Thêm núi phế thải “tử thần” đe dọa cuộc sống hàng trăm hộ dân

Nằm trên địa bàn xã Phúc Hà - TP Thái Nguyên, mỏ than Khánh Hòa có hai bãi đổ thải: Bãi thải Nam tại xã Phúc Hà, bãi thải Tây nằm giữa xã An Khánh - Đại Từ và xã Phúc Hà. Có gần 300 hộ dân sinh sống xung quanh khu vực bãi thải. Trong đó, có 112 hộ ở trong phạm vi bán kính 50m; 85 hộ dân sống trong phạm vi 50 - 100m; 25 hộ trong phạm vi 100 - 150m; 66 hộ trong phạm vi 150 - 200m tính từ chân bãi thải.

Đứng từ dưới chân chỉ lên đỉnh ngọn núi phế thải cao gần 200m, ông Nguyễn Văn Thanh, xóm 5 - Phúc Hà lo lắng: “Suốt từ hôm xảy ra vụ sạt lở bãi thải tại mỏ than Phấn Mễ, những người dân sống dưới chân núi phế thải mỏ than Khánh Hòa chúng tôi lo đến thắt ruột, mất ăn mất ngủ. Chỉ sợ một kịch bản tương tự lại xảy ra. Vì bãi thải này từ lâu cũng đã cao thành núi rồi”.

Theo phản ánh của người dân, điều đáng lo ngại là đất đá từ bãi thải thường xuyên tràn xuống khu dân cư dưới chân núi mà không thấy đê bao và kè chắn có tác dụng gì. Con đường giao thông chính của xã Phúc Hà cũng nằm ngay ven bãi thải. Phần kè chắn chỉ đủ sức ngăn được những tảng đá lăn.

“Hơn nữa, việc mỏ than Khánh Hòa nổ mìn khai thác rầm rầm suốt ngày khiến cho mặt đất, nhà cửa rung chuyển thì ai mà biết được ngày nào núi phế thải “tử thần” kia đổ ập xuống san phẳng tất cả những hộ gia đình dưới chân chúng tôi”, chị Nguyễn Thị Hương tại xóm 3 - Phúc Hà bức xúc.

Nguy hiểm nhất phải kể đến Trường mầm non xã Phúc Hà nằm ngay con đường chính của xã, phía sau là chân núi phế thải “tử thần”. Cô Nguyễn Thị Huệ - Hiệu trưởng nhà trường lo lắng cho biết: Hàng ngày, cả trăm cô trò trong trường vừa học vừa nớm nớp lo sợ. Ở phía dưới này, các cháu nhỏ hồn nhiên chơi đùa trong khi ngước nhìn lên đỉnh bãi phế thải thấy xe tải chở đất đá chạy rầm rầm mà… khiếp hãi.

Không chỉ lo sợ thường trực về nguy cơ sạt lở bãi thải gây nguy hiểm đến tính mạng, hàng trăm hộ dân dưới chân núi bãi thải mỏ than Khánh Hòa còn phải ngày ngày sống chung với ô nhiễm trầm trọng.

Con đường vào xã Phúc Hà bị hàng trăm lượt xe tải ngày đêm cày nát. Cùng với đó, bụi than mù mịt suốt ngày đêm. Bụi từ trên khắp bãi thải bủa vây xộc thẳng vào khu dân cư. Cùng với bụi, người dân ở đây còn phải sống chung với…nước bẩn. Nguồn nước bị ô nhiễm nặng. Để có nước sinh hoạt, nhiều hộ gia đình phải dùng đường ống dẫn nước cách nhà hàng trăm mét hoặc phải dùng bể dự trữ.

Nhiều năm nay, nhiều hộ gia đình dưới chân bãi thải vẫn phải sống lay lắt mà chưa thể di dời bởi giá đền bù quá thấp. Ông Nguyễn Đức Nhất, phó chủ tịch UBND xã Phúc Hà cho biết giá đền bù đất thổ cư vào năm ngoái là 350.000 đồng/m2 trong khi giá đất vườn thực tế đã khoảng 1 triệu đồng/m2 nên người dân khó chấp nhận.

Ông Đặng Xuân Lý - Phó giám đốc Công ty than Khánh Hòa thừa nhận bãi thải của công ty hiện nay đã cao đến 190 m trong khi thiết kế bãi thải chỉ cho phép cao 150m.  Chính vì vậy năm 2011, sở TNMT tỉnh Thái Nguyên đã xử phạt hành chính công ty 40 triệu đồng về vi phạm trên.

Trao đổi với PV Dân trí, ông Dương Ngọc Long - Chủ tịch UBND tỉnh Thái Nguyên cho biết: “UBND tỉnh Thái Nguyên đã chỉ đạo các ban ngành liên quan tiến hành di dời Trường Mầm non xã Phúc Hà đến địa điểm an toàn, đồng thời yêu cầu mỏ than Khánh Hòa báo cáo sự việc. UBND tỉnh Thái Nguyên cũng đang giao các cơ quan chức năng liên quan kiểm tra hiện trường và thu thập nguyện vọng của những hộ dân dưới chân bãi thải để sớm giải quyết dứt điểm, đảm bảo an toàn cho người dân”.

 Anh Thế - Quốc Đô