Bình Định: Kè biển 80 tỷ bị sóng đánh “bay” do thiên tai?

UBND tỉnh Bình Định vừa có kết luận nguyên nhân hư hỏng của đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan (huyện Hoài Nhơn, Bình Định). Đồng thời, yêu cầu UBND huyện Hoài Nhơn tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, thi công, giám sát… liên quan.

Thi công “ẩu”, đổ thừa thiên tai?

Công trình đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan có tổng chiều dài gần 2,4km, trải dài từ thôn Thiện Chánh 2, xã Tam Quan Bắc đến phía Đông xã Tam Quan Nam. Công trình do UBND huyện Hoài Nhơn làm chủ đầu tư, Công ty TNHH Tân Lập (huyện Hoài Ân) trúng thầu đơn vị thi công, với tổng mức đầu tư gần 80 tỷ đồng. Thế nhưng, công trình vừa vào sử dụng chưa được bao lâu thì xuất hiện hư hỏng nghiêm trọng, nhiều vị trí của bờ kè bị đổ sập.

Theo người dân địa phương cho biết, đợt bão lũ xảy ra cuối năm 2017 tuy không quá mạnh, nhưng có nhiều đoạn kè đã bị sóng đáng sụt lún, có đoạn sóng đánh “bật gốc”. Thật khó để lý giải một công trình gần 100 tỷ đồng đưa vào sử dụng không lâu đã bị hư hỏng. Do vậy, nhiều người dân hoài nghi về chất lượng công trình này quá kém, đề nghị cơ quan vào cuộc kiểm tra, đánh giá lại nguyên nhân để có hướng xử lý.

Trong khi đó, kết luận do Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu ký nói về nguyên nhân hư hỏng của đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan. Cụ thể, nguyên nhân khách quan diễn biến bất thường của thời tiết năm 2016 và cơn bão số 12/2017 gây gió mạnh, sóng lớn vượt qua đỉnh kè và tràn vào đường đi gây xói lở thân kè và đường đi. Trong cùng thời điểm xảy ra hư hỏng đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan, có một số công trình kè biển dọc các tỉnh miền Trung cũng bị hư hỏng.

Còn nguyên nhân chủ quan, do đơn vị tư vấn thiết kế (Công ty CP Tư vấn đầu tư xây dựng SPQD, TP Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) do thiếu kinh nghiệm trong thiết kế các công trình kè đối với bãi ngang, bờ biển biến động mạnh nên chọn phương án tuyến chưa hợp lý, kết cấu thân kè, chân kè chưa đảm bảo chịu lực trực tiếp từ sóng biển.

Các thông số sóng thiết kế, biện pháp gia cố chân và mái kè tại các vị trí xung yếu chưa được chú trọng, chỉ dẫn biện pháp kỹ thuật thi công không phù hợp… nên dẫn đến hư hỏng công trình.

Đơn vị thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và dự toán là Trung tâm Tư vấn và chuyển giao công nghệ thủy lợi (thuộc Tổng cục Thủy lợi) thiếu trách nhiệm trong thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và dự toán công trình.

Nhà thầu thi công (Công ty TNHH Tân Lập, huyện Hoài Ân, Bình Định) tự thay đổi biện pháp thi công (đào hở, đặt ống buy) cho phù hợp với điều kiện thực tế hiện trường nhưng không trao đổi, bàn bạc với đơn vị thiết kế bằng văn bản để điều chỉnh biện pháp thi công và tổ chức giám sát chất lượng thi công kịp thời. Biện pháp thi công bêtông khối phủ các ống buy chưa bơm tiêu nước hố móng triệt để.

Đơn vị giám sát... bỏ giám sát

Thật khó lý giải công trình 80 tỷ đồng nhưng đơn vị giám sát đã “vô trách nhiệm” không giám sát. Cụ thể, kết luận cũng chỉ ra đơn vị giám sát là Công ty TNHH Tư vấn đầu tư và phát triển Bình Định đã không tiến hành giám sát, lập biên bản báo cáo chủ đầu tư và các bên liên quan khi đơn vị thi công thay đổi biện pháp thi công, chưa thực hiện hết trách nhiệm.

Trong khi đó, Ban quản lý dự án Đầu tư và Xây dựng huyện Hoài Nhơn, đơn vị được giao nhiệm vụ quản lý dự án đã không phát hiện được những sai sót trong thiết kế, các thay đổi biện pháp thi công để báo cáo kịp thời cho chủ đầu tư, không hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Trước những sai phạm trên, UBND tỉnh Bình Định yêu cầu kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm liên quan đến nguyên nhân khiến kè hư hỏng. Đồng thời, giao Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định phải chịu trách nhiệm về thẩm định dự án đầu tư và thiết kế cơ sở của công trình.

Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Hồ Quốc Dũng cũng giao UBND huyện Hoài Nhơn (chủ đầu tư dự án) tổ chức kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan bao gồm: chủ đầu tư, đại diện chủ đầu tư, đơn vị thiết kế, thi công, giám sát… UBND huyện Hoài Nhơn phải đề xuất xử lý sai phạm theo thẩm quyền, đồng thời đề xuất các giải pháp khắc phục hư hỏng đê kè chống xói lở bờ biển Tam Quan, báo cáo cho UBND tỉnh Bình Định trước ngày 31/12/2018.

Một số hình ảnh bờ kè chống xói lở biển Tam Quan (huyện Hoài Nhơn, Bình Định) bị sóng đánh sập trước đó:

Doãn Công