Bài 2: Vi phạm tố tụng nghiêm trọng, TAND TP Kon Tum bị Tòa tỉnh "tuýt còi"

Bản án “lạ đời”

Sau khi “biến hóa” sổ đỏ của vợ chồng cụ Miều thành của mình, ông Phạm Đức Thuận đã đến khu đất số 03 Thi Sách để lấy đất xây dựng. Lúc này bà Phường mới ngã ngửa đất của gia đình mình đã bị chiếm trên giấy tờ lúc nào không hay, và bà nhất quyết không đi khỏi nhà mình. Thấy vậy, ngày 2/5/2011, ông Thuận đã khởi kiện yêu cầu Tòa án buộc bà Phường phải giao trả cho ông Thuận toàn bộ diện tích đất 1.260m2 của gia đình bà Phường cho mình. Ngày 26/9/2011, TAND TP Kon Tum đưa vụ án này ra xét xử với một bản án thể hiện nhiều vi phạm.

Tại Bản án số 27/2011/DS-ST ngày 26/9/2011 của TAND TP Kon Tum cho rằng: Việc khởi kiện của anh Thuận là có căn cứ và đúng pháp luật. Việc công chứng hợp đồng chuyển nhượng số 88 ngày 16/6/2010 của phòng công chứng số 1 là đúng trình tự và đúng pháp luật; Do một phần diện tích đất 1.260m2 mà ông Thuận đã được đứng tên có một phần căn nhà làm việc của Công ty Đăng Khoa với diện tích 140m2 (4m đất theo chiều rộng theo mặt đường) và có giá thị trường là 600 triệu đồng (theo biên bản định giá ngày 17/6/2011), và phần đất này anh Thuận tự nguyện cho bà Phường tiếp tục sử dụng và bà Phường phải trả lại số tiền trên cho anh Thuận. Nhưng tòa lại không buộc bị đơn phải chịu án phí với số tiền này. Cho nguyên đơn nộp tạm ứng án phí với loại án tranh chấp không có giá ngạch với số tiền 200.000 đồng.

Và Hội đồng xét xử Quyết định:

- Buộc chị Trương Thị Công Phường phải tháo dỡ toàn bộ công trình, vật kiến trúc xây dựng trên đất và trả cho anh Phạm Đức Thuận diện tích đất 1.120m2 tại số 03 Thi Sách, TP Kon Tum, Kon Tum theo giấy CNQSDĐ số BC 661747…

- Bà Phường phải chịu 113 triệu đồng tiền án phí dân sự sơ thẩm…

Không chấp nhận bản án trên, bà Phường đã làm đơn kháng cáo lên cấp phúc thẩm và đơn tố cáo, kêu cứu lên UBND tỉnh Kon Tum.

Vi phạm tố tụng nghiêm trọng tại TAND TP Kon Tum

Ngày 27/2/2012 TAND tỉnh Kon Tum đưa vụ án ra xử phúc thẩm với bản án số 05/2012/DS-PT đã chỉ ra những vi phạm nghiêm trọng của Tòa sơ thẩm như:

Về áp dụng luật: Do diện tích đất 1260m2 đất vẫn còn đứng tên quyền sử dụng là ông Phan Cù và bà Lê Thị Miều theo giấy “Chứng nhận quyền sở hữu nhà ở” số 184/CNSH do Sở xây dựng Kon Tum cấp ngày 22/10/1992. Nên giao dịch chuyển nhượng của bà Miều, bà Phường đối với anh Thuận là giao dịch dân sự vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật pháp được quy định tại Điều 128 Bộ luật dân sự năm 2005. Tòa án cấp sơ thẩm xác định hợp đồng chuyển nhượng này có giá trị pháp lý để chấp nhận đơn khởi kiện của anh Thuận là chưa đánh giá chứng cứ toàn diện, đầy đủ và chính xác.

