Bình Định: Mập mờ chủ trương cải tạo đất sản xuất để tận dụng bán đất trái phép

Dân chặn xe tải chở đất vì gây bụi

Theo hợp đồng cải tạo đất ruộng giữa UBND xã Cát Trinh và Công ty TNHH Hưng Thiên Long (gọi tắt là Cty Hưng Thiên Long) tại khu Đồng Gai thuộc thôn Phú Nhơn, xã Cát Trinh. Diện tích thi công là hơn 44.919 m², khối lượng đất cần đào chuyển đi là hơn 40.553 m³. Theo đó, Cty Hưng Thiên Long sẽ thi công hạ độ cao, tạo mặt bằng theo từng cấp, mỗi cấp chênh nhau 10 cm; xây dựng tuyến giao thông nội đồng và hệ thống mương tưới, tiêu kết hợp. Ngoài các hạng mục trên, trong quá trình thi công cần phải gia cố bờ suối nằm dọc phía đông khu cải tạo.

Tháng 10/2016, Cty Hưng Thiên Long bắt đầu cho máy múc, máy đào vào khu vực Đồng Gai tiến hành cải tạo đồng ruộng. Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân thôn Phú Nhơn, trong quá trình thi công, xe tải chở đất hoạt động rầm rộ, không che phủ bạt, gây bụi và tiếng ồn ảnh hưởng đến đời sống người dân.

Bà Nguyễn Thị Lan (69 tuổi, thôn Phú Nhơn), bức xúc: “Xe tải chở đất gì mà chạy suốt ngày đêm, có hôm 3 giờ sáng xe đã chạy ầm ầm không ngủ được. Ban ngày, xe chạy nhiều bụi quá chịu không nổi, nên nhiều lần người dân bức xúc ra chặn xe, yêu cầu dừng hoặc phải tưới nước nhưng họ cũng chỉ tưới cho có lệ. Nguy hiểm nhất là các cháu nhỏ chơi ngoài đường, nên gia đình nào có con nhỏ phải cấm tuyệt không cho ra đường vì sợ xe tải gây tai nạn”.

Đi thăm đám ruộng ven đường, ông Sáu Công, người dân thôn Phú Nhơn, ngao ngán: “Đây là chủ trương của xã để cải tạo ruộng đồng phục vụ sản xuất nên dân cũng đồng tình, nhưng nghe nói công ty nào ở huyện Tây Sơn xuống khai thác đất rồi chở đi bán cho các lò gạch ở huyện này. Người dân thì sao mà biết được nhưng bất cập nhất là xe tải chở đất chạy rầm rộ làm đường xuống cấp và ô nhiễm môi trường”.

Xã có “bật đèn xanh” cho doanh nghiệp bán đất?

Theo trình bày của UBND xã Cát Trinh, việc vận chuyển đất thừa của Cty Hưng Thiên Long có thực hiện ngoài cải tạo đồng ruộng thì phần đất thừa để nâng nền khu quy hoạch dân cư trên nền sân vận động cũ của xã và nâng cấp một số tuyến đường đất trong khu vực. Ngoài ra, công ty có vận chuyển bán cho các hộ để trang trải chi phí việc cải tạo (do việc cải tạo đồng ruộng là xã hội hóa). Trong quá trình vận chuyển đất, công ty che chắn không kỹ gây bụi và tiếng ồn, ảnh hưởng đến dân cư hai bên đường.

Trong khi đó, về phía Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định khẳng định việc UBND xã Cát Trinh không yêu cầu đơn vị thi công đăng ký khối lượng đất thừa với cơ quan có thẩm quyền là không đúng quy định của Luật Khoáng sản. Phương án cải tạo đồng ruộng không lập kế hoạch bảo vệ môi trường để UBND huyện xác nhận là không đúng quy định Luật Bảo vệ Môi tường.

Sau đó, UBND xã Cát Trinh đã làm việc và yêu cầu Cty Hưng Thiên Long đăng ký khối lượng đất vận chuyển, thời gian vận chuyển và các công trình san nền từ lượng đất thừa này cho UBND huyện Phù Cát, Sở TN&MT để báo cáo UBND tỉnh quyết định. Đồng thời, lập kế hoạch bảo vệ môi trường để UBND huyện xác nhận theo quy định của luật Bảo vệ Môi trường. Việc vận chuyển đất ra khỏi khu vực dự án cải tạo đồng ruộng khi đã thực hiện đầy đủ các yêu cầu trên. Thế nhưng làm việc với lãnh đạo Sở TN&MT xác nhận, đến nay đơn vị chưa nhận được hồ sơ đăng ký khối lượng đất thừa cũng như các hồ sơ liên quan của Cty Hưng Thiên Long.

Nói về việc này, ông Nguyễn Ngọc Phước, Chủ tịch UBND xã Cát Trinh, cho biết: “Chủ trương thì của xã nhưng chúng tôi xin ý kiến của huyện và được sự đồng ý của huyện mới triển khai thực hiện chứ không làm ẩu. Về việc xe chạy gây ô nhiễm bụi, tôi nghĩ chắc có lúc chứ không phải triệt để. Tuy nhiên, khi triển khai xã cũng quán triệt đơn vị phải tưới nước và xã cũng thường xuyên kiểm tra”.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Huỳnh Quang Vinh, Phó Giám đốc Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định khẳng định: “Việc công ty Hưng Thiên Long chở đất đi nơi khác mà chưa có xin phép cơ quan có thẩm quyền là sai với quy định. Ở đây, nếu có yếu tố kinh doanh thì công ty phải được sự cho phép của cơ quan có thẩm quyền và phải đóng thuế cho nhà nước. Sắp tới, nếu công ty vẫn tiếp tục hoạt động thì Sở sẽ chỉ đạo các phòng chức năng cùng với thanh tra sẽ làm việc với địa phương, nếu có vi phạm thì sẽ có hướng xử lý theo pháp luật”.

Ông Vinh khuyến cáo: “Về bản chất đất sét là tầng cách nước, nếu lạm dụng cải tạo mãi thì tầng cách nước mất đi. Dẫn đến đồng ruộng ở đây không còn chứng năng giữ nước thì có trồng lúa cũng mất năng suất”.

Doãn Công