Tham nhũng vặt như con bạch tuộc nhiều vòi bám chặt, gây bức xúc lớn

Thảo luận về công tác phòng chống tội phạm, tham nhũng, thi hành án tại hội trường Quốc hội, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) đặc biệt quan tâm đến nạn "tham nhũng vặt".

Theo ông, hình thức của "tham nhũng vặt" rất đa dạng và ngày càng tinh vi, có thể đó là gây phiền hà, kéo dài thời gian giải quyết công việc, giải quyết không đến nơi đến chốn, giải quyết không khách quan, không theo hướng tháo gỡ mà theo cách bóp chặt và thậm chí là hù dọa.

"Với cách làm đó người dân, doanh nghiệp phải đi lại nhiều lần, đòi hỏi phải quà cáp, biếu xén,… nhiều vụ việc còn đòi hỏi "phí bôi trơn". Đáng sợ là việc này ngày càng trở nên phổ biến, có thể gặp ở trong mọi lĩnh vực như khám chữa bệnh, làm các thủ tục về hải quan, xây dựng, tư vấn đất đai, các kỳ thi tuyển dụng, bổ nhiệm cán bộ, làm luận văn, luận án, phong học hàm, học vị các kỳ thi âm nhạc, nghệ thuật,...

Họ lợi dụng kẽ hở về cơ chế, chính sách, pháp luật, họ tranh thủ cả sự thiếu hiểu biết về pháp luật của công dân, họ tận dụng tối đa vị trí công tác đang nắm giữ để đòi hỏi "lót tay", để yêu cầu "bôi trơn", ông Nguyễn Anh Trí - nguyên Viện trưởng Viện Huyết học và Truyền máu Trung ương nêu thực tế.

Ông khẳng định: "Tình trạng "tham nhũng vặt" với vòi bạch tuộc vừa nhiều, vừa đeo đẳng, bám chặt đã gây bức xúc lớn cho nhân dân, cho doanh nghiệp; đã làm chùn bước các nhà đầu tư, đã làm cho các hoạt động của xã hội bị chậm lại, thậm chí bị đổ vỡ; đã làm xói mòn lòng tin của nhân dân tới đội ngũ cán bộ được coi là công bộc của dân".

Tại buổi chất vấn vừa qua, Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cũng thừa nhận có sự nhũng nhiễu, gây phiền hà trong thực thi công vụ của một bộ phận cán bộ, đảng viên đối với người dân. Vì vậy, đại biểu TP Hà Nội đề nghị Nhà nước cần tập trung hơn nữa việc chống tham nhũng vặt, chống tiêu cực trong xã hội.

Chúng ta đều đã thấy được sự vào cuộc kịp thời, quyết liệt, nghiêm minh của các cơ quan pháp luật từ khâu điều tra, xét xử, thi hành án trong các vụ tham nhũng lớn thời gian qua, nhất là vụ Việt Á, một vụ án rúng động xã hội. Tuy vậy, hoạt động phòng, chống tham nhũng vặt có vẻ chưa được nhiều.

"Số liệu cho thấy năm 2022 đã xử lý 477 cán bộ, công chức, viên chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp, theo tôi còn quá khiêm tốn so với thực tế đang diễn ra. Tôi cũng biết chống tham nhũng vặt là rất khó vì tính phổ biến và đôi khi rất mơ hồ, có khi chính người bị nhũng nhiễu tặc lưỡi cho qua cho nên rất khó", ông Trí chia sẻ.

Đồng ý với báo cáo của thẩm tra về công tác phòng chống tham nhũng của Ủy ban Tư pháp, chỉ ra các nguyên nhân của những hạn chế chống tham nhũng, tiêu cực, ông Nguyễn Anh Trí nhấn mạnh thêm, việc phòng, chống tham nhũng vặt chỉ có thể làm được tốt hơn, hiệu quả hơn khi có sự vào cuộc của cả xã hội, nhất là của nhân dân và của quần chúng.

Vì thế, cần phổ biến chính sách pháp luật nhiều hơn, rộng hơn để nhân dân hiểu được pháp luật mà tham gia tự tin hơn, hiệu quả hơn. Phát huy hơn nữa vai trò của các cơ quan, nhất là cơ quan dân cử như HĐND các cấp và kể cả Quốc hội, các tổ chức chính trị xã hội như Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp.

"Chính phủ, các ban ngành, các tổ chức, các cơ quan cần xem việc chống tham nhũng vặt là việc quan trọng, cần rà soát lại thường xuyên hơn để phát hiện, ngăn chặn cho được tham nhũng vặt. Hy vọng công cuộc phòng, chống tiêu cực, tham nhũng vặt ở Việt Nam sẽ bước sang một trang mới tốt hơn, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân", ông Trí kỳ vọng.