Bàn thêm về văn hoá đọc hiện nay

Anh bạn tôi là thầy giáo dạy Văn trăn trở: Không hiểu lớp trẻ bây giờ nghĩ gì? Trong khi thế giới đang chuyển dần từ hậu công nghiệp sang kinh tế tri thức, vậy mà lớp trẻ lại ít quan tâm đến văn hóa đọc.

 

Anh đưa ra nhiều dẫn chứng rất cụ thể: nào là thư viện huyện chẳng mấy khi có bạn trẻ đến mượn sách, nào là các cửa hàng sách cũng chỉ nhộn nhịp trong mấy ngày đầu năm học mới bởi phụ huynh, học sinh đến mua sách giáo khoa và tài liệu tham khảo, tài liệu nâng cao. Còn lại các ngày trong năm ít thấy lớp trẻ đến mua sách về đọc...

 

Cũng bởi do ít đọc, ít tìm hiểu, cập nhật thông tin qua sách báo, nên vốn văn chương của lớp trẻ bây giờ “cạn” lắm. Khi chấm những bài thi tốt nghiệp và bài thi đại học mới càng thấy rõ điều này. Những câu văn ngô nghê, những cột mốc lịch sử bị sai lệch, rồi lấy râu ông nọ cắm cắm bà kia... đang gióng lên hồi chuông về văn hóa đọc hiện nay của giới trẻ.

 

 

Cũng tại bởi trong thời đại bùng nổ thông tin, các kênh truyền hình cả đêm lẫn ngày đầy ắp phim, ảnh. Mọi thông tin có đầy trên các mạng, chỉ cần nhấp chuột rà qua các mạng, muốn gì cũng có và cả sự nhộn nhịp của quán xá cũng cuốn hút mất hết thời gian của giới trẻ.

 

Ngày xưa ngay cả trên xe tàu, trong giờ nghỉ giải lao... cũng thấy không ít người vội đem sách ra đọc. Chúng tôi còn nhớ ngay trong quân đội khi hết giờ luyện tập, chuẩn bị đi ngủ, anh em thường tổ chức chương trình đọc truyện đêm khuya trong vòng 30 phút đến một tiếng. Những truyện được đọc đi, đọc lại nhiều lần vẫn không thấy chán.

 

Cánh cán bộ miền núi chúng tôi khi đi cơ sở, quà quý nhất cho các thầy cô giáo cắm bản là mấy tờ báo, ít cuốn tạp chí và vài bức tranh. Nay xem ra những thứ đó cũng không còn được thầy cô mặn mà nữa.

 

Đọc sách không phải chỉ để giết thời gian, mà đọc sách  là để nâng cao nhận thức, tích lũy vốn văn học, qua sách vở tìm được những câu văn hay, những ý thơ đẹp. Không ít người luôn ghi chép những câu văn, bài thơ vào cuốn sổ, phục vụ cho công tác hoặc truyền dạy cho con cháu.

 

Nhà Văn Lỗ Tấn đã từng nói: Muốn viết một chữ trong bụng phải có một tấn chữ, muốn nói một từ, trong đầu phải có một ngàn từ.

 

Trong đọc sách sẽ tạo cho người ta một thói quen, rèn luyện cho đôi mắt thêm tinh, nhanh. Người ham đọc sách sẽ rút ra được phương pháp đọc, đọc bằng mắt để rà nhanh, phát hiện những ý hay mình cần tìm. Đọc bằng miệng vừa huy động tổng hợp mắt nhìn, miệng đọc, tai nghe và não ghi vào bộ nhớ, tạo sự nhớ lâu, hiểu sâu ý nghĩa của nó.

 

Lênin đã dạy rằng: “Không có sách, không có tri thức/Không có tri thức, không có chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản.

 

Vậy mà ngày nay xem ra văn hóa đọc đang bị giới trẻ lãng quên. Cội nguồn lịch sử và cả những gương người tốt, việc tốt ít đến với bạn đọc trẻ... Những điều đó đang làm cho sinh hoạt văn hóa kém phần hấp dẫn, đạo đức xã hội xuống cấp.

 

Rất mong ngành văn hóa sớm tìm phương pháp để duy trì và phát triển văn hóa đọc cho lớp trẻ.