Điều kiện, đối tượng được rút bảo hiểm xã hội một lần trong năm 2024

Theo Khoản 1 Điều 60 Luật BHXH năm 2014, người lao động được rút BHXH một lần trong 4 trường hợp. Nghị quyết 93/2015/QH13 bổ sung thêm một trường hợp là người lao động sau 1 năm ngừng tham gia BHXH và chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

Ngày 11/11/2015, Chính phủ ban hành Nghị định số 115/2015/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật BHXH về BHXH bắt buộc, trong đó có điều khoản quy định rõ hơn về các trường hợp được phép rút BHXH một lần.

Cụ thể, Khoản 1 Điều 8 Nghị định số 115/2015/NĐ-CP quy định 4 trường hợp được rút BHXH một lần đối với người lao động là công dân Việt Nam tham gia BHXH bắt buộc và người đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

Thứ nhất, người lao động đủ tuổi hưởng lương hưu theo quy định mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; lao động nữ là người hoạt động chuyên trách hoặc không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn khi nghỉ việc mà chưa đủ 15 năm đóng BHXH và không tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện.

Thứ 2, người lao động sau một năm nghỉ việc mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH và không tiếp tục đóng BHXH.

Thứ 3, người lao động ra nước ngoài để định cư.

Thứ 4, người lao động đang bị mắc một trong những bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

Hiện Chính phủ đang dự thảo sửa đổi Luật BHXH, trong đó có 2 đề xuất sửa đổi liên quan đến điều kiện hưởng BHXH một lần.

Thứ nhất, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đề xuất giảm số năm đóng BHXH để đủ điều kiện hưởng lương hưu từ 20 năm xuống còn 15 năm.

Với đề xuất này, người lao động chỉ cần đến tuổi nghỉ hưu và đủ 15 năm đóng BHXH là được hưởng chế độ hưu trí, giúp có thêm nhiều người đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Đồng thời, đề xuất này cũng làm thay đổi điều kiện để hưởng chế độ BHXH một lần của người lao động đủ tuổi nghỉ hưu (trường hợp 1). Tức là, với người lao động đến tuổi nghỉ hưu, họ được hưởng BHXH một lần nếu chưa đóng BHXH đủ 15 năm.

Thứ 2, dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) đề xuất 2 phương án cho trường hợp hưởng BHXH một lần đối với người lao động sau 1 năm nghỉ việc mà không đủ 20 năm đóng BHXH (trường hợp 2).

Phương án 1 đề xuất quy định việc hưởng BHXH một lần cho 2 nhóm khác nhau.

Nhóm thứ nhất là người đã tham gia BHXH trước khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và chưa đủ 20 năm đóng BHXH, có nhu cầu thì được nhận BHXH một lần như quy định hiện hành.

Nhóm thứ 2 là những người đi làm, bắt đầu tham gia BHXH sau khi Luật BHXH (sửa đổi) có hiệu lực thì không được nhận BHXH một lần sau 12 tháng nghỉ việc như quy định hiện hành.

Phương án 2, ban soạn thảo Luật BHXH (sửa đổi) đề xuất cho người lao động được rút BHXH một lần theo các điều kiện như quy định hiện hành. Tuy nhiên, người lao động chỉ được giải quyết một phần, tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng BHXH, thời gian còn lại được bảo lưu để người lao động hưởng các chế độ BHXH.

Dự thảo Luật BHXH (sửa đổi) dự kiến sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ họp giữa năm 2024. Nếu được thông qua đúng kế hoạch, các quy định mới này sẽ được áp dụng từ ngày 1/7/2025.