Bảo hiểm xã hội than khó đầu tư vì ngân hàng vay ít

Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) Phạm Thị Hải Chuyền đã thừa ủy quyền của Chính phủ gửi báo cáo việc quản lý, sử dụng Quỹ BHXH năm 2015 tới các đại biểu Quốc hội dự kỳ họp cuối, Quốc hội khóa XIII diễn ra tuần tới tại Hà Nội.

Theo Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền, tính đến hết năm 2015, có 283.244 đơn vị tham gia BHXH bắt buộc, tăng 7,3% so với năm 2014 với số người tham gia trên 12 triệu người (tăng 5,35%).

“Số thu BHXH bắt buộc trong năm qua đạt 145.600 tỉ đồng, tăng 11,2% so với năm 2014, tương ứng với số thu tăng 14.609,7 tỉ đồng”, Bộ trưởng LĐTBXH cho biết.

Tuy nhiên, Bộ LĐTBXH cũng nêu, số nợ, chậm đóng BHXH bắt buộc còn rất lớn: hiện còn tới 5.692 tỉ đồng, chủ yếu nằm ở các doanh nghiệp ngoài nhà nước, chiếm gần 9% số phải thu và trên 60% số nợ.

Đáng lưu ý, số chi Quỹ BHXH bắt buộc cũng tăng rất nhanh: chi trong năm qua ước đạt 100.890 tỉ đồng, tăng 16,19%, tương ứng số tiền 14.059 tỉ đồng. Trong đó, chi từ Quỹ hưu trí, tử tuất lên tới 85.60 tỉ đồng, tăng 19,26%...

BHXH Việt Nam ước tổng số kết dư Quỹ BHXH bắt buộc hết năm 2015 còn 369.606 tỉ đồng, tăng 63.844 tỉ đồng so với năm 2014.

Tính cho đến 31.12.2015, BHXH tự nguyện cũng đã có 225.003 người tham gia, tăng 16,38% với số thu gần 920 tỉ đồng và số chi chỉ 310 tỉ đồng. Năm 2015, có trên 10,2 triệu người tham gia Bảo hiểm thất nghiệp, tăng trên 1 triệu người so với năm trước, đạt số thu trên 9.470 tỉ đồng, giảm 21,5% so với năm 2014 trong khi chi trả cho người thất nghiệp chỉ đạt 4.800 tỉ đồng, giảm 0,41% co với cùng kỳ.

Đáng chú ý, theo Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền, năm 2015, ước số lãi thu được từ Quỹ BHXH đạt 32.000 tỉ đồng, tăng 27,7% so với năm 2014. Hiện tỷ lệ cho vay từ Quỹ này cho ngân sách nhà nước vay, mua Trái phiếu Chính phủ và đầu tư vào Dự án Thủy điện Lai Châu đã chiếm tới 86,3% số đầu tư của Quỹ, còn lại là cho các ngân hàng thương mại nhà nước vay.

Tuy nhiên, Bộ trưởng Phạm Thị Hải Chuyền cũng cho đây là điểm đáng lo ngại. “Hoạt động đầu tư của Quỹ BHXH gặp một số khó khăn do hiện nay, các ngân hàng thương mại nhà nước không có nhu cầu vay hoặc có nhưng chỉ vay ở mức thấp với thời hạn dài, không vay ngắn hạn”.

Báo cáo của Chính phủ do Bộ trưởng LĐTBXH được ủy quyền trình cũng nêu một số yếu kém trong hoạt động của BHXH năm 2015 như việc thanh tra, kiểm tra, giám sát chưa được thường xuyên, số cuộc thanh tra còn ít so với số lượng đơn vị tham gia BHXH bắt buộc. Tình trạng trốn đóng, nợ tiền BHXH vẫn còn diễn ra ở nhiều doanh nghiệp nhưng việc khởi kiện các đơn vị nợ tiền đóng BHXH, hiệu quả thu hồi nợ BHXH được Chính phủ thừa nhận là còn thấp.

Hà Nguyễn