người con yêu thương mẹ hơn người cha là tất yếu, xứng đáng với vai trò và không coi là bất bình đẳng.

Mỗi giới có những đặc tính sinh học và từ đặc tính đó có đóng góp khác biệt. Ở vị trí này, với đóng góp này lại yêu cầu sự ghi nhận ở vai trò, vị trí khác thì là thiếu công bằng. Sự thiếu công bằng dẫn tới thiếu bình đẳng.

Phụ nữ có vai trò, có đóng góp riêng của mình, đàn ông có vai trò và đóng góp riêng của họ. Giới nam không đóng góp bằng phụ nữ trong lĩnh vực gia đình nên chẳng thể có được tình cảm của con cái bằng phụ nữ. Phụ nữ không ảnh hưởng đến sự tiến bộ văn minh của nhân loại trực diện, sâu rộng bằng nam giới nên cũng khó yêu cầu vai trò trong xã hội bằng đàn ông.

Tạm kết

Biết đến đâu xin thưa đến đó, giãi bày thì cũng dài, chưa thể hết ý mà cũng sẽ gây ra nhiều tranh cãi. Tôi xin dừng tại đây và mùng 8/3 này vì sự bình đẳng giới đàn ông sẽ vui mừng tặng quà, tặng hoa cho phụ nữ để bày tỏ tình yêu thương, tôn vinh đến một nửa thế giới. Người đàn ông lại vui vẻ rằng 364 ngày còn lại của đàn ông dù thực sự không có một ngày cụ thể nào để ta được phụ nữ tôn vinh.

Luật sư Quách Thành Lực

Giám đốc Công ty Luật Pháp trị