Thứ trưởng Công Thương: Sự cố tại Nhà máy alumin Nhân Cơ là bài học lớn

Tại Hội nghị giao ban ngành công thương tháng 7 diễn ra hôm qua (8/8), phát biểu về tình hình sự cố vừa qua xảy ra tại Nhà máy Alumin Nhân Cơ (Đắk Nông) khiến kiềm bị chảy ra ngoài và chảy vào suối Đắk Yao, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh, sự cố này là bài học lớn.

"Tập đoàn công nghiệp Than - Khoán sản Việt Nam (TKV) cần tiếp tục sát sao theo dõi, rút kinh nghiệm không để xảy ra sự cố tương tự, ảnh hưởng đến môi trường cũng như tác động đến dư luận", Thứ trưởng yêu cầu.

Phó Tổng giám đốc TKV Nguyễn Văn Biên cho biết, thời điểm xảy ra sự cố vào lúc 8 giờ 40 ngày 23/7. Khối lượng kiềm (NaOH) bị chảy ra ngoài nền sân bêtông và nền đất được xác định khoảng 9,58 m3. Trong đó có một phần đã được thu hồi trở lại bồn chứa, một phần thẩm thấu xuống nền đất liền kề với diện tích 600 m2 và một phần theo nước mưa chảy xuống suối Đắk Yao qua cống xả nước mưa tràn qua nhà máy.

Theo ông Biên, ngay sau khi phát hiện sự cố, Công ty Nhôm Đắk Nông đã kịp thời khóa đầu van vào của bơm không cho kiềm thoát ra ngoài, sau 4 phút nguồn kiềm được khống chế hoàn toàn. Công ty cũng thực hiện ngay biện pháp khắc phục khác như cách ly khu vực sự cố, thu hồi hóa chất chảy ra ngoài, dùng axít HCl trung hòa độ kiềm trên bề mặt, đào múc đất bị hóa chất đổ vào hồ chứa bùn đỏ… và tìm hiểu nguyên nhân sự cố.

"Ngay sau đó, Đoàn kiểm tra của Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng một số Bộ, ngành hữu quan đã vào Đắk Nông để kiểm tra mức độ ảnh hưởng của sự cố. Kết quả kiểm tra, phân tích 12 mẫu đất và nước ở các khu vực nói trên thì độ pH đều nằm trong quy chuẩn Việt Nam cho phép", ông Biên nói.

Bên cạnh đó, theo ông Biên, kết quả xét nghiệm mẫu nước sinh hoạt của các hộ dân trong khu vực cũng đều nằm trong giới hạn quy chuẩn quốc gia. Quan sát về môi trường dọc suối Đắk Yao đến nay không thấy hiện tượng bất thường nào xảy ra đối với cây cối và sinh vật trong khu vực bị ảnh hưởng. Hiện nay, việc quan trắc, lấy mẫu phân tích, đánh giá vẫn đang được tiếp tục theo dõi.

Mặc dù phía TKV khẳng định sự cố về hóa chất nêu trên không gây ảnh hưởng đến môi trường nhưng trao đổi với Dân trí trước đó, nhiều chuyên gia vẫn cho rằng, đây là một sự cố rất nghiêm trọng, tiềm tàng nguy cơ ảnh hưởng lớn tới môi trường ngang với sự cố tại Formosa mới đây.

Bình luận về vụ việc này, TS Nguyễn Thành Sơn - nguyên giám đốc Ban quản lý dự án than đồng bằng sông Hồng nói: "Nguy cơ đã được cảnh báo trước rồi. Vấn đề ở đây là công nghệ khiến cho dự án chưa đi vào vận hành, chưa bàn giao đã xảy ra sự cố rồi. Cần phải nói thêm rằng, nếu thiết bị, công nghệ không chuẩn sau này còn mang lại nhiều hiểm họa nữa, không lường được".

"Đây là sự cố hiếm gặp trên thế giới, mà dự án còn mới chỉ đang trong quá trình xây dựng, đến khi vận hành không biết thế nào. Cần phải nêu rõ trách nhiệm của nhà thầu ở đây là gì và có hướng xử lý người có trách nhiệm", ông Sơn nói.

Đồng quan điểm, TS Lê Đăng Doanh cũng khẳng định: "Đây là một sự cố nghiêm trọng vì xảy ra trên cao nguyên, đầu nguồn sông và là mối nguy hiểm tiềm tàng, đe dọa toàn bộ môi trường các phía dưới hạ lưu. Các công trình đó do Trung Quốc thi công, việc giám sát không được chặt chẽ lắm nên cần có sự rà soát lại chứ đến lúc họ bắt đầu sản xuất và lượng phế thải tăng lên sẽ là thách thức với bảo vệ môi trường của chúng ta".

Ông Doanh cũng cho rằng, vụ việc này cho thấy nguy cơ tiềm tàng dẫn tới các sự cố môi trường lớn và quy mô nguy hiểm "như Formosa".

Về phía Chính phủ, tại cuộc họp báo chiều ngày 2/8, Người phát ngôn Chính phủ, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Mai Tiến Dũng thừa nhận, từ một số sự việc xảy ra tại các nhà máy khai thác titan, boxit, alumin, nhiều ý kiến lo ngại về chất lượng công trình và nguy cơ xảy ra các sự cố làm ảnh hưởng môi trường .

Phương Dung