Thủy sản chết bất thường hàng loạt, dân khốn khổ tìm nơi "lánh nạn" cho cá

Gần một tháng qua, cá lồng nuôi trên sông Mã ở xã Lương Ngoại, Ái Thượng, Hạ Trung, Lương Trung, Thiết Kế, Ban Công, Thiết Ống và thị trấn Cành Nàng của huyện Bá Thước bất ngờ chết trắng khiến người dân kiệt quệ. Gia đình nào cũng quay cuồng đến kiệt sức để tìm cách cứu những con cá cuối cùng còn sống sót.

Cách sông Mã khoảng 400m, khu vực gầm cầu Hón La (thuộc bản Giổi, xã Ái Thượng, huyện Bá Thước) là nơi "cứu cánh" của hàng chục lồng nuôi cá của người dân xã Ái Thượng.

Những ngày qua, họ đã phải kéo lồng cá từ sông Mã vào trong các khu vực khe, suối rồi lại kéo ra sông đến hàng chục lần, vì nếu để ở gầm cầu Hón La lâu, cá cũng không sống được do nước ở đây không đủ sâu.

Đang trực máy bơm để xối nước vào lồng, tạo oxy cho cá, với vẻ mặt không khỏi lo lắng, ông Trần Văn Trường (trú tại bản Giổi, xã Ái Thượng) cho biết, gia đình ông đã nuôi cá lồng cả chục năm qua, nhưng đây là đợt đầu tiên cá chết kéo dài khiến gia đình ông kiệt quệ.

Gia đình ông Trường nuôi 2 lồng cá trắm, mỗi lồng hơn 100 con, loại cá đã lớn từ 3-5kg/con. Thế nhưng, gần 1 tháng qua, cá chết lẻ tẻ nhiều đợt, đến ngày 10/4, lồng cá của gia đình ông Trường chỉ còn vài chục con sót lại.

Tiếp tục xuôi xuống vùng hạ du sông Mã, đoạn qua xã Lương Ngoại (huyện Bá Thước), hơn 20 lồng cá của người dân bản Măng (xã Lương Ngoại) nuôi ở lòng hồ thủy điện Bá Thước 2 cũng chỉ còn sót lại vài lồng còn cá.

Theo người dân ở đây, số cá may mắn còn sống sót là do họ đã kịp đưa cá vào các ao, hồ lánh nạn. Tuy nhiên, cũng không thể để cá ở mãi trong ao, hồ do mực nước thấp, không đủ oxy cho cá. Đó là vấn đề vô cùng nan giải mà người dân chưa biết phải xoay xở ra sao.

"Nhà nào cũng thay nhau trắng đêm theo dõi cá, cứ khi nào thấy chúng có hiện tượng bất thường là ngay lập tức phải bắt cá vào các ao lánh nạn", anh Trương Văn Hoàng (trú tại bản Măng, xã Lương Ngoại, Bá Thước) nói.  

Gia đình anh Hoàng cũng giống như gia đình ông Trường, 2 lồng cả trăm con, độ lớn 2-3kg/con, thế nhưng giờ chỉ còn mấy chục con.

"Nan giải nhất là việc tìm nơi lánh nạn cho cá, đưa vào ao hồ hay suối, khe thì nước cũng không đủ độ sâu để nuôi sống cá. Người dân chúng tôi thật sự mệt mỏi và bất lực" - anh Trần Văn Lập (trú tại xã Ái Thượng) chia sẻ.

Cùng thời điểm này, không chỉ cá nuôi lồng chết, cá tự nhiên trên sông Mã cũng nổi lềnh bềnh trắng xóa.

Theo người dân ở đây, bình thường nước sông Mã đoạn chảy qua huyện Bá Thước mùa này trong xanh, nhưng từ giữa tháng 3 đến nay, nước đổi màu đen, mùi hôi tanh bất thường. Họ nghi ngờ nguyên nhân khiến cá chết chính là do nước sông bị ô nhiễm.

Được biết, sau khi xuất hiện cá chết, các cơ quan chức năng đã lấy mẫu bệnh phẩm, mẫu nước xét nghiệm tìm nguyên nhân.

Ông Trịnh Văn Hùng, Chủ tịch UBND thị trấn Cành Nàng, huyện Bá Thước cho biết, tính đến ngày 9/4, trên địa bàn có 35 hộ dân nuôi 49 lồng trên sông Mã bị thiệt hại nặng nề với số lượng cá chết lên đến hơn 3,4 tấn. Chỉ riêng ngày 8/4 đã có gần 1 tấn cá chết.

Sau khi sự việc cá chết xảy ra, UBND huyện Bá Thước quyết định hỗ trợ người dân 20.000 đồng/1 kg cá chết. Chính quyền huyện cũng đang tiếp tục đề nghị UBND tỉnh Thanh Hóa hỗ trợ thêm cho người dân để người dân bớt thiệt hại.

Theo tìm hiểu, dọc hai bờ sông Mã phía thượng nguồn thuộc các huyện Quan Hóa, Bá Thước có nhiều cơ sở chế biến lâm sản, ngâm ủ, chế biến tre luồng, bột giấy.

Trước đó, vào tháng 4/2020, khi cá trên sông Mã qua huyện Bá Thước cũng xảy ra tình trạng chết đồng loạt, cơ quan chức năng vào cuộc và phát hiện nhiều cơ sở chế biến lâm sản xả thải bẩn ra lòng sông. Một số nhà máy đã bị xử phạt hoặc đình chỉ hoạt động.

Hiện UBND huyện Bá Thước cũng đã ra quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành kiểm tra, rà soát tất cả các cơ sở sản xuất có nước thải ra sông Mã để xác định nguyên nhân cá chết có phải do doanh nghiệp xả thải chưa qua xử lý khiến nguồn nước bị ô nhiễm hay không.