Phụ nữ Việt Nam dành trung bình 20,2 giờ/tuần để làm việc nhà

Kết quả báo cáo nghiên cứu vừa được Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam công bố cho thấy, đại dịch Covid-19 không chỉ gây khó khăn về lĩnh vực kinh tế mà còn có nguy cơ ảnh hưởng tới vấn đề bất bình đẳng giới.

Báo cáo nghiên cứu mới của ILO Việt Nam kêu gọi phụ nữ và nam giới thay đổi tư duy nhằm thay đổi hành vi kinh tế của họ, hướng tới đạt được bình đẳng giới trên thị trường lao động.

Theo đó, với tỷ lệ tham gia thị trường lao động cao đáng kể, lao động nữ gặp phải nhiều bất bình đẳng trên thị trường lao động và gánh nặng kép vừa đi làm vừa cáng đáng trách nhiệm gia đình nặng nề hơn nam giới.

Mặc dù sự chênh lệch giới trong tỷ lệ tham gia lực lượng lao động ở Việt Nam ít hơn so với thế giới, mức chênh lệch này vẫn duy trì ở mức 9,5 điểm phần trăm trong suốt thập kỷ qua.

Theo báo cáo nghiên cứu "Giới và Thị trường Lao động ở Việt Nam: Phân tích dựa trên số liệu Điều tra Lao động - Việc làm", phân bổ trách nhiệm gia đình không đồng đều trong xã hội Việt Nam có thể là nguyên nhân dẫn tới sự chênh lệch này.

Số liệu điều tra Lao động - Việc làm năm 2018 cho thấy, gần một nửa số phụ nữ lựa chọn không hoạt động kinh tế vì "lý do cá nhân hoặc liên quan đến gia đình", trong khi chỉ có 18,9% nam giới không tham gia hoạt động kinh tế viện dẫn lý do này.

Theo bà Valentina Barcucci, Chuyên gia Kinh tế Lao động của ILO Việt Nam, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: "Trước đại dịch Covid-19, cả phụ nữ và nam giới đều tiếp cận việc làm khá dễ dàng. Nhưng nhìn chung, chất lượng việc làm của phụ nữ thấp hơn của nam giới".

Lao động nữ chiếm đa số trong những việc làm dễ bị tổn thương, đặc biệt là công việc gia đình. Thu nhập của họ thấp hơn của nam giới bất luận thời giờ làm việc là tương đương với nam giới và chênh lệch giới về trình độ học vấn đã được thu hẹp đáng kể.

"Bất bình đẳng đối với phụ nữ về chất lượng việc làm và phát triển nghề nghiệp cũng bắt nguồn từ trách nhiệm kép mà họ phải gánh vác", bà Barcucci cho biết. Trong khi đó, phụ nữ phải dành thời gian làm việc nhà nhiều hơn gấp đôi so với nam giới.

Tác động của Covid-19 về giới

Thống kê của ILO cho thấy, đại dịch đã gây nên hệ quả là tổng số thời giờ làm việc sụt giảm đáng kể trong quý 2/2020 và mới chỉ được phục hồi trong nửa cuối năm. Phụ nữ là đối tượng phải chịu tổn thất về thời giờ làm việc nặng nề nhất.

Tổng số giờ làm hàng tuần của phụ nữ trong quý 2/2020 chỉ bằng 88,8% tổng số giờ làm của họ trong quý 4/2019, con số này ở nam giới là 91,2%. 

Tuy nhiên, số giờ làm việc của phụ nữ lại phục hồi nhanh hơn. Trong ba tháng cuối năm 2020, phụ nữ đã làm việc nhiều hơn 0,8% số giờ so với cùng kỳ năm 2019, trong khi nam giới chỉ làm nhiều hơn 0,6%.

"Những phụ nữ làm việc nhiều giờ hơn bình thường trong nửa cuối năm 2020 có lẽ là để bù đắp cho các khoản thu nhập bị mất trong quý II," bà Barcucci nhận định.

Đồng thời, bà Barcucci nói, những giờ làm tăng thêm này khiến gánh nặng kép họ vốn phải gánh vác càng nặng nề hơn, do họ vẫn phải dành quá nhiều thời gian làm việc nhà so với nam giới.

"Căn nguyên của bất bình đẳng trên thị trường lao động chính là những vai trò truyền thống mà phụ nữ được kỳ vọng phải đảm nhận, và những kỳ vọng này được củng cố bằng các chuẩn mực xã hội," Tiến sỹ Chang-Hee Lee, Giám đốc ILO Việt Nam, cho biết.