Về tố tụng: - Bà Miều là một bên trong hợp đồng, ngày 19/5/2011, bà Miều mất, lẽ ra cấp sơ thẩm phải đưa người đại diện hợp pháp của bà Miều tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan để giải quyết vụ án, đảm bảo quyền lợi, nghĩa vụ các bên đương sự. Nhưng cấp sơ thẩm không tiến hành tủ tục này là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.

- Nguyên đơn tự nguyện chuyển nhượng cho bị đơn diện tích đất 140m2, bị đơn trả số tiền 600 triệu đồng, tòa ghi nhận sự tự nguyện này nhưng lại không buộc bị đơn phải chịu án phí với số tiền này là không đúng.

Ngoài những vi phạm nghiêm trọng trên, cấp phúc thẩm còn chỉ ra những vi phạm khác của Tòa TP Kon Tum như: “Bản án gốc được Hội đồng xét xử thông qua tại phòng nghị án, thể hiện thời hạn kháng cáo “16/9/2011” (BL 156), nhưng ngày xét xử là ngày 26/9/2011, và bản án chính do Chủ tạo phiên tòa thay mặt Hội đồng xét xử ký phát hành lại thể hiện thời hạn kháng cáo tính từ ngày 26/9/2011. Cấp sơ thẩm đã vi phạm Điều 238 và Điều 245 Bộ luật tố tụng dân sự và hướng dẫn tại mục 10 phần III Nghị quyết số 02/2006/NQ-HĐTP ngày 12/5/2006 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao hướng dẫn thi hành các quy định trong phần thứ hai “Thủ tục giải quyết vụ án tại Tòa án cấp sơ thẩm” của Bộ luật tố tụng dân sự”…

Vì vậy, Tòa phúc thẩm quyết định: - Chấp nhận một phần đơn kháng cáo của chị Trương Thị Công Phường.

- Hủy toàn bộ bản án dân sự sơ thẩm số 27/2001/DS-ST ngày 26/9/2011 của TAND TP Kon Tum. Chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án để TAND TP Kon Tum giải quyết theo thủ tục sơ thẩm.

Không chỉ Tòa cấp tỉnh, mà ngày 21/9/2012, UBND tỉnh Kon Tum đã ra Thông báo số 173/TB-UBND kết luận giải quyết tố cáo của bà Phường nêu rõ: Việc tố cáo của bà Phường đối với ông Bùi Đình Khuyên- Trưởng phòng công chứng số 1 tỉnh Kon Tum là đúng sự thật vì: Vào thời điểm bà Phường và bà Miều chuyển nhượng đất số 03 Thi Sách cho ông Thuận thì theo quy định của Luật Đất đai 2 người này chưa có quyền chuyển nhượng. Việc soạn thảo và công chứng các hợp đồng chuyển nhượng tài sản nói trên của ông Bùi Đình Khuyên, công chứng viên đã không thực hiện đúng các quy định tại Điều 35 Luật Công chứng năm 2006 khi không kiểm tra, làm rõ tính hợp pháp của giấy tờ pháp lý về quyền sử dụng, quyền sở hữu đối với tài sản được chuyển nhượng giữa các bên có liên quan trong hợp đồng chuyển nhượng tài sản.

Về vi phạm của Công chứng viên Bùi Đình Khuyên, UBND tỉnh giao Sở Tư pháp chỉ đạo Chánh Thanh tra sở lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với ông Khuyên về hành vi soạn thảo hợp đồng chuyển nhượng diện tích đất và tài sản gắn liền với đất tại thửa đất số 49, tờ bản đồ 61 tại địa chỉ số 03 đường Thi Sách (TP Kon Tum).

Mặc dù, UBND tỉnh và TAND tỉnh đã chỉ rõ những sai phạm trong vụ án này, nhưng ở phiên sơ thẩm mới đây nhất TAND TP Kon Tum vẫn phớt lờ, có nhiều dấu hiệu bao che cho sự vi phạm trong vụ án, và ngay cả việc luật sư bị các đối tượng xã hội đen bao vây tại Tòa án cũng bị làm ngơ.

Tuệ Mẫn