Phó Thủ tướng: "Nghiên cứu nhập cát từ Campuchia để xây cao tốc"

"Chia lửa" với Bộ trưởng TN&MT Đặng Quốc Khánh trong phiên chất vấn chiều 4/6, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà trước hết khái quát lại nhiều vấn đề đã được đại biểu Quốc hội đề cập, sau đó, ông giải trình thêm một số vấn đề nổi bật.

ĐBSCL có thể tự chủ trong cung cấp cát cho các dự án cao tốc

Báo cáo về vấn đề vật liệu xây dựng, Phó Thủ tướng cho biết trước đây phân cấp cho địa phương nhưng vướng mắc về quy trình thủ tục làm chậm trễ, kéo dài thời gian.

Ông cũng thông tin 4 nhóm khoáng sản, vật liệu xây dựng thông thường thuộc nhóm đơn giản hóa thủ tục. Đi kèm với đó, Quốc hội đã ban hành các nghị quyết cho phép cơ chế đặc thù như gia hạn, nâng công suất, đơn giản thủ tục cấp phép cho các mỏ khai thác…. Việc này, theo Phó Thủ tướng, đang được triển khai tốt.

Với các vùng khó khăn về nguyên vật liệu như ĐBSCL, ông Hà cho biết Thủ tướng đã 2 lần xuống làm việc, các Phó Thủ tướng, Bộ trưởng cũng làm việc nhiều lần.

3 giải pháp khắc phục tình trạng trên cũng được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, trong đó có việc sử dụng cát biển làm vật liệu san lấp. Ông lưu ý việc đánh giá, nghiên cứu thử nghiệm từng khu vực là hết sức cần thiết.

Qua đánh giá sơ bộ, Phó Thủ tướng cho biết ở Tiền Giang, Bến Tre đã có 45 triệu tấn cát biển. Ông cho rằng khu vực hoàn toàn tự chủ được việc cung cấp cát cho các dự án cao tốc.

Bên cạnh đó, Chính phủ, Thủ tướng đã chỉ đạo bổ sung thêm từ các nguồn khác, gồm cả việc nghiên cứu sử dụng đá xay, nhập vật liệu từ nước bạn Campuchia.

"Với nhiều giải pháp đồng bộ thời gian tới vấn đề này sẽ được giải quyết", ông Hà nói, đồng thời đề nghị đối với các dự án đường cao tốc, tư vấn thiết kế gắn với nhu cầu vật liệu san lấp các loại, đưa vào dự án nghiên cứu khả thi để địa phương chủ động hơn.

Về vấn đề đất hiếm, Phó Thủ tướng dẫn đánh giá Cục Địa chất Mỹ, cho biết Việt Nam có tổng lượng đất hiếm chiếm 18% trên thế giới, với 2 loại đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ.

"Với tỷ lệ tăng 4%/năm từ 2014 đến nay do các nhu cầu về sản xuất pin, nam châm… thị trường đất hiếm hiện nay hết sức phức tạp, chủ yếu do các nước lớn điều hành thị trường, đặc biệt là Trung Quốc chiếm giữ trên 90%", theo Phó Thủ tướng.

Ông cho biết Chính phủ đã chỉ đạo có dự án điều tra, đánh giá toàn bộ trữ lượng và thành phần các loại đất hiếm, xác định nguyên tắc dựa vào thị trường để khai thác đáp ứng về công nghệ thay vì xuất khẩu thô.

Tuyệt đối không dùng phương án chôn lấp rác từ 1/1/2025

Về vấn đề môi trường, Phó Thủ tướng khẳng định Luật Bảo vệ Môi trường rất toàn diện, đầy đủ và cụ thể. "Từ 1/1/2025, đòi hỏi phải có sự chuẩn bị thật kỹ nhận thức toàn dân và trách nhiệm của cơ quan quản lý, đặc biệt của các địa phương, trong đó xác định chuyển rác thành tài nguyên và kinh tế tuần hoàn, tuyệt đối không sử dụng phương án chôn lấp rác", ông Hà nhấn mạnh.

Theo ông, phân loại rác, tái sử dụng rác, biến rác thành năng lượng là giải pháp. Các luật có liên quan như Luật Đất đai cũng coi đây là dịch vụ công của Nhà nước, nên vấn đề, theo ông Hà, là chọn được nhà đầu tư và công nghệ.

"Bộ Tài nguyên và môi trường ban hành đơn giá, định mức và chúng ta hoàn toàn có thể lựa chọn công nghệ, đơn giá tốt nhất để thực hiện việc này", ông Hà nói.

Điều được Phó Thủ tướng lưu ý là tuyên truyền tới từng người dân để rác tại nguồn được phân loại ngay từ đầu, giúp khâu xử lý đơn giản hơn.

Liên quan chất thải y tế, Phó Thủ tướng nhấn mạnh quy định về thu gom, vận chuyển, xử lý đã quy định cho chính quyền cấp tỉnh nên cần tăng cường kiểm tra, giám sát để thực hiện tốt. Chủ trương được Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu là "không khuyến khích đốt" và "không khuyến khích các cơ sở nhỏ xử lý tại chỗ mà chỉ xử lý sơ bộ, sau đó chuyển đến nơi xử lý tập trung".