Thanh tra kết luận hàng loạt sai phạm ở 2 nhà máy thép Dana - Ý và Dana - Úc

Loạt sai phạm trong quy hoạch, hoạt động của hai nhà máy thép Dana - Ý, Dana - Úc

Theo kết luận của Thanh tra TP vừa công bố ngày 7/10, quy hoạch Cụm công nghiệp Thanh Vinh nơi có hai nhà máy không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu về môi trường từ cơ sở sản xuất đến khu dân cư (50m)

Việc cấp chứng nhận đầu tư (CNĐT) lần đầu (năm 2008) cho các dự án nhà máy thép Dana - Ý (của công ty CP Thép Thành Lợi, sau này là Công ty CP Thép Đà Nẵng - Ý, đổi tên thành Công ty CP Thép Dana - Ý) và Dana - Úc (của Công ty CP Xuân Hưng, sau này là Công ty CP thép Thái Bình Dương, đổi tên thành Cty CP Dana - Úc là không phù hợp với quy định ngành nghề tại Cụm Công nghiệp theo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) được phê duyệt; không phù hợp với chủ trương của UBND thành phố về việc không cho đầu tư lắp đặt lò luyện thép trong các khu công nghiệp (CN); không đảm bảo khoảng cách ly tối thiểu đối với khu dân cư (500m).

Việc lập, thẩm định, phê duyệt ĐTM của hai dự án nhà máy thép này của Sở Tài nguyên - Môi trường là không phù hợp. Theo giải trình của Sở Tài nguyên - Môi trường thì do Thành phố đã đồng ý bố trí hai nhà máy tại Cụm CN Thanh Vinh và yêu cầu Sở thẩm định ĐTM nên Sở đã thực hiện nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường.

Về chấp hành quy định trong hoạt động sản xuất, trong quá trình hoạt động, Công ty Dana-Ý đã thay đổi một số hệ thống lò luyện không đúng với dây chuyền đã đăng ký tại ĐTM đã được phê duyệt (sử dụng lò luyện có công suất lớn hơn 4 lần từ 2008-2009; sử dụng lò cảm ứng điện có công suất lớn hơn và nhiều lò trung tần hơn so với ĐTM được phê duyệt từ 2009 đến nay). Đồng thời, công ty sản xuất thép với công suất vượt quy định trong Giấy CNĐT và ĐTM hàng chục nghìn tấn thép mỗi năm. Từ 2008-2015, Công ty lắp đặt đưa vào hoạt động sản xuất một số máy móc, thiết bị làm thay đổi quy mô, công suất lò nấu luyện nhưng không lập ĐTM bổ sung.

Phía nhà máy thép Dana - Úc, từ năm 2009 đến nay, mặc dù công suất tại Giấy CNĐT không phù hợp với ĐTM được phê duyệt nhưng Công ty vẫn hoạt động sản xuất. Từ năm 2012 đến nay, Công ty vận hành số lò luyện trung tần nhiều hơn ĐTM nhưng không báo cáo UBND thành phố.

Qua kiểm tra thực tế, trong quá trình hoạt động sản xuất, công ty chủ quản của cả hai nhà máy thép đã giao cho đơn vị không được cấp phép xử lý CTNH hoặc không có chứng từ thể hiện đã hợp đồng giao đơn vị được cấp phép xử lý CTNH.

Hệ thống xử lý khí thải lò luyện của nhà máy thép Dana - Ý hoạt động không hiệu quả qua kết quả quan trắc thông số bụi vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 0,6-1,55 lần từ 2009-2011. Từ năm 2013 đến nay, hệ thống này có thay đổi so với phương án tại ĐTM đã được phê duyệt là không đúng với Luật Bảo vệ môi trường 2005.

Do khoảng cách ly từ hai nhà máy đến khu dân cư không đảm bảo nên vấn đề tiếng ồn trong hoạt động sản xuất ảnh hưởng đến khu dân cư không được giải quyết triệt để. Công ty chủ quản cả hai nhà máy đều không thực hiện trồng cây xanh đảm bảo diện tích theo ĐTM được phê duyệt.

Thanh tra kiến nghị xử lý trách nhiệm lãnh đạo UBND thành phố đã cấp Giấy CNĐT cho hai nhà máy

Qua thanh kiểm tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong việc thành lập, hoạt động sản xuất của hai nhà máy thép, Thanh tra kết luận việc phê duyệt cấp Giấy CNĐT lần đầu và điều chỉnh sau đó; phê duyệt ĐTM cho hai nhà máy thuộc trách nhiệm của lãnh đạo UBND thành phố.

Việc quy hoạch Cụm Công nghiệp Thanh Vinh không đảm bảo quy định về khoảng cách ly với khu dân cư thuộc trách nhiệm Sở Xây dựng.

Việc cấp Giấy CNĐT lần đầu và điều chỉnh không phù hợp cho nhà máy thép Dana - Ý thuộc trách nhiệm Giám đốc Trung tâm xúc tiến đầu tư (nay là Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư).

Đối với nhà máy thép Dana - Úc, việc cấp Giấy CNĐT lần đầu và điều chỉnh không phù hợp thuộc trách nhiệm Sở Kế hoạch - Đầu tư và bộ phận tham mưu.

Trách nhiệm vi phạm trong hoạt động sản xuất của hai nhà máy thuộc Tổng Giám đốc các công ty CP Thép Dana - Ý và Thép Dana - Úc. Phía Sở Tài nguyên - Môi trường đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, xử lý, yêu cầu các nhà máy khắc phục các vi phạm, tồn tại.

Thanh tra kiến nghị Văn phòng UBND thành phố kiểm điểm, rút kinh nghiệm; Sở Kế hoạch - Đầu tư, Ban Xúc tiến và hỗ trợ đầu tư, Sở Tài nguyên - Môi trường kiểm điểm và xử lý trách nhiệm theo quy định.

Đối với trách nhiệm của lãnh đạo UBND thành phố (giai đoạn 2009 - 2014) trong việc phê duyệt ĐTM và cấp Giấy CNĐT cho hai nhà máy hiện đang trong diện điều tra theo Quyết định khởi tố của Bộ Công an, nên Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND TP báo cáo Thường trực Thành ủy để có ý kiến chỉ đạo.

Tâm An