Việt Nam - Hình mẫu xóa đói nghèo ghi dấu ấn trên Diễn đàn G20

Thực tế và những nghịch lý trong công cuộc xóa đói nghèo, hình mẫu lý tưởng trong tiến trình này cũng như bài học kinh nghiệm và đề xuất giải pháp hiệu quả nhằm chống đói nghèo trên toàn cầu… là những nội dung trọng tâm được tập trung bàn thảo tại Hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2024 vừa diễn ra.

Hội nghị thượng đỉnh G20 năm 2024 diễn ra tại Rio de Janeiro (Brazil) với chủ đề xuyên suốt là "Xây dựng một thế giới công bằng và một hành tinh bền vững".

Chủ động, tích cực, hiệu quả trong công cuộc xóa đói nghèo

Tháp tùng Thủ tướng Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị và tham dự Lễ ra mắt Liên minh toàn cầu chống đói nghèo theo sáng kiến của nước chủ nhà Brazil, Bộ trưởng Lao động, Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết một trong những nội dung thảo luận trọng tâm của Hội nghị G20 được lãnh đạo các nước và tổ chức quốc tế rất quan tâm, là làm sao xóa được đói nghèo.

"Đây không chỉ là vấn đề có tính chất đặc biệt quan trọng, mà còn mang tính thời sự, nhằm hỗ trợ, đẩy nhanh tiến trình nỗ lực xóa đói giảm nghèo, tạo sự công bằng giữa các quốc gia cũng như người dân trong các quốc gia khác nhau", Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh.

Nhìn nhận những nội dung về giảm nghèo được bàn thảo tại G20 rất thiết thực, Bộ trưởng Dung nêu thực tế chúng ta đang phải đối đầu với những chuyển đổi, thách thức lớn do xung đột, biến đổi khí hậu, dẫn đến tỷ lệ người dân trên thế giới rơi vào tình trạng đói nghèo gia tăng.

Con số được Bộ trưởng dẫn chứng là hiện nay, có hơn 750 triệu người đang bị nạn đói đe dọa, tăng 150 triệu người so với năm 2019, dù việc sản xuất lương thực gia tăng và hoàn toàn có thể đảm bảo cho dân số toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng cho rằng điểm nhấn của Hội nghị thượng đỉnh G20 chính là sự ra đời của Liên minh toàn cầu chống đói nghèo theo sáng kiến của nước chủ nhà Brazil.

Việt Nam với tư cách khách mời, cũng đồng thời là quốc gia tham gia sáng lập Liên minh này, theo lời Bộ trưởng Lao động - Thương binh và Xã hội.

"Chủ động, tích cực và hiệu quả" là ba nội dung được thể hiện rõ nét nhất trong sự tham gia của Việt Nam vào sáng kiến thành lập Liên minh toàn cầu chống đói nghèo.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định Việt Nam hoàn toàn chủ động tham gia Liên minh toàn cầu chống đói nghèo với tư cách sáng lập viên, bằng chính hành động và những cam kết cụ thể như thúc đẩy trụ cột quốc gia, kêu gọi các bên cùng tham gia đóng góp vào mặt kỹ thuật, tài chính để hỗ trợ công cuộc xóa đói giảm nghèo trên toàn cầu.

Sự tích cực tham gia của Việt Nam cũng là điều được Bộ trưởng nhấn mạnh. Trên diễn đàn G20, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chia sẻ thành công của Việt Nam với tư cách là một quốc gia đang phát triển, từ giai đoạn có khoảng 60% người nghèo nhưng đến nay, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều của Việt Nam (bao gồm cả thiếu hụt về vật chất, y tế, giáo dục, sức khỏe…), chỉ còn 1,93%.

"Khi chúng ta chia sẻ những điều này, thế giới rất ngưỡng mộ Việt Nam", Bộ trưởng Dung nói.

Theo lời Bộ trưởng, sự ngưỡng mộ thế giới dành cho Việt Nam đến từ thông điệp được Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ, đó là Việt Nam kiên quyết "không hy sinh tiến bộ, công bằng xã hội để đổi lấy tăng trưởng đơn thuần".

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng xác định tập trung phát triển kinh tế nông nghiệp, lấy nông nghiệp làm trụ đỡ, cùng với phát triển công nghiệp để tạo ra bước phát triển giúp người dân thoát nghèo một cách nhanh chóng và bền vững.

Mặt khác, quan điểm xuyên suốt của Đảng, Nhà nước ta là lấy người dân làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu, động lực và là nguồn lực cho phát triển bền vững.

Một vấn đề khác được quốc tế ghi nhận, theo Bộ trưởng, đó là quan điểm Nhà nước giữ vai trò chủ đạo, nhưng cũng cần huy động sự tham gia của người dân một cách tích cực, chủ động nhất, đồng thời kích hoạt nguồn lực trong dân, trong các lực lượng xã hội để chăm lo cho công cuộc xóa đói giảm nghèo.

Bộ trưởng Đào Ngọc Dung khẳng định, việc Việt Nam tham gia sáng kiến thiết lập Liên minh toàn cầu chống đói nghèo đem lại hiệu quả to lớn. Bởi không chỉ Việt Nam chia sẻ bài học thành công trong xóa đói giảm nghèo, mà chúng ta cũng học hỏi được rất nhiều từ các quốc gia đang phát triển, đặc biệt là khu vực G20 và G7.

Không chỉ vậy, Việt Nam còn học được bài học từ chính những nước nghèo, những quốc gia cuộc sống còn khó khăn.

Từ những bài học và sự sẻ chia ấy, theo Bộ trưởng, là nền tảng để Việt Nam chung tay cùng toàn thế giới chống đói nghèo, đem lại cuộc sống công bằng, bền vững cho người dân toàn cầu.

Việt Nam là hình mẫu trong xóa đói giảm nghèo

Hội nghị Thượng đỉnh G20 năm nay mở đầu với Lễ phát động Liên minh toàn cầu chống đói nghèo và phiên thảo luận về cuộc chiến chống đói nghèo.

Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva khẳng định "xóa đói giảm nghèo không chỉ đảm bảo công bằng xã hội, mà chính là điều kiện cốt lõi để xây dựng xã hội thịnh vượng và thế giới hòa bình".

Ông đồng thời công bố danh sách các nước sáng lập Liên minh, trong đó có Việt Nam. Trước khi giới thiệu phần phát biểu của Thủ tướng Phạm Minh Chính, Tổng thống Brazil cho rằng Việt Nam tuy là nước đang phát triển nhưng đi tiên phong trong các chính sách an sinh xã hội.

Điều này cho thấy sự ghi nhận và đánh giá cao của Chủ tịch G20 cũng như cộng đồng quốc tế trong nỗ lực xóa đói giảm nghèo và thực hiện các chính sách an sinh xã hội ở Việt Nam.

Bài phát biểu quan trọng của Thủ tướng Phạm Minh Chính sau đó đã nhấn mạnh đây là vấn đề thời sự, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, cấp thiết đối với an ninh toàn thể nhân loại.

Nêu lên nghịch lý sản lượng lương thực thế giới đủ cho dân số toàn cầu nhưng số người đói nghèo tăng 150 triệu so với năm 2019, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam kêu gọi quyết tâm chính trị cao hơn, nguồn lực lớn hơn, hành động quyết liệt hơn cho các chương trình, dự án cụ thể. Bởi vì xóa đói nghèo không chỉ có ý nghĩa nhân văn cao cả, mà còn là một trong những nền tảng quan trọng nhất, tác động trực tiếp tới bảo đảm hòa bình, an ninh, ổn định trên toàn cầu.

Câu chuyện và minh chứng về Việt Nam như một hình mẫu thoát nghèo thành công, đã được Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ trên diễn đàn G20.

Từ một nước nghèo đói, lạc hậu, bị tàn phá nặng nề sau gần 40 năm chiến tranh, 30 năm bị bao vây cấm vận, Việt Nam trong đường lối đổi mới đã đặt mục tiêu giảm nghèo đa chiều, bao trùm đi đôi với việc khắc phục thiếu hụt về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, môi trường sống…

Vì vậy, Việt Nam đã về đích sớm 10 năm trong thực hiện các Mục tiêu phát triển Thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc; là hình mẫu thành công trong hàn gắn, khôi phục lại vết thương chiến tranh; xóa đói, giảm nghèo. Thủ tướng cho biết tỷ lệ hộ nghèo  của Việt Nam giảm từ trên 58% vào đầu những năm 1990 xuống khoảng 1,9% năm 2024.

Việt Nam đã vươn lên thuộc nhóm các nước xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới, nhất là lúa gạo.

Một mục tiêu nhân văn khác được người đứng đầu Chính phủ chia sẻ, là Việt Nam phấn đấu xóa toàn bộ nhà tạm, nhà dột nát cho người nghèo trên phạm vi cả nước trong năm 2025, về đích trước 5 năm so với mục tiêu đề ra.

Ba kinh nghiệm quý được Thủ tướng Phạm Minh Chính chia sẻ trên diễn đàn toàn cầu, là không hy sinh an sinh, tiến bộ, công bằng xã hội và môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần; đặc biệt coi trọng an ninh lương thực và xác định nông nghiệp là trụ đỡ của nền kinh tế; lấy con người làm trung tâm, chủ thể; ưu tiên đầu tư cho con người, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao gắn với khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Việt Nam với tư cách sáng lập viên của Liên minh toàn cầu chống đói nghèo, cũng đề xuất 3 bảo đảm chiến lược cho công cuộc xóa đói nghèo toàn cầu, trong đó, Thủ tướng cho rằng cần ưu tiên nguồn lực, xây dựng các chính sách thiết thực, khả thi, hiệu quả cho xóa đói, giảm nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Được ví như "một cuộc cách mạng", chương trình giảm nghèo của Việt Nam từ nhiều năm qua được các quốc gia và tổ chức quốc tế ghi nhận là điểm sáng. Việt Nam cũng là quốc gia duy nhất ở châu Á thực hiện chương trình giảm nghèo đa chiều, bao trùm, bền vững.

Cùng với bài phát biểu quan trọng tại phiên thảo luận về "cuộc chiến chống đói nghèo", Thủ tướng cũng chuyển tải nhiều thông điệp quan trọng trong phiên thảo luận "phát triển bền vững và chuyển đổi năng lượng".

Thủ tướng Phạm Minh Chính tái khẳng định chủ trương nhất quán, xuyên suốt về phát triển bền vững và cam kết của Việt Nam là không hy sinh an sinh, tiến bộ, công bằng xã hội và bảo vệ môi trường để chạy theo tăng trưởng kinh tế đơn thuần.

Trích dẫn câu ngạn ngữ nổi tiếng: "Chúng ta không thừa hưởng Trái Đất từ tổ tiên, chúng ta vay mượn nó từ các thế hệ tương lai", Thủ tướng nhấn mạnh mỗi hành động hôm nay đều sẽ quyết định vận mệnh của các thế hệ tương lai.

Nâng tầm quan hệ với Brazil và Cộng hòa Dominica

 35 cuộc tiếp xúc song phương của người đứng đầu Chính phủ Việt Nam trong khuôn khổ Hội nghị G20 cùng với những thông điệp quan trọng được truyền tải tại các phiên thảo luận của hội nghị, theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình, đã khắc họa rõ nét hình ảnh Việt Nam năng động, cởi mở, là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Những hoạt động dày đặc của Thủ tướng cho thấy Việt Nam là quốc gia tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường; là đối tác đa phương đáng tin cậy và là thành viên có trách nhiệm cao của cộng đồng quốc tế đối với các nỗ lực chung toàn cầu.

Cũng trong thời gian công tác tại Brazil, Thủ tướng đã có cuộc hội đàm với Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva và ra Tuyên bố chung Việt Nam - Brazil về việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược.

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao cho rằng việc này mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, mở ra không gian hợp tác rộng lớn hơn, đưa quan hệ phát triển sâu rộng, và thực chất hơn, ổn định và bền vững hơn.

"Việc Brazil là quốc gia Nam Mỹ đầu tiên Việt Nam thiết lập Đối tác chiến lược cũng đánh dấu bước tiến của Việt Nam trong việc mở rộng hợp tác với khu vực Mỹ Latinh", Thứ trưởng Phạm Thanh Bình nhấn mạnh.

Tại Brazil, Thủ tướng còn có những hoạt động hết sức ý nghĩa, như dự Lễ khánh thành biển kỷ niệm về Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Rio de Janeiro; dự Chương trình Ngày Việt Nam năm 2024 tại Brazil với chủ đề "Hội tụ tinh hoa ngàn năm văn hóa - Vươn mình trong kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng"; dự Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Brazil với sự tham dự của hơn 90 doanh nghiệp Việt Nam và Brazil...

Điều này thể hiện mong muốn của Việt Nam trong việc tăng cường quan hệ với Brazil trên nhiều lĩnh vực, từ kinh tế, thương mại, đầu tư cho tới văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân.

Trong chuyến thăm chính thức Cộng hòa Dominica, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã có cuộc hội đàm quan trọng, rất hiệu quả với Tổng thống Luis Abinader Corona.

Hai bên đã thông qua Tuyên bố chung khẳng định quyết tâm của hai Chính phủ và thông báo những phương hướng, biện pháp được hai bên nhất trí nhằm tăng cường quan hệ đoàn kết, hữu nghị và hợp tác tốt đẹp giữa Việt Nam và Cộng hòa Dominica trong tương lai.  

"Kết quả chuyến thăm của Thủ tướng sẽ mở ra một giai đoạn mới trong quan hệ giữa hai nước, tạo động lực mở rộng và làm sâu sắc hợp tác song phương trên nhiều lĩnh vực", Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Thanh Bình nhấn mạnh.

Ông cho biết thời gian tới, hai bên sẽ tiếp tục tăng cường trao đổi đoàn và tiếp xúc ở cấp cao cũng như cấp bộ, ngành, địa phương, nhằm tăng cường hiểu biết, tạo động lực thúc đẩy hợp tác thực chất, đem lại lợi ích cho cả hai bên.

Nhằm tạo khuôn khổ pháp lý cho quan hệ hợp tác bền vững, lâu dài, Thủ tướng đã đề nghị hai bên sớm đàm phán hiệp định mậu dịch tự do, hiệp định bảo hộ đầu tư, hợp tác văn hóa, giáo dục, đào tạo và miễn thị thực phổ thông để tạo điều kiện thuận lợi trong đi lại, giao lưu nhân dân.

Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam - Cộng hòa Dominica diễn ra tại Thủ đô Santo Domingo có sự tham gia của 3 Bộ trưởng cùng hàng loạt lãnh đạo doanh nghiệp lớn của nước này, cũng ghi nhận Việt Nam là đất nước đáng tin cậy và có tầm quan trọng ở khu vực Đông Nam Á. Vì vậy, doanh nghiệp Dominica muốn tìm hiểu cơ hội hợp tác và tăng cường kết nối với doanh nghiệp Việt Nam.

Với nhận định Cộng hòa Dominica là một đất nước giàu tiềm năng, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói nếu ông là doanh nghiệp, ông sẽ đến ngay Cộng hòa Dominica để đầu tư vì có nhiều tiềm năng và tính khả thi rất cao.

Đề cập các lĩnh vực hai bên có thể hợp tác làm ngay là năng lượng, chuyển đổi số, công nghệ thông tin, viễn thông, bán dẫn, nông nghiệp, xây dựng…, Thủ tướng cam kết tạo điều kiện cho doanh nghiệp hai nước đến đầu tư kinh doanh ở mỗi nước, đảm bảo quyền và lợi ích của doanh nghiệp.

Việc tạo điều kiện này, theo Thủ tướng, là "làm thật", không phải cam kết trên giấy. Ông cho biết khi đầu tư vào dự án cụ thể, các thủ tục sẽ được giải quyết nhanh.

"Thời gian, trí tuệ và sự quyết đoán là yếu tố quan trọng, mang tính quyết định trong thành công của doanh nghiệp hai nước", Thủ tướng nói và động viên doanh nghiệp hai nước cùng xây dựng hai nền kinh tế mạnh, tự cường, tự lực, tự chủ và bền vững.

Nhìn lại, chuyến công tác kéo dài 1 tuần của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới khu vực châu Mỹ lần này không chỉ thể hiện vai trò, uy tín, đóng góp trách nhiệm của Việt Nam đối với các vấn đề toàn cầu, mà còn tạo động lực mới cho việc tăng cường quan hệ song phương Việt Nam - Brazil và Việt Nam - Cộng hòa Dominica, những thị trường đầy tiềm năng nhưng chưa được khai mở xứng tầm.