"Đánh thuế căn nhà thứ hai thì sẽ không còn nhà đẹp nữa"

Cơ quan quản lý bảo "cần thiết"

Tọa đàm trực tuyến với chủ đề: “Hai kịch bản từ việc đánh thuế sở hữu nhà ở thứ 2” do Báo Diễn đàn doanh nghiệp tổ chức sáng nay (7/9), ông Nguyễn Văn Phụng – Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế Doanh nghiệp lớn cho rằng, về lâu dài cần có 1 đạo luật để thực hiện vấn đề này và lấy làm tiếc khi trong 12 năm qua chưa có đạo luật nào về đánh thuế tài sản bất động sản.

"Xuất phát từ thực tiễn gần đây có nhiều ý kiến cần phải đánh thuế nhà ở thứ 2, thứ 3 nhưng cần phải có lộ trình: khi nào đánh, đánh bao nhiêu và liệu có quản lý được không, Bộ Tài chính đã lập ra nhóm chuyên gia để thực hiện vấn đề này. Việc Bộ Tài chính có báo cáo chuyên đề nghiên cứu thấu đáo về một vấn đề thực tiễn của xã hội thì đó là việc đúng thẩm quyền, đúng chức năng của Bộ", ông Phụng nói.

Dưới góc độ là đại diện cơ quan quản lý về thị trường bất động sản, ông Vũ Văn Phấn - Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết: "Quan điểm cá nhân tôi khi nói về tài sản ở Việt Nam, nhất là bất động sản liên quan đến đất và công trình trên đất, việc thi hành sắc thuế và chống đầu cơ là việc đúng và cần thiết".

Theo ông Phấn, liên quan đến bất động sản là nhà đất của hộ gia đình cá nhân, hiện Nhà nước mới đánh thuế sử dụng đất phi nông nghiệp chứ chưa đánh thuế vào nhà. Hiện mức thuế là 0,03%, vượt quá giới hạn 3 lần định mức là 0,07%; trên 3 lần hạn mức là 0,15%. Mức thuế này chưa giúp người sử dụng đất sử dụng một cách hiệu quả và chưa chống được đầu cơ.

"Hiện nay, tại một số quốc gia, thuế bất động sản là một nguồn thu ngân sách và với mức cao hơn Việt Nam nhiều lần, như Hàn Quốc gấp 3 lần Việt Nam. Chúng ta mới đánh thuế nhà đất đang sử dụng nhưng chưa đánh vào bất động sản trên đó và mức chưa đủ để đạt các mục tiêu trên. Chính vì vậy, việc nghiên cứu ở đây sẽ giúp các cơ quan nhà nước, đặc biệt là Bộ Tài chính sẽ có thêm thông tin tư liệu nghiên cứu về thuế này", ông Phấn nói.

Chuyên gia nói "chưa phù hợp"

Trên thực tế, đề xuất đánh thuế với căn nhà thứ 2, thứ 3 nhằm chống đầu cơ nhận được nhiều ý kiến trái chiều từ giới chuyên gia, một số ủng hộ, một số cho rằng chưa hợp lý và cần có lộ trình nghiên cứu cụ thể hơn.

Đáng lưu ý, cách đây hơn 1 năm, trả lời PV báo chí, GS Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường từng cho rằng "đánh thuế nhà ở thứ 2 là ý tưởng mới và rất hay bởi nó hướng đến ngăn chặn nạn đầu cơ đã và đang diễn ra rất nhiều tại Việt Nam hiện nay".

Tuy nhiên, tại toạ đàm diễn ra hôm nay, GS Đặng Hùng Võ lại cho rằng, việc đánh thuế vào nhà ở thứ hai không hợp lý bởi trong thị trường bất động sản, phần kinh doanh chiếm tỷ trọng rất cao. Nếu phần kinh doanh không có thì lập tức phân khúc nhà ở cho thuê sẽ bị giảm.

Theo ông Võ, đánh thuế vào nhà ở thứ hai là đánh vào phân khúc nhà cho thuê. Điều này ngược với chủ trương của nhà nước: Bán nhà chung cư với hình thức thuê, mua. Nếu đánh thuế vào nhà cho thuê thì số lượng người thuê nhà sẽ giảm. Mà khi cầu về những nhà đầu tư thứ cấp giảm thì cung từ các dự án sẽ giảm, làm giảm cả cung lẫn cầu. Trước là giảm cầu của người có nhà ở cho thuê, sau là giảm cầu của nhà đầu tư thứ cấp cho thuê.

"Thêm nữa, nếu đánh thuế nhà ở thì nên đánh vào giá trị đất, nếu đánh vào giá trị nhà thì sẽ không còn nhà đẹp nữa bởi chả ai dại gì đầu tư xịn để chịu thuế cao hơn", ông Võ nhấn mạnh.

Ông Matthew Powell - Giám đốc Savills Hà Nội cũng cho rằng, việc đánh thuế với bất động sản thứ hai, cần phải cẩn thận với trường hợp của Việt Nam bởi mục đích đánh thuế bất động sản thứ hai là khi cung và cầu chưa gặp nhau, thị trường phát triển quá nóng, cần áp dụng chính sách thuế để cân bằng.

"Tại Việt Nam, thị trường bất động sản đang phát triển lành mạnh. Qua nghiên cứu của chúng tôi có thể thấy việc giao dịch vẫn ở mức ổn định, chưa phải tăng trưởng quá mạnh. Khi mà áp dụng đánh thuế bất động sản thứ hai thị trường nó sẽ làm giảm cầu, giảm sức mua của nhà đầu tư với thị trường và giảm bong bóng thị trường bất động sản", ông Matthew nói.

Theo đại diện Savills, một trong những trường hợp có thể thấy rõ nhất là tại Singapore, nước này đánh thuế nhà ở thứ hai với người dân trong nước từ 3-10%, với người nước ngoài là 10-15%. Tuy nhiên, Singapore đưa ra chính sách thuế bất động sản thứ hai khi có quá nhiều người nhập cư vào nước này, có quá nhiều cầu mà không đủ cung, do đó Chính phủ đưa ra chính sách thuế để cần bằng thị trường.

"Ở Việt Nam thì ngược lại, cung cầu đang phát triển lành mạnh, nguồn cầu còn chưa ổn, do đó khó có thể áp dụng lý thuyết của các nước khác vào Việt Nam. Một góc độ khác, nguồn cầu của người nước ngoài hiện chưa cao, số lượng nhà đầu tư nước ngoài mua nhà tại Việt Nam chưa nhiều. Do đó, đây là thời điểm cần khuyến khích người nước ngoài mua nhà tại Việt Nam, đặc biệt sau luật mở cửa cho người nước ngoài đầu tư vào thị truường bất động sản Việt Nam", ông Matthew nói thêm.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Mạnh Hà – Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng, những sắc thuế và phí đưa ra trong thời điểm này đều phải rất thận trọng. Nếu ta đánh thuế cao thì nguồn cung sẽ giảm đi. Nếu đánh thuế nhà ở thứ hai thì sẽ ảnh hưởng đến thị trường nhà cho thuê. Ở các nước châu Âu, thị trường nhà ở cho thuê chiếm tới 70%, ở Việt Nam chỉ có 10%. Còn nếu đánh thuế nhà ở thứ hai để tránh đầu cơ lại chưa phù hợp.

Phương Dung