Tổng Thanh tra giải trình việc giữ cơ quan thanh tra của công an, quân đội

Sau phiên thảo luận về dự án Luật Thanh tra sáng 22/5, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong đã giải trình làm rõ nhiều nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm.

Dự thảo luật sửa đổi theo hướng cơ quan thanh tra được tổ chức theo 2 cấp gồm: Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh. Cùng với việc bỏ thanh tra bộ, sở, huyện, dự thảo luật quy định giữ các cơ quan thanh tra có tính đặc thù như: cơ quan thanh tra trong quân đội nhân dân, công an nhân dân, ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Một số đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ tại sao còn quy định tổ chức cơ quan thanh tra trong những đơn vị trên.

Giải trình nội dung này, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho biết có 3 lý do.

Thứ nhất, Kết luận số 134 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư không đề cập việc kết thúc hoạt động của các cơ quan thanh tra trong quân đội nhân dân, công an nhân dân, ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Thứ hai, dự thảo luật kế thừa quy định của Luật Thanh tra năm 2022.

Thứ ba, quy định như dự thảo là phù hợp với tính đặc thù, mô hình tổ chức của ngành dọc của ngành công an, quân đội, ngân hàng Nhà nước.

Theo Kết luận 134, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho biết khi các cơ quan không còn thanh tra sẽ thực hiện kiểm tra chuyên ngành theo quy định của pháp luật.

Thể chế hóa chủ trương này, dự thảo luật quy định thủ trưởng cơ quan quản lý Nhà nước có trách nhiệm tổ chức kiểm tra việc chấp hành chính sách, pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý Nhà nước.

Dự thảo luật đồng thời giao Chính phủ quy định về hoạt động kiểm tra trong các ngành, lĩnh vực nhằm tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc này, theo ông Phong.

Làm rõ băn khoăn của đại biểu Quốc hội về thực trạng chồng chéo trong thanh tra, Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết dự thảo luật đã có những quy định nhằm xử lý chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra với kiểm toán Nhà nước.

Cụ thể, khi tiến hành hoạt động thanh tra, kiểm toán Nhà nước, nếu phát hiện chồng chéo, trùng lặp, cơ quan thanh tra phối hợp với cơ quan kiểm toán Nhà nước để xử lý, bảo đảm một nội dung hoạt động của tổ chức, cá nhân chỉ là đối tượng của một cơ quan thanh tra hoặc cơ quan kiểm toán Nhà nước.

Ngoài ra, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tham mưu Chính phủ ban hành nghị định, trong đó có quy định về việc xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra với hoạt động giám sát, kiểm tra chuyên ngành.

Một nội dung khác được đề cập trong dự thảo luật là bổ sung quy định tạm dừng thanh tra trong trường hợp "tình hình thực tế ảnh hưởng đến việc tiến hành thanh tra trực tiếp theo yêu cầu của cơ quan, người có thẩm quyền".

Tổng Thanh tra giải thích do lực lượng của cơ quan thanh tra có hạn, trong khi vừa phải thực hiện nhiệm vụ thanh tra theo kế hoạch, vừa phải thực hiện nhiệm vụ đột xuất.

Ở Thanh tra Chính phủ thực hiện nhiệm vụ đột xuất theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí, Chính phủ, Thủ tướng. Còn Thanh tra tỉnh là theo chỉ đạo của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh.

Vì vậy, cơ quan thanh tra phải tạm dừng một số cuộc thanh tra đang tiến hành theo kế hoạch để tập trung lực lượng thực hiện nhiệm vụ chính trị theo chỉ đạo của cấp có thẩm quyền.