VNVC cùng ngành Y nỗ lực khống chế nhiều bệnh nguy hiểm

Lễ ký kết hợp tác giữa VNVC và Substipharma Biologics ngày 18/2 mang lại nhiều triển vọng cho y tế nước nhà, khi vaccine phòng bệnh tay chân miệng do Enterovirus 71 (EV71) gây ra, sẽ sớm có mặt tại Việt Nam.

Điều này có ý nghĩa quan trọng, bởi đây là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm đe dọa trẻ nhỏ (thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, nhiều nhất ở trẻ dưới 3 tuổi), hiện nay chưa có vaccine phòng ngừa đặc hiệu. Các khuyến cáo phòng lây nhiễm chủ yếu là hạn chế tối đa tiếp xúc giữa trẻ bệnh và trẻ lành, vệ sinh tay thường xuyên khi chăm sóc trẻ, vệ sinh đồ chơi và dụng cụ dùng chung… 

Do đó, sự ra đời của vaccine rất được mong đợi, trong việc khống chế căn bệnh vốn là nỗi ám ảnh của các bậc cha mẹ, thường xuất hiện vào tháng 4, tháng 5, tháng 9, tháng 10.

"Substipharm đã nỗ lực để ưu tiên đưa vaccine phòng bệnh tay chân miệng đến Việt Nam, một trong những quốc gia là vùng dịch tễ nghiêm trọng của bệnh này. Vaccine có hiệu quả bảo vệ đến 96,8%, duy trì miễn dịch lâu dài giúp chống lại bệnh do phân nhóm EV71 lưu hành gần đây ở bất kỳ độ nặng nào. Vaccine được khuyến nghị cho trẻ từ 2 tháng đến dưới 6 tuổi", bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết.

Hợp tác này là tiền đề để VNVC và Substipharm Biologics mở rộng thêm cơ hội mang về Việt Nam nhiều vaccine chất lượng trong thời gian tới, bảo vệ sức khỏe cho người dân, với nhu cầu ngày càng cao về chất lượng và an toàn.

Vaccine phòng tay chân miệng có hiệu quả đến 96,8%, duy trì miễn dịch lâu dài.

Ngoài tín hiệu tích cực đầu năm 2025, trong năm 2024, hệ thống y tế dự phòng ghi nhận bước tiến đáng kể, khi lần đầu tiên, Việt Nam có vaccine zona thần kinh, vaccine sốt xuất huyết, vaccine phòng 23 chủng phế cầu, vaccine não mô cầu B thế hệ mới - những vaccine được mong đợi hàng đầu, trong việc khống chế các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Vaccine zona thần kinh (giời leo) ra mắt vào tháng 10/2024

Hệ thống tiêm chủng VNVC cùng Tập đoàn dược phẩm GSK (Bỉ) ra mắt vaccine zona thần kinh (giời leo) dành cho người từ 50 tuổi trở lên và người từ 18 tuổi có nguy cơ cao mắc bệnh. Vaccine có hiệu quả phòng ngừa zona thần kinh lên đến 97%, giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%.

Zona thần kinh là bệnh do virus Varicella Zoster gây ra, cũng là nguyên nhân gây bệnh thủy đậu. Người nhiễm virus lần đầu sẽ phát triển thành bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus trú ẩn trong hạch thần kinh và tái hoạt động gây bệnh zona thần kinh khi gặp điều kiện thuận lợi như tuổi cao, mắc bệnh nền, suy giảm miễn dịch, căng thẳng tâm lý… Bất kỳ ai đã từng bị thủy đậu trước đó đều có thể bị zona thần kinh.

Ngoài gây đau đớn cấp tính vùng thương tổn, bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng da dẫn đến nhiễm trùng huyết, liệt mặt, viêm gan, viêm phổi, viêm màng não, viêm giác mạc dẫn đến mù lòa, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch như đột quỵ, nhồi máu cơ tim cấp.

Sau khi mụn nước zona đã lành, có khoảng 5-30% người bệnh gặp biến chứng đau dây thần kinh sau zona kéo dài nhiều tháng, nhiều năm, thậm chí cơn đau kéo dài dai dẳng đến suốt cuộc đời. Các cơn đau được mô tả nặng nề như bị điện giật, dao đâm, bỏng nước sôi, thậm chí còn hơn cơn đau của phụ nữ trong quá trình sinh đẻ.

Nhiều người cao tuổi đến tiêm vaccine zona thần kinh khi vừa ra mắt (Ảnh: Oanh Phan).

"Việc đặt mua được vaccine này đòi hỏi nhiều yếu tố khắt khe. Tuy nhiên, với lợi thế là đối tác chiến lược toàn diện của hãng dược phẩm GSK trong nhiều năm liền, VNVC nỗ lực cùng nhà sản xuất đưa về số lượng lớn vaccine và triển khai tiêm cho người dân Việt Nam. Vaccine có mặt tại gần 200 trung tâm tiêm chủng của VNVC trên toàn quốc", bà Vũ Thị Thu Hà, Giám đốc Cung ứng của Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết.

Vaccine sử dụng trên thế giới từ năm 2017, đến nay đã được phê duyệt và lưu hành ở hơn 50 nước, trong đó nhiều nước đặt hàng số lượng lớn để đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia cho toàn dân như vương quốc Anh, New Zealand, Úc, Hy Lạp, Canada, Đức, Ý…

Vaccine zona thần kinh là giải pháp phòng ngừa chủ động và hiệu quả cho người từ 50 tuổi hoặc 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh.

Ngoài vaccine ngừa zona thần kinh, VNVC cũng đã chính thức triển khai tiêm vaccine sốt xuất huyết trong năm 2024.

Hàng triệu liều vaccine sốt xuất huyết đến với người dân

Ngày 20/9/2024, Hệ thống tiêm chủng VNVC triển khai tiêm đầu tiên vaccine sốt xuất huyết của hãng dược phẩm Takeda (Nhật Bản) cho trẻ em và người lớn tại hàng trăm trung tâm trên toàn quốc.

Bác sĩ Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, vaccine sốt xuất huyết của Takeda nghiên cứu và phát triển trong gần 45 năm, được phê duyệt sử dụng rộng rãi tại hơn 40 quốc gia trên thế giới. Vaccine được Bộ Y tế phê duyệt sử dụng tại Việt Nam vào tháng 5/2024, dành cho trẻ em từ 4 tuổi trở lên và người lớn, ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh hơn 80% và hơn 90% nguy cơ nhập viện.

Vaccine có hiệu quả phòng tái nhiễm cho người từng mắc sốt xuất huyết, điều này rất có ý nghĩa khi Việt Nam có số người từng mắc sốt xuất huyết ít nhất một lần khá cao, với tình trạng lần mắc bệnh sau thường nặng hơn lần trước.

Hệ thống tiêm chủng VNVC cùng với nhà sản xuất nỗ lực để sớm đưa về Việt Nam bởi đây là một trong những vaccine được mong đợi hàng đầu, khi mỗi năm tại Việt Nam đều có các đợt bùng phát dịch lớn nhỏ khác nhau, hàng trăm nghìn ca mắc và hàng chục ca tử vong tại nhiều địa phương.

Bệnh ngày càng có diễn biến dịch tễ phức tạp, không còn tính chu kỳ. Việc kiểm soát muỗi truyền bệnh gặp nhiều khó khăn và điều trị sốt xuất huyết phức tạp, tốn kém nhưng tỷ lệ tử vong vẫn ở mức cao nếu không phát hiện chính xác và điều trị kịp thời.

Sốt xuất huyết diễn biến khó lường và phức tạp. Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bệnh có thể gặp các biến chứng như tụt huyết áp, suy tim, suy thận, sốc mất máu, suy đa tạng, xuất huyết não, hôn mê…

Ngoài vaccine sốt xuất huyết và vaccine zona thần kinh, VNVC đã cùng các hãng vaccine và dược phẩm hàng đầu thế giới như AstraZeneca, Sanofi, GSK, Pfizer, MSD, Abbott… đưa về Việt Nam nhiều loại vaccine phòng bệnh quan trọng gồm vaccine Covid-19, vaccine phòng não mô cầu B thế hệ mới; vaccine phế cầu 13; vaccine phế cầu 23; vaccine Gardasil 9 phòng HPV; vaccine phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván…

Nhờ có vaccine, nhiều bệnh nguy hiểm đã bị loại trừ và giảm đi hàng trăm, hàng nghìn lần ca mắc.

"Vaccine là thành quả rất lớn, góp phần hiệu quả trong công tác khống chế dịch. Việc sử dụng vaccine giảm số ca mắc bệnh cũng như biến chứng và tử vong", PGS.TS Trần Đắc Phu, Nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đánh giá.

Gần 1 thập kỷ đột phá cùng ngành tiêm chủng vaccine Việt Nam

Với năng lực triển khai tiêm chủng gần 10 năm qua, VNVC là đối tác chính thức, toàn diện và chiến lược quan trọng với các hãng dược phẩm, vaccine lớn trên thế giới. Do đó, VNVC được đàm phán trực tiếp, nhập khẩu chính hãng tất cả các loại vaccine dành cho trẻ em và người lớn, giúp người dân được tiếp cận đầy đủ các loại vaccine thế hệ mới, vaccine khan hiếm, góp phần tăng cao tỷ lệ tiêm chủng, bảo vệ sức khỏe cho người lớn và tương lai cho trẻ em.

VNVC đầu tư xây dựng hệ thống hàng trăm kho lạnh, dây chuyền lạnh đạt chuẩn GSP theo tiêu chuẩn quốc tế tại khắp các địa phương, có thể bảo quản cùng lúc hơn 400 triệu liều vaccine ở điều kiện nhiệt độ 2-8 độ C (Ảnh: Mai Ngọc).

Ngoài việc mang vaccine về Việt Nam, VNVC định hướng hợp tác quốc tế chuyên sâu về khoa học công nghệ, đầu tư lớn nhằm phát triển năng lực sản xuất vaccine hiện đại cho Việt Nam.

Theo đó, VNVC và Tập đoàn dược phẩm hàng đầu thế giới Sanofi (Pháp) đã ký kết biên bản định hướng về việc sản xuất một số vaccine của Sanofi tại nhà máy VNVC ở Việt Nam.

Nhiều năm qua, VNVC nỗ lực để đàm phán, nhập khẩu số lượng lớn các loại vaccine quan trọng, vaccine thế hệ mới. Tuy nhiên, hoạt động này phụ thuộc hoàn toàn vào các nhà sản xuất, đơn vị vận chuyển và tốn nhiều thủ tục, thời gian cũng như chi phí. Nhiều loại vaccine quan trọng khác hiện nay được phân bổ cho các quốc gia có dịch bệnh hoặc thị trường ưu tiên.

Do đó, việc nỗ lực để tham gia chuỗi sản xuất của các hãng vaccine là chiến lược quan trọng để sản xuất vaccine chủ động, hạn chế việc thiếu hụt, đồng thời giúp Việt Nam chủ động trong các chiến lược phòng chống dịch.

Mới đây, VNVC đã mời Tập đoàn Rieckermann (Đức) thiết kế xây dựng Nhà máy sản xuất vaccine và sinh phẩm VNVC có vốn đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng, theo công nghệ hiện đại hàng đầu thế giới, hướng đến mục tiêu Net Zero. Nhà máy dự kiến khởi công trong năm 2025, ở Long An, góp phần sớm đưa Việt Nam trở thành nước tự chủ vaccine, đảm bảo an ninh y tế, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành dược Việt Nam trên phạm vi quốc tế.

Hệ thống VNVC hiện có hơn 50 loại vaccine phòng hơn 40 bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, kể cả các loại vaccine thế hệ mới, hay loại thường xuyên khan hiếm trên thị trường.

Sau gần 10 năm đồng hành cùng hệ thống y học dự phòng, đến nay VNVC đã có hàng trăm trung tâm tiêm chủng trải dài trên khắp mọi miền tổ quốc, góp phần nâng cao tỷ lệ bao phủ tiêm chủng.

Để nhiều người dân tiếp cận với vaccine chất lượng cao, giá bình ổn, đơn vị nỗ lực đưa vaccine về các địa phương vùng sâu, vùng xa; triển khai gói "Tiêm vaccine trước, trả chi phí sau" không lãi suất, hỗ trợ trẻ em và người lớn có cơ hội tiêm chủng đầy đủ, đúng lịch.