Bình Định: Doanh nghiệp đào cát, dân lo sạt lở sập nhà, chính quyền trấn an

Ngày 22/6, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu cùng đại diện các sở, ngành trong tỉnh đã đối thoại với người dân các xã Canh Vinh, Canh Hiển (huyện Vân Canh) về tình hình khai thác cát trên sông Hà Thanh. Lý do, một số doanh nghiệp được UBND tỉnh Bình Định cấp giấy phép khai thác từ năm 2015 hoặc 2016. Tuy nhiên, đến nay các doanh nghiệp vẫn không thể khai thác cát vì người dân phản đối, ngăn chặn.

Người dân lo ngại sạt lở, nhà sập

Theo người dân ở đây cho rằng, các doanh nghiệp khai thác cát làm sạt lở bờ sông, làm cạn kiệt nguồn nước ngầm, sạt lở cây trồng của người dân trên các bãi bồi…Không những vậy việc khai thác cát làm ảnh hưởng môi trường nhưng không được lợi lộc gì.

Cụ Nguyễn Thành (75 tuổi, trú thôn Tân Vinh, xã Canh Vinh) cho rằng các doanh nghiệp hút cát gần bờ sông đã gây sạt lở nhiều hàng tre ở 2 bên bờ. Nếu để các doanh nghiệp tiếp tục khai thác cát thì sông Hà Thanh sẽ sạt lở nghiêm trọng hơn vào mùa mưa lũ và hiểm họa sẽ khó lường.

“Việc nhà nước cho phép khai thác cát để phát triển xây dựng là đúng nhưng nghịch lý là người dân lấy chút cát xây chuồng bò, chuồng heo cũng phải mua lại từ doanh nghiệp. Vì vậy, việc khai thác cát chỉ để phục vụ lợi ích của doanh nghiệp, trong khi đó ô nhiễm môi trường, cạn kiệt nguồn nước… thì chính người dân gánh chịu”- ông Thành bức xúc.

Trong khi đó, cụ Nguyễn Duy Đĩnh (90 tuổi, cùng ở thôn Tân Vinh) cho biết: “Chỉ 3 km mà có đến 7-8 điểm khai thác cát suốt mấy năm nay rồi, hiện vẫn còn 3 điểm khai thác cát. Ngày trước, mùa nắng hay mùa mưa gì sông Hà Thanh cũng có nước hết, giờ thì mùa nắng dòng sông cạn, nước ngầm mất nên các giếng nước của dân không có nước. Người dân làm đơn gửi khắp các nơi nhưng không cơ quan nào chịu giải quyết, doanh nghiệp cứ khai thác cát. Tôi đề nghị đình chỉ hoạt động khai thác cát tại xã Canh Vinh”.

Sạt lở là do lũ lụt?

Ông Nguyễn Bá Đẩu, Phó Chủ tịch UBND huyện Vân Canh (Bình Định) xác nhận, tình trạng sạt lở 2 bên bờ sông Hà Thanh theo phản ánh của người dân là có thật. Tuy nhiên, nguyên nhân là do tình hình lũ lụt mấy năm qua diễn biến quá phức tạp.

“Việc khô nước là vấn đề chung toàn tỉnh và tồn tại nhiều năm qua. Bà con lấy lý do khai thác cát gây ra tình trạng giếng khô nước, tôi nghĩ đây không phải là nguyên nhân chính”- ông Đẩu phân tích.

Theo Trần Châu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định trước đây, một số doanh nghiệp khai thác cát trên sông Hà Thanh không đúng với quy định, có phần bừa bãi. Quá trình vận chuyển cát làm ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đường xá và một số doanh nghiệp hăm dọa khi người dân tự ý lấy cát đem về xây nhà… Vấn đề này đã được UBND tỉnh Bình Định kiểm tra, xử lý dứt điểm.

Ông Châu cũng cho biết, các địa điểm được UBND tỉnh Bình Định cấp phép khai thác cát trên sông Hà Thanh đều là những bãi bồi. Nếu những bãi bồi này không được khai thác, vào mùa mưa lũ, nước bị nén dòng phải chảy sang một bên bờ dẫn đến xói lở. Trước khi cấp phép khai thác cát, UBND tỉnh Bình Định giao Sở NN&PTNT, Sở TN&MT, Sở Xây Dựng phối hợp với chính quyền địa phương nghiên cứu, chọn vị trí phù hợp.

“Cả 10 năm nay, sông Hà Thanh đã không có nước vào mùa nắng rồi, do nước từ các suối chảy về sông rất ít, chứ không phải do khai thác cát gây ra. Muốn giữ nguồn nước thì chúng ta phải giữ từ thượng nguồn, phải giữ được rừng, chứ không phải giữ từ hạ lưu. Nguồn nước sông Hà Thanh phụ thuộc vào lượng mưa, nguồn nước ngầm và điều kiện khí hậu thay đổi. Tuy nhiên, nếu đúng như đúng như bà con phản ánh ở đây, việc khai thác cát ảnh hưởng đến nguồn nước ngầm, gây sạt lở bờ sông thì UBND tỉnh sẽ đình chỉ khai thác ngay” - ông Châu cho hay.

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bình Định, trên sông Hà Thành đoạn qua địa bàn xã Canh Vinh (huyện Vân Canh) có 5 đơn vị được UBND tỉnh Bình Định cấp giấy phép khai thác cát. Tất cả đều nằm trong Khu quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản tỉnh Bình Định và đầy đủ thủ tục pháp lý.

Doãn Công