Thủ tướng: Mắc ca là cây xóa đói giảm nghèo, cây làm giàu!

Ngày 29/9, tại TP Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk, Bộ NN&PTNT phối hợp với UBND tỉnh Đắk Lắk, Hiệp hội Mắc ca Việt Nam tổ chức Hội nghị “Kết quả phát triển cây mắc ca tại Việt Nam thời gian qua; định hướng và giải pháp phát triển trong thời gian tới”, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã chủ trì Hội nghị.

Hội nghị với sự tham dự của đại diện các bộ, ban, ngành Trung ương, 23 tỉnh trồng mắc ca và cộng đồng các doanh nghiệp, hộ gia đình tiêu biểu về trồng, chế biến, tiêu thụ sản phẩm mắc ca.

Báo cáo tại hội nghị, Bộ NN&PTNT cho biết, cả nước có trên 16.500 ha diện tích mắc ca với 23 tỉnh trồng. Trong đó, 9 tỉnh nằm trong quy hoạch ở Tây Bắc và Tây Nguyên trồng trên 15.400 ha, còn lại hơn 1.000 ha nằm rải rác tại 14 tỉnh khác chưa có trong quy hoạch.

Về sản lượng, năm 2020 các tỉnh dự kiến thu hoạch gần 6.600 tấn hạt tươi, tăng gần 24,5 lần so với năm 2015. Với giá bán sản phẩm dạng hạt sấy khoảng 200 triệu đồng/tấn như hiện nay, ước tính hơn 4.000 tấn hạt sấy sẽ mang lại giá trị khoảng 788 tỷ đồng (trong đó khoảng 60% xuất khẩu, còn lại phục vụ tiêu dùng trong nước).

Đến nay, sản phẩm mắc ca Việt Nam đã xuất khẩu với sản lượng trên 2.400 tấn sản phẩm sấy/năm tới thị trường Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Singapore, Mỹ...

Bộ NN&PTNT đã công nhận được 13 giống mắc ca đưa vào sản xuất, trong đó có 3 giống quốc gia và 10 giống tiến bộ kỹ thuật; đã ban hành Hướng dẫn kỹ thuật nhân giống, trồng, chăm sóc, thu hoạch quả và sơ chế hạt cây mắc ca; xây dựng, ban hành Tiêu chuẩn quốc gia về giống cây mắc ca.

Đến nay có 10 doanh nghiệp liên kết với người dân để phát triển cây mắc ca trên địa bàn 8 tỉnh, chủ yếu là cung cấp giống, tiêu thụ sản phẩm; một số công ty đang thực hiện thủ tục đầu tư để xây dựng nhà máy chế biến hạt mắc ca với công nghệ hiện đại, quy mô lớn tại Đắk Lắk, Lâm Đồng, Lai Châu và Điện Biên.

Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường, cây mắc ca đã có những tác động tích cực tạo công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho khoảng 10.000 hộ gia đình nông thôn, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn, đưa mắc ca trở thành cây trồng có giá trị cao của ngành NN&PTNT.

Dự báo thời gian tới, cả sản lượng cung và cầu trên thế giới đều tăng nhanh với tốc độ cung tăng 9%/năm, cầu tăng 12%/năm, đây là cơ sở quan trọng để Việt Nam phát triển vùng nguyên liệu mắc ca và tham gia thị trường sản phẩm này trong giai đoạn 2021-2030 và các năm sau đó.

Trong thời gian tới, Việt Nam cần tiếp tục phát triển cây mắc ca là cây trồng trong 20 loài cây trồng rừng chính, tăng diện tích vùng trồng tập trung, từ đó xây dựng thành một ngành hàng mới của nông nghiệp Việt Nam, phấn đấu đến 2030 đạt doanh thu 1 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 600 triệu USD.

Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết mắc ca có thể trở thành "cây xóa đói giảm nghèo, làm giàu", là lối ra cho Tây Bắc, Tây Nguyên và một số vùng của Việt Nam.

Thủ tướng lưu ý thị trường tiêu thụ mắc ca như thế nào, đó là điều đầu tiên đặt ra. "Chúng ta sẽ tăng diện tích trồng cây mắc ca lên bao nhiêu là phù hợp chứ không phải tăng vô cùng tận. Điều này là để tránh tình trạng dư thừa cũng như khi nhu cầu thị trường rất lớn mà làm không kịp", Thủ tướng nhấn mạnh.

Đồng thời, Thủ tướng cũng nhận định nhu cầu tiêu thụ mắc ca tiếp tục tăng lên cho thấy tiềm năng mở rộng thị trường hạt mắc ca thời gian tới là đúng, nhưng tăng lên đến bao nhiêu để bảo đảm quyền lợi cho người dân, người sản xuất.

Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu Bộ NN&PTNT, các nhà Khoa học, Hiệp hội Mắc ca phải trả lời câu hỏi mắc ca làm sao phát triển xứng tầm với tiềm năng của Việt Nam.

Thủ tướng yêu cầu Bộ NN&PTNT chủ trì, phối hợp với các Bộ ngành liên quan tập trung rà soát hoàn thiện các cơ chế chính sách cho phát triển cây mắc ca, cả về nguồn vốn vay đầu tư cho loại cây này.

Ngoài ra, vấn đề quy hoạch tiểu vùng trồng mắc ca, cùng với thúc đẩy chế biến sâu, đầu tư khoa học công nghệ cũng được Thủ tướng đề cập, lưu ý.