Bỏ điều kiện chờ 1 năm mới rút BHXH có hết cảnh vay "tín dụng đen"?

Tại Điều 77 dự thảo Luật BHXH sửa đổi, BHXH Hà Nội cho biết, ban soạn thảo nêu ra hai phương án về điều kiện rút BHXH một lần. Với phương án 1, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm chưa đủ 20 năm.

Phương án 2, dự thảo Luật BHXH nêu, sau 12 tháng không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc, không tham gia BHXH tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm chưa đủ 20 năm mà người lao động có yêu cầu thì được giải quyết một phần nhưng tối đa không quá 50% tổng thời gian đã đóng vào quỹ hưu trí và tử tuất. Thời gian đóng BHXH còn lại được bảo lưu để người lao động hưởng chế độ khi đủ tuổi nghỉ hưu.

BHXH Hà Nội đề nghị bỏ phương án 1, đồng thời sửa đổi phương án 2 theo hướng bỏ quy định chờ sau 12 tháng.

Đơn vị này lý giải với phương án chỉ được rút tối đa không quá 50% thời gian đóng, người lao động vẫn trong diện bao phủ BHXH và khi về già vẫn có khoản trợ cấp để trang trải cuộc sống.

Bên cạnh đó, việc bỏ quy định 1 năm sau khi nghỉ việc mới được rút BHXH một lần, BHXH Hà Nội cho rằng, sau khi nghỉ việc, một bộ phận người lao động thực sự cần tiền để phục vụ nhu cầu cấp bách nên cần được giải quyết kịp thời. Việc bỏ quy định này giúp tránh tình trạng họ phải tìm đến "tín dụng đen", gây mất trật tự an toàn xã hội.

Trước đó, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam cũng cho rằng, nên xem xét lại quy định sau 1 năm nghỉ việc mới cho người lao động nhận bảo hiểm xã hội một lần. Vì quy định này không phù hợp với mục đích và bản chất của bảo hiểm xã hội một lần.

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Chính sách pháp luật, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho biết, Tổng Liên đoàn cũng thống nhất chủ trương tìm mọi biện pháp giảm thiểu tình trạng nhận BHXH một lần, đồng thời, giúp họ ổn định trong hệ thống để hưởng chế độ hưu trí khi về già.

"Tuy nhiên, về bản chất, BHXH 1 lần có mục đích giải quyết cấp bách, tạm thời trường hợp người lao động mất việc làm, quá khó khăn, không có tiền trang trải cuộc sống. Vì vậy, cần tạo cơ hội linh hoạt giải quyết tình huống này", ông Quảng nói.

Bên cạnh khuyến khích tăng cường quyền lợi cho người lao động tham gia vào hệ thống, cũng phải xử lý trường hợp người lao động buộc phải nhận BHXH một lần khi mất việc làm.

Việc kéo dài thời gian nhận 1 năm như hiện nay, ông Quảng cho rằng, trong những trường hợp cần thiết, vẫn không thể giữ chân họ lại với hệ thống BHXH. Từ đó, dẫn đến tình trạng vay "tín dụng đen", bán sổ bảo hiểm xã hội.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đề nghị xem xét để giảm điều kiện về thời gian từ 12 tháng xuống mức khoảng 3 tháng. 

Trao đổi về việc tại sao lại đề xuất 3 tháng sau khi nghỉ việc mới được rút BHXH một lần, Phó Trưởng ban Chính sách pháp luật cho rằng: "Quan điểm chung là 12 tháng mới được rút BHXH một lần là dài. Còn trong thời gian 3 tháng, người lao động có thể xem xét, cân nhắc, nếu quay lại thị trường lao động sẽ không phải rút và tiếp tục tham gia BHXH. Thời gian này, người lao động có thể tìm đến trợ cấp thất nghiệp, tìm việc làm mới